Kompyuter tarmaqlari ham olardan oqiw processinde paydalaniw

          Ekinshi  bag’dar    “klient-server”  arxitektura 

dep  ataladi.  Oni’n’ 

programmali’q ta’miyinleniwi resurslardan topar bolip paydalaniwg’a mo’ljellenip 

qalmay,  olardi  qayta  islew  h’am  paydalaniwshi  talabina  ko’re  resurslardi 

jaylastiriwg’a arnalg’an. Klient-server” arxitekturalar bag’darlamasi’ sistemasi’ eki 

bolimnen  ibarat:  Serverdin’  da’stu’rli  tamiynati  ha’m  paydalaniwshi-  klienttin’ 

programmali’q  ta’miyinleniwi.  Bul  sistemalar  jumi’si’  to’mendegishe  payda 

---

etiledi:  klient-da’stu’rler  paydalaniwshinin  kompyuterinde  islenedi  ha’m  uliwma 

kirisiw 

kompyuterde 

isleytug’in  da’stu’r-  serverge  soraw  jiberiledi. 

Mag’liwmatlardin’ tiykarg’i bo’limi qayta islew ku’shli server ta’repinen a’melge 

asiriladi,  paydalaniwshi  kompyuterine  tek  g’ana  islengen  soraw  na’tiyjeleri 

jiberiledi. Mag’li’wmatlar bazasi’ serverleri u’lken ko’lemdegi mag’liwmatlar (bir 

neshe 10 gigabayt ha’m onnan da ko’p) penen islewge mo’lshellengen ha’m ko’p 

sanli’  paydalaniwshilar  joqari  o’nimli’  islep  shi’g’ariwdi’,  isenim  ha’m 

qorg’ang’anliqti  ta’miynleydi.  Global  tarmaqlar  u’lgilerinde  klient-server 

arxitekturasi  (belgili  ma’nide)  tiykarg’i’  sanaladi.  U’lken  tekstli    betlerdi  saqlaw 

ha’m  qayta  islewdi  ta’miylewshi  taniqli  Web-serverleri,  FTD-serverleri,  elektron 

pochta serverleri ha’m basqalar belgili. Sanap o’tilgen xizmet tu’rlerininin’ klient 

da’stu’rleri usi’ serverler ta’repinen xizmet tekstti qabil qiliw ha’m olardan juwap 

aliw ushin soraw imkanin beredi.  

Bo’leklenetug’in  resursqa  iye  har  qanday  kompyuter    tarmag’i  server  dep 

ju’ritiliwi  mu’mkin.  Sebebi  basqa  kompyuterlerde  paydalaniwg’a  ruxsat  bolg’an 

bo’liniwshi modemli kompyuter modem ya’ki kommunikatsiyali server.