Kompyuter jixozlarini ekspluatatsiya qilishda zararli va xavfli faktorlar analizi

Inson organizmiga elektr tokining ta`siri. Elektr qurilmalarini ishlatishda
izolyatsiya shikastlanishi natijasida mashina korpusi kuchlanish ostida kolib,odam
unga tegib ketginida elektr toki uradi.
Odam tanasi orqali utgan elektr toki termik, elektr va biologik taosir
ko`rsatadi.
Tokning termik ta`siri terining ayrim joylarini qo`yishida, kon tomirlari, kon, yurak, miya va boshqa aozolarining yuqori xaroratgacha kizishida nomoyon
bo`ladi.
Tokning elektr ta`siri kon va boshqa organik suyukliklarning parchalanishida
namoyon bo`ladi. Oqibatda ularning fizik – kimyoviy tarkibi buziladi.
Tokning biologik ta`siri organizmning tirik to’qimalari yalig’lanishi va
asabiylashida namoyon bo`ladi. Bunda mushaklar, shu jumladan, yurak va upka
mushaklari ixtiyorsiz ravishda tortishib qoladiyu, natijada organizmda xar – xil
bo`zilishlar ruy berishi, masalan, nafas olish va kon aylanish organlarining ishi
bo`zilishi yoki xatto batamom tuxtab qolishi mumkin.
Elektr toki ta`sirining bu turlari shikastlanishining ikki turini keltirib
chikaradi. Elektr toki shikastlanishi va elektr toki urishi.
Elektr toki shikastlanishi bu, elektr toki yoyi ta`siri etishi natijasida
organizmning ayrim joylaridagi to’qimalarning yakkol shikastlanishidir. Elektr
toki shikastlanishning kuydagi turlari bilan farklanadi: elektr tokidan qo`yish,
elektr izlari, tarining metallanishi va mexaniq shikastlanishlar.
Elektr izlari tok taosir etgan odamning tanasi sirtida aniq ko`rinib turadigan
kulrang yoki och sariq rangdagi dog’lardir.
Izlar, tirnalishlar, kichik jaroxatlar kesiklar yoki latlar ko`rinishida bo`ladi.
Terining shikastlangan qismi qadoq singari qattiqlashib qoladi.
Terining matallanishi elektr yoyi ta`sirida erigan metall mayda
zarrachalarning terining ustki qatlamiga kirib qolishidir.
Bu xodisa, masalan, qisqa tovushlarda, kuchlanish ostida bo`lgan ajratgich va rubiliniklarni tarmoqdan uzatayotganda ro’y beradi.
Mexanik shikastlanishlar odam orqali o’tayotgan tok ta`sirida mushaklarning
ixtiyorsiz ravishda keskin tortishib qolishi oqibatida yuz beradi. Natijada teri, qon
tomirlari va asab tuqimalari uzilishi, shuningdek bo’yinlar chiqishi va xatto
suyaklar sinishi mumkin.
Elektr toki urishi deganda, organizm orqali elektr toki o’tganida tirik
tuqimalarning asabiylashishi natijasida mushaklarning ixtiyorsiz ravishda tortishib
qolishi tushuniladi.