Kompyuter grafikasi va kartalarni jihozlash fanining mohiyati va vazifalari

QALAMLAR
CHizma ishlarning turiga qarab har xil qattiqlikdagi “Konstruktor”, “Arxitektor” va “KON-I-NOOR” qalamlar plan va kartalarni tayyorlashda ishlatiladi. Qattiq qalamlarga T yoki N belgisi, yumshoq qalamlarga M yoki V belgisi qo’yiladi. Qalamlarning qattiqlik darajasi quyidagicha, yumshoq qalamlar: M, 2M, 3M, 4M, 5M va 6M. O’rta qattiqlikdagi qalam TM yoki G’, NV. Qattiq qalamlar T, 2T, 3T, 4T, 5T, 6T va 7T (baozi qalamlarda T belgisi o’rniga N, M o’rniga V qo’yiladi).

CHizmaning sifati qanday qalam ishlatishga ham bog’liq, qattiq qalam qog’ozda chuqur iz qoldirib tush va bo’yoqning sifatsiz bo’lib qolishiga olib keladi, yumshoq qalam qog’ozni qoraytirib ifloslantiradi, topografik chizmachilikka 2T (2N), 3T (3N) va 4T (4N) qalamlar tavsiya qilinishi bilan birga qalamning sifati va ob–havoni ham inobatga olish kerak. Sovuq, nam havoda surat qog’oz (fotobumaga) va sifatsiz qog’ozlarga TM dan 2T gacha, quruq issiq havoda sifatli qog’ozlarga 3T dan, 6T gacha; oddiy yozuv va sxemalar tayyorlash, chizmalarni tiklash uchun 2M-TM qalamlar ishlatiladi.

Qalamning o’ng tomonida uni tayyorlagan fabrikaning, qalamning nomi, qattiqlik darajasi yozilgan bo’lganligi sababli, uning uchun chap tomonidan qalam uchi chiqariladi

Qalam uchi ish davomida tez-tez , har 2-3 chizmadan keyin o’tkirlanadi.

O’CHIRGICHLAR
Yordamchi va yanglish chiziqlarni chizmadan olib tashlashda yumshoq o’chirgich (rezinka)lar ishlatiladi. Qalam bilan chizilgan chiziqni o’chirish uchun yumshoq, siyoh bilan chizilgan chiziqlarni o’chirishga qattiq o’chirgichlar ishlatiladi. Injenerlik grafikasida ishlatiladigan o’chirgich yumshoq rangsiz (oq) bo’lishi kerak.

Qog’oz ustidagi yozuv yoki chiziqni o’chirganda o’chirgich juda yengil (bosmasdan), faqat bir tomonga harakatlantiriladi. Aks holda, qog’oz ustini yumshatib sifatini buzadi. O’chirgichni tez harakatlantirganda uning issiqligi oshib qog’oz ustidagi grafitni qizdiradi, natijada qog’oz sirtida grafitni o’chirib bo’lmaydigan qora dog’ hosil bo’ladi.

Plan va kartalarni tayyorlashda, injenerlik grafikasida qattiq,

shisha deb ataluvchi o’chirgich ishlatilmaydi.

KISTLAR
Kistlar plan va kartalarni bo’yash uchun ishlatiladi.

Ular asosan suv hayvonlari junidan tayyorlanib turli kattalikda kichik shakllar uchun 0, 1, 2, 3, 4, 5, 6 o’rta shakllar uchun 10, 20, 30 raqamli bo’ladi. Kistlarning uchi tekis, mayin va uchli bo’lishi kerak. Uchi notekis, yoki suniy tolalardan ishlangan kistlardan foydalanish mumkin emas.

Ish vaqtida juni to’kilmaydigan, biroz suvni o’ziga shimib oladigan kist yaxshi hisoblanadi. Kistdagi ortiqcha suvni olish uchun mayin latta yoki porolon ishlatiladi.

Ishdan keyin kistni toza suvda yuvib, quritib qo’yiladi.