Kompleks no

4-mashg’ulot. 1-vazifa. 1. Tepkini bosishning to'g'ri ishlashini takomillashtirish. 2. Otish texnikasi va otish holatini ushlab turadigan mushaklarning kuchlanishini nazorat qilishning alohida turlariga e'tibor berish qobiliyatini rivojlantirish. 3. Nishonga o'zgartirish kiritish qobiliyatini mustahkamlash. 4. Natijaga nishonga otish amaliyotini olishga erishish.

Darsning qismi	Mashg’ulotning mazmuni	Vaqt	Tashkiliy-uslubiy ko'rsatmalar
I 10 мin	1. Jihozlar va mashg’ulot joylarini tayyorlash. Uskunalar tayyorlash.	3 мin	Vazifalarni taqsimlash, vazifalarni guruhlarga aniqlash.
	2. Otish qoidalari bo'yicha so'rov o’tkazish.	7 мin	Teshiklarning to'g'riligini aniqlashnishini aniqlash.
II 1 soat 18 мin	1. "Bo'sh" o’q otish.	3 smena 10 мin	Nishonga olish va tepki bosishning kelishuviga e'tibor berish.
	2. O’qlar jamlanishi uchun otish va	3	O'zgartirishlar miqdorini

151

	nishon markazida miltiq jangovar holatga keltirish.	smena х5 мin	kundalikda yozish.
	3. O'z-o'zini baholash va otish natijalarini tahlil qilish.	10 мin
	4. Majmua nazorat mashqlarini bajarish - 3 sinov + 5 nazorat.	3 smena х15 мin	Otish natijalarini kundalikda yozish.
	5. Nishonga o’zgartirishlar to’g’ri kiritilganligini otish natijalarida tahlil qilish,.	5 мin	Nishon shkalasida ko’rsatgichlarni tenglashtirish va kundalikda yozish.
III 2 мin	2. Otish joyini tartibga keltirish. Qurolni tozalash.	2 мin	Qurolni tozalik sifatini tekshirish.

Eslatma: Sinov otishlar qurollarni jangovar holatini sinovdan o'tkazish uchun
mo'ljallangan, ammo ularning yordami bilan otuvchi nazorat o'q otishiga tayyorligini oshiradi. Mushaklar ishlashga tayyor bo'lganda va ish kayfiyati yaratilganda, sinov otishlari amalga oshiriladi.


2. OTISH BO’YICHA MAJMUASI TALABLARINI BAJARISH SHARTLARI.
- IJ-22 va IJ-38 pnevmatik miltiqlaridan "Diabolo", "M" (masofali) o'qlari
bilan ochiq nishon bilan. Otish masofasi - 5 m, sport nishoni "P" (pnevmatikli). Otishlar soni: 3 ta sinov, 5 ta nazorat. Otish uchun holat – stolga yoki uctunga tayanib, tirab turgan holda;
- kichik kalibrli miltiq TOZ-8 yoki TOZ-12 sport va ovchilik o’qlari bilan.
Otish masofasi - 25 m, 6 «B»-raqamli nishonga, 50 m 7-raqamli nishonga. Otishlar soni: 3 ta sinov, 5 ta nazorat. Otish uchun holat – kamar yordamida yotgan yoki qo'l bilan tiragan holda. Otish uchun vaqt - 15 daqiqa.
Majmuani bajarish uchun otish talablari
_{I bosqich * (orta ta’lim muassasasi o’quvchilari uchun (9-11 sinflar)}

Qurol turi	Otish masofasi, м	Natija, ochkolar
TOZ-8	25	30
ТОZ-12	25	33
Pnevmatik miltiq	5	Qora doiraga 4 marta tegish

Majmua me’yorlarini topshirishga tayyorgarlik ko'rayotganda yigit-qizlar "Yosh otuvchi" va "Aniq otuvchi" ko'krak nishonlari bo'yicha musobaqalarda qatnashadilar.

152
_{3. O'Q OTISH ME'YORLARI TO'G'RISIDAGI NIZOM}

"Yosh otuvchi" va "Aniq otuvchi" ko'krak nishonlari bo'yicha o'q otish me’yorlari haqida
NIZOM
_{Umumiy talablar}
1- ILOVA

