Kompyuter tarmoqalri fanidan o’qitish materiallar to’plami Urganch shaxar Kompyuter texnologiyalari texnikumi

Kompyuter tarmoqalri fanidan o’qitish materiallar to’plami 
 
Urganch shaxar Kompyuter texnologiyalari texnikumi
 
 
 
30.4-rasm. Tumanli hisoblash arxitekturasi 
Tumanli hisoblashning asosiy afzalliklari:
– Kechikishning pastligi. Tumanli hisoblash geografik jihatdan oxirgi 
foydalanuvchiga yaqinroq bo'lib, so'rovlarga javoblarning kam kutilishini 
ta'minlaydi. 
– Tarmoq o‘tkazuvchanlik qobiliyati bo‘yicha muammolarning yo'qligi. 
Ma'lumotlar turli nuqtalarda to'planadi, shuning uchun uni bitta kanal orqali 
markaziy serverga yuborishning hojati yo'q va shunga mos ravishda an'anaviy 
bulutli texnologiyalar talab qiladigan aniqlik bilan kanalning o'tkazish 
qobiliyatini ta’minlash shart emas. 
– Xavfsizlikning yuqori darajasi. Tumanli hisoblashda ma'lumotlar 
taqsimlangan hisoblanadi: ular murakkab taqsimlangan tizimda ko'p sonli 
tugunlarda ishlov beriladi. Ma'lumotlarning ushbu taqsimlanishi sizga ushbu 
tarmoqning mavjudligini (доступность) oshirishga va bitta tugun ishlamay 
qolganda yo'qolgan ma'lumotlarning miqdorini kamaytirishga imkon beradi. 
Kichik tugun o'lchamlari qo'shimcha ravishda mahalliy zaxiralash hajmini 
kamaytirishga imkon beradi, bu xizmatlarning umumiy narxiga ijobiy ta'sir 
qiladi. Shuningdek, ularni uzoq masofalarga yuborishning hojati yo'q, bu 
jarayonlarda ma’lumotni ushlab qolish yoki ma'lumotlarni yo'qotish xavfini 
kamaytiradi. 

---

Kompyuter tarmoqalri fanidan o’qitish materiallar to’plami 
 
Urganch shaxar Kompyuter texnologiyalari texnikumi
 
 
95 
– Energiya samaradorligi: tarmoq tarkibiga kiradigan qurilmalarda 
taqsimlangan yuklama ularning amortizatsiya vaqtini oshirishga imkon beradi. 
– Masshtablilik. IoT tarmog'ida ayniqsa keng qo'llaniladigan tumanli 
hisoblashning o'ziga xos xususiyatlarini hisobga olsak, tarmoqqa kiritilgan 
qurilmalar soni doimiy ravishda o'sib bormoqda, deyish mumkin. Tarmoqning 
chetiga yaqinroq ma'lumotlarni qayta ishlash markaziy serverlarga yuklamani 
kamaytiradi va shu bilan tizimlarning masshtabini o‘zgartirishni osonlashtiradi. 
Ushbu "modulli" tuzilma xizmat ko'rsatuvchi provayderlarga markaziy 
infratuzilmani sezilarli darajada investitsiya qilmasdan mijozlar bazasini 
kengaytirishga imkon beradi. 
Bulutli va tumanli hisoblashni taqqoslash 
Bulutli hisoblash va tumanli hisoblash 
Talab 
Bulutli hisoblash 
Tumanli hisoblash 
Kechikish 
Yo‘qori 
Past 
Sinxronizatsiyaning 
beqarorligi 
Yo‘qori 
Juda past 
Serverlarning joylashuvi 
Internetda 
Tarmoqning chetida 
Mijoz va server o‘rtasidagi 
masoffa 
Ko‘p o‘tishlar 
Bir yoki bir nechta o‘tishlar 
Ma’lumotlarning joylashish 
o‘rni ma’lummi 
Yo‘q 
Ha 
Xavfsizlik 
Aniqlanmagan 
Aniqlash mumkin 
Ma’lumotlarni uzatish 
jarayonida ularga hujumlar 
Ehtimolligi yo’qori 
Ehtimolligi juda past 
Geografik joylashuvi 
Markazlashkan 
Markazlashmagan yoki 
ma’lum hududlarda 
markazlashkan 
Serverlar soni 
Bir nechta 
Juda ko’p 
Masshtab o’zgarishini qo’llab 
quvvatlash 
Sheklangan 
Qo’llab quvvatlaydi 
Ulanish turi 
Ajratilgan liniya 
Simsiz ulanish 
Apparat ta’minoti 
Muhim va kengaytiriladigan 
xotira va ishlov berish quvvati 
Cheklangan xotira va ishlov 
berish quvvati 
Ekspluatatsiya shartlari 
Yaxshi sovutish tizimiga ega 
katta binolar 
Ko'chada yoki 
ixtisoslashtirilmagan binolar 
ichida 

---

96