Kompyuter tarmoqlari 1-Ma’ruza

Kompyuter tarmoqlari ishlash tamoyiliga ko'ra: peer-to-peer (yagona rang) va ko'p darajali arxitekturalariga tasniflanadi.

P2P (peer-to-peer) Yagona rang arxitekturasi

Teng imkoniyatli, markazlashmagan yoki peer-peer (ing. P2P - peer-to-tengga-teng) tarmoq - bu ishtirokchilarning tengligiga asoslangan kompyuter tarmog'i. Ko'pincha bunday tarmoqda maxsus serverlar mavjud emas va har bir tugun (peer) ham mijoz, ham server bo'lib xizmat qiladi. Ushbu tarmoqlar odatda serverga asoslangan tarmoqlarga qaraganda arzonroq, ammo undan kuchli kompyuterlarni talab qiladi. Ushbu tarmoqlarda ishlashga va axborotni muhofaza qilish darajasiga talablar odatda maxsus serverga ega bo'lgan tarmoqlarga qaraganda pastroq.

Peer-to-peer tarmog'i, unda tugunlar markaziy elementsiz bir-biri bilan "gaplashadi“ (ma`lumot almashadi)

Peer-to-peer tarmog'ining afzalliklari

• Tarmoqni o'rnatish va uni saqlash oson, uni yaratish uchun qo'shimcha dastur talab qilinmaydi, ya`ni uning narxi minimal.
• Ushbu tarmoqda administrator lavozimiga ehtiyoj yo'q.
• Tarmoq administratorining barcha vazifalari kompyuter egalari tomonidan amalga oshiriladi.
• Tarmoq unga kiritilgan kompyuterlarning ishlashiga bog'liq emas.

Peer-to-peer tarmog'ining kamchiliklari

• Kompyuterlar ko'plab ulanishlarni boshqarolmaydilar, bu esa ishlashning sezilarli darajada yomonlashishiga olib keladi.
• Tarmoq markazlashtirilmaganligi sababli ma'lumotlarni topish qiyinlashadi.
• Foydalanuvchilarning shaxsiy kompyuterlarini boshqarish zarurati ulardan biroz tayyorgarlikni talab qiladi.
• Ma'lumotlarni himoya qilish tizimining zaifligi.

Ko'p darajali tarmoqlar

• Mijozlar markaziy tarmoq tuguniga (serverga) murojaat qiladigan mijoz-server modeliga asoslangan ko'p darajali tarmoq.
• Ko'p darajali tarmoqlar (serverga asoslangan tarmoqlar) peer-to-peer tarmoqlardan farq qiladi, chunki ular butun tarmoqni boshqarish uchun mas'ul bo'lgan kompyuterga ega. Ko'pgina tarmoqlar maxsus ajratilgan serverlardan foydalanadilar. Ajratilgan server - bu faqat server vazifasini bajaradigan server (mijoz yoki ish stantsiyasining funktsiyalaridan tashqari).
• Ushbu tarmoqlar tarmoq mijozlaridan kelib tushgan so'rovlarni tezda qayta ishlashga va fayllar va kataloglarni himoya qilishni boshqarish uchun mo'ljallangan. Tarmoq domen modeli asosida tashkil etilgan. Domen - bu yagona xavfsizlik siyosati va foydalanuvchi qayd yozuvlarining umumiy bazasi bilan birlashtirilgan tarmoqdagi kompyuterlar to'plami.