Kompyuter grafikasi

KOMPYUTER GRAFIKASI.

1. 
   Kompyuter grafikasining informatsion jamiyatdagi ahamiyati, roli va o’rni.
   
2. 
   Komyuter grafikasining Informatika sohasidagi boshqa fanlar bilan o’zaro aloqasi, qo’llanish sohalari.
   
3. 
   Kompyuter grafikasi turlari va uning hususiyatlari.
   

Tayanch tushunchalar: Kompyuter grafikasi, kompyuter grafikasi turlari, rastrli, vektorli va fraktal grafika, rang modellari.

1. 
   Kompyuter grafikasining informatsion jamiyatdagi ahamiyati, roli va o’rni.
   

Kompyuter grafikasi bilan ishlash – shaxsiy Kompyuterlardan foydalanishning yangi yo‘nalishlardan biridir. Har bir korxonada tobora gazeta va jurnallarda reklama eolonlari berish yoki shunchaki reklama varaqalari chiqarish zarurati paydo bo‘lmoqda. Yirik firmalar bunday ishlarni maxsus reklama agentliklari yoki dizaynerlik byurosiga buyurtma beradilar. Kichik firmalar esa ichki imkoniyatlar va maxsus dasturiy vositalarga tayanadilar.

Hech qaysi zamonaviy mulptimedia dasturi Kompyuter grafikasisiz bo‘lmaydi. Ommaviy foydalanish uchun dasturlar yaratuvchi dasturchi mutaxassislarning 90% gacha ish vaqti grafika bilan ishlashga ketadi. Redaktsiya va nashriyotda asosiy mehnat sarfini grafik dasturlar bilan badiiy va bezash ishlari tashkil etadi.

Grafik dasturlarning keng foydalanishga ehtiyoj Internetning rivojlanishi, eng avvalo millionlab alohida «sahifa»larni yagona to‘rga birlashtiruvchi WWW xizmati bilan boliq ravishda sezilarli darajada oshdi.

Grafik bezaklarsiz sahifalar keng raqobatchilar doirasida ajralib turish va jamoatchilik eotiborini o‘ziga tortish imkoniyatiga ega emas.

Zamonaviy grafik dasturiy vositalar nafaqat professional rassom va dizaynerning foydalanishi uchun qulay qorollar bilan taominlash, balki zarur kasbiy tayyorgarlikka va badiiy ijod qobiliyatiga ega bo‘lmaganlarning ham sermahsul ishlashiga muhit yaratishga mo‘ljallab ishlab chiqilmoqda.

Mashina grafikasi deganda obyektlarning hajm modellarini yaratish, saqlash, ishlov berish va EHMlar yordamida ularni namoyish etish tushuniladi. Kompyuter grafikasi yangi infor­matsion texnologiyalar orasida to‘xtovsiz rivojlanib borayotgan yo‘nalishlardan biri hisoblanadi. Bunday rivojlanish texnika sohasida ham, dasturiy vositalar sohasida ham ko‘zga tashlanmoqda. Ular videofilm kadrlari bilan sifat bo‘yicha taqqoslashga loyiq hajmli harakatlanuvchi tasvirlarni yaratishga imkon beradi. Bu dasturiy mahsulotlar reklamalar ishlab chiqaruvchi vositalar hisoblanib, san’at va multimediya texnologiyasi sohalarida qo‘llaniladi. Bundan tashqari namoyish grafikasiga, geometrik modellashtirishga, grafik interfeyslarni loyihalashga, animatsiya (harakatlanuvchi tasvirlar)ga va ko‘zga ko‘rinuvchi (vizual) harakatni qurishga katta e’tibor berilmoqda.

Kompyuter grafikasi ilm va fanning barcha sohalarida, ayniqsa iqtisodiy ko‘rsatkichlarni tahlil qilishda muvaffaqiyatli qo‘llanilishi mumkin.

Kompyuter grafikasi dunyo fanida yangi fundamental fan hisoblanib, o‘tgan asming 60-yillarida paydo bo‘ldi va ishlab chiqarishning barcha sohasida kadrlar tayyorlab berishda o‘ziga xos ahamiyatga egadir.