1. Yoshlarni otish sportlari bilan muntazam shug'ullanishga keng jalb etish va yoshlar uchun o'q otish bo'yicha majmua me’yorlarini topshirish maqsadida "Yosh otuvchi" va "Aniq otuvchi" ko'krak nishonlariga me’yorlar joriy etilmoqda.
2. Me’yorlarni topshirishga ruxsat beriladi:
a) "Yosh otuvchi" ko'krak nishoniga — pnevmatik miltig'idan otish — 10-13 yoshdagi o'g'il va qizlar;
b) "Aniq otuvchi" ko'krak nishoniga — kichik kalibrli miltiqdan otish — 13-
15 yoshli o'g'il va qizlar.
3. Me’yorlarni topshirishga ruxsat etilgan ishtirokchilar otish paytida xavfsizlik choralarini, otish asoslarini va qurollarning tashkil topishini yaxshi bilishlari kerak.
Me’yorlarni topshirishga yoshlarni tayyorlashni tashkil etish
1. "Yosh otuvchi" va "Aniq otuvchi" ko'krak nishonlariga me’yorlarni
topshirishga tayyorgarlik ko'rish bo'yicha o'quv mashg'ulotlari umumta'lim maktablari va maxsus o'quv yurtlarida, shuningdek, MK "Vatanparvar" tashkilotlarining boshiligida tashkil etiladi.
Me’yorlarga tayyorgarlik ko’rish va topshirish uchun 10-12 kishi uchun o'quv guruhlari tashkil etiladi.
2. O'quv mashg'ulotlarini o'tkazish uchun harbiy rahbarlar va jismoniy tarbiya o'qituvchilari, murabbiylar, otuvchilar kattalar toifasi va sport ustalari, o'qitish metodikasi hamda otish texnikasi bo'yicha dastlabki seminarlardan o'tkanlar jalb etiladi.
Ko'krak nishonchilarni tayyorlash rahbariyati
1. Respublika, viloyatlar, shaharlar va tumanlarda o'q otish bo'yicha
me’yorlarni tayyorlash va o’tkazishga umumiy rahbarlikni MK "Vatanparvar"ning tegishli qo'mitalari tomonidan amalga oshiriladi.
2. Otish me’yorlarini tayyorlash va o’tkazishni tashkil etish:
a) o’rta ta'lim muassasalarida - harbiy rahbarlar, MK "Vatanparvar" tashkilotlari va kasaba uyushmasi qo'mitalari ishtirokida;
b) universitet (institut)larda – MK "Vatanparvar" tashkilotlari tomonidan mahalliy kasaba uyushmasi qo'mitalari hamkorgida.
Me’yorlarni topshirish
1. Ushbu Nizomga muvofiq dastlabki mashg'ulotlardan o'tgan shaxslarga
me’yorlarni topshirishga ruxsat beriladi.
Me’yorlarning bajarilishi malaka yoki tuman (shahar) musobaqalarida ko'rsatilgan natijalarga muvofiq hisoblanadi.

153

Musobaqalar MK "Vatanparvar" tashkilotlari, o'q otish-sport va sport-texnik klublari tomonidan tashkil etiladi va o'tkaziladi.
Musobaqani bevosita o'tkazish uchun kamida uchta hakamdan iborat hakamlar kengashi tuziladi: bosh hakam (shuningdek, otish chizig'ida hakam), nishon yo'nalishdagi hakam (natijalarni aniqlash bo'yicha hakam), hakam-kotib, musobaqa bayonnomasini tuzuvchi. Ushbu uchta hakam tomonidan imzolangan musobaqa bayonnomasi MK "Vatanparvar" tashkilotiga taqdim etiladi.
Taqdirlash
1. O'q otish me'yoridan o'tgan shaxslar tegishli ko’krak nishonlar va
sertifikatlar bilan taqdirlanadilar.
2. Ko'krak nishoni bilan taqdirlash, tuman (shahar) qo'mitasining qarori
(buyrug'i), o’q otish-sporti yoki MK "Vatanparvar" sport-texnik klubining qaroriga asosan amalga oshiriladi.
Hisob va hisobot
Tayyorgarlik ko’rish va me'yorlarni topshirish bo'yicha musobaqalar
o'tkazuvchi tashkilotlarda ikki yil davomida quyidagi hujjatlar saqlanishi kerak:
- o'quv hujjatlari;
- tanlov bayonnomalari;
- mukofotlash qarorlari (buyruqlari).
Nazariy bilimlar
- Qurolli Kuchlardagi xizmat - har bir fuqaroning yuksak va sharafli burchidir.
(suhbat);
- O'q otish sporti va MK "Vatanparvar" tashkilotining vazifalari. "Yosh otuvchi" va "Aniq otuvchi" ko'krak nishonlariga me’yorlarni topshirish. Sport
majmuasi, o’q otish sport turlari bo'yicha tasnifi (suhbat).
- Uskuna va qurilmalar bilan tanishish va kichik kalibrli va pnevmatik miltiq qismlari ta'siri, otish texnikasi.
- Otishning nazariy asoslari bilan tanishish.
- Otish paytida xavfsizlik choralari va qurol bilan foydalanish qoidalari. O’q otuvchining huquq va majburiyatlari. Otuvchiga bog'liq bo’lgan musobaqa qoidalari.


Amaliy ko'nikmalar
Pnevmatik yoki kichik kalibrli miltiqdan aniq otish imkoniyatiga ega bo'lish.
Mashqlardan biridan musobaqalarda me’yor talablarni bajarish.