Kompyuter arxitekturasiga oid atamalar. Elektron hisoblash mashinalari

Paralell hisoblash tizimlari

Parallel hisoblash - bu kompyuterlarni hisoblashni tashkil qilish usuli bo’lib, unda parallel (bir vaqtning o’zida) ishlaydigan o’zaro ta’sirlashadigan hisoblash jarayonlari to’plami sifatida dasturlar ishlab chiqiladi.

SMP – bu umumiy operatsion tizim va xotirani ulashadigan bir nechta protsessorlar tomonidan dasturlarni qayta ishlash.

Konveyer – bu zamonaviy protsessor va kontrollerlarni samaradorligini oshirish uchun foydalaniladigan hisoblashlarni tashkil etish usuli (vaqt birligida bajarilgan ko’rsatmalar sonini ko’paytirish - buyruq darajasida ishlatiladigan parallellik), kompyuterlar va boshqa raqamli elektron qurilmalarni ishlab chiqarishda ishlatiladigan texnologiya;

Turli protsessorlarda bosqichlar soni va mohiyati farq qiladi. Konveyer ishlov berish prinsipini besh pog‘onali konveyer misolida ko‘rib chiqamiz. Bu holda buyruqning bajarilishi quyidagi bosqichlarda amalga oshiriladi:

• 
  IF (Instruction Fetch) – buyruqni protsessorga yuklash;
  
• 
  ID (Instruction Decoding) – komandani dekodlashtirish;
  
• 
  OR (Operand Reading) – operandlarni o‘qish;
  
• 
  EX (Executing) – buyruqni bajarish;
  
• 
  WB (Write Back) – natijani yozish.
  

• 
  Amdal qonuni: “Jadallashtirish” - Hisoblash vaqtini qisqartirish ko’rsatkichi (S).