Maxsus dasturlar yordamida xuddi bir varaq oq qog‘ozga qalam yoki ruchka bilan har xil rasmlarni solish singari kompyuter ekranida sichqoncha yordamida rasm chizish, ya’ni tasvir yasash, tuzatish va ularni harakatlantirish imkoni yaratildi. Bu dasturlar rasm chizish programmalari yoki grafik muharrirlar hisoblanib, ular yordamida rasmning elementlari boshqarib boriladi.

Kompyuter grafikasining juda tez rivojlanib borishi va undagi texnikaviy, dasturiy vositalarining yangilanib borishi ushbu kursni hamisha takomillashtirishni, bu sohadagi yangi yo‘nalishlarni tinmay o‘rganib borishni taqozo etadi. Oxirgi yillarda bu sohada juda katta o‘zgarishlar yuz berdi, ya’ni 32 min.dan ortiq rang va rang turlarini o‘zida aks ettira oladigan displeylar, grafik axborotlarni kirituvchi moslama - skanerlar, grafik ish stansiyalari, dasturiy vositalar sohasida esa haqiqiy kompyuter dunyosini kashf qila oladigan amaliy dasturlar vujudga keldi.

¹Computer learning environments pose particularly exciting and demanding situations for visual communication. The range and diversity of visualization that computers offer are unprecedented. The last 10 years have demonstrated marked increases in sophistication in the graphics produced and displayed on computers. The success of desktop microcomputer systems integrating graphical user interfaces (GUIs), such as the Macintosh computer, can be largely attributed to the dramatic rethinking of how people should interact with computers. The principal reason to highlight the computer in the design and development of instructional graphics is the computer's increasing range, versatility, and flexibility of graphic design. There is almost no graphic design need that the computer cannot serve. In addition, the design of computer graphics is no longer limited to delivery on computer platforms. The unprecedented spread of desktop publishing is a prime example of the computer as a design and production tool, though the delivery platform is paper.

Many believe the Macintosh computer survived and flourished (unlike its predecessor, the Lisa) because it carved its niche in desktop publishing. (Some suggest it invented it.)

Kompyuter grafikasi – kompyuter yordamida yaratilgan, asosan, maxsus grafik apparat va dasturiy taminotlar vositasida yaratilgan tasviriy ifoda, ya’ni suratlar va filmlardir. Bu kompyuter ilmiy olamidagi ulkan va eng so’nggi sohalardan biridir. Kompyuter grafikasi iborasi 1960- yilda birinchi bo’lib Boeing kompaniyasi kompyuter grafikasi tadqiqotchilari Verne Hudson va William Fetter tomonidan kashf etilgan. Iboraning qishqartma shakli CG (Computer Graphics) bo’lsada, ba’zan uni CGI («Computer Generated Imaginary», ya’ni kompyuterda hosil bo’lgan tasavvur) deb talqin qilinadi.

1982 yilda MDX xududida birinchi marta akademik A. Samarskiy raxbarligida «Komp’yuter grafikasi» xalqaro jurnali nashr etila boshladi.

Xozir kompyuter grafikasi jaxon bozorida g’oyatda jo‘shqin rivojlanmoqda, quyida keltiriladigan ma’lumotlar shundan darak beradi:

1. 
   1995 yilda Kompyuter grafikasini dasturiy ta’minlashni (Softwareni) sotishdan tushgan daromadlar 77 mln. AKSH dollarini tashkil kilgan, bundan IVM RS platformasi — 50%ga yakin, AMIGA — 15%, Masintosh — 35% ni tashkil kilgan.
   
2. 
   1995 yilda kompyuter grafikasining texnik ta’minlanishi (hardware)ni sotishdan tushgan daromad 44 mln. AKSH dollaridan ko‘prokni tashkil kilgan, bundan SHK platformasi — 45%dan ko‘prokni, ishchi stansiyalar — 35% ni va xost EXM — 25%ni o‘z ichiga oladi.
   

Kompyuter grafikasi – bu model va tasvirlarni kompyuter yordamida hosil qilish, saqlash va qayta ishlash to’g’risidagi fandir

Kompyuter grafikasi jahonda yangi fundamental fan hisoblanib, o’tgan asrning 90-chi yillarida paydo bo’ldi hamda fan va ishlab chiqarishning barcha sohasida kadrlar tayyorlab berishda o’ziga xos mustaqil ahamiyat kasb etdi

2.