Kompleks birikmalarning analitik kimyodagi ahamiyati. Sayfullayeva Fotima 2-Kurs talabasi

Metallarni koorroziyadan saqlashda kompleks birikmalarning ahamiyati

• Metallarni koorroziyadan saqlashda kompleks birikmalarning ahamiyati
• . Metall sirtiga yaxshi yopishadigan (ya’ni kuchli adgeziyaga ega bo’lgan) koordinatsion birikma metallini eritmada va atmosferada (ochiq havoda) koorroziyadan saqlashga imkon beradi. Masala, po’lat buyum, natriy benzoat C6H5COONa eritmasi ichiga solib qo’yilsa, temir buyum sirtida ko’zga ko’rinmaydigan himoya parda hosil bo’adi. Uning tarkibi Fe[(C6H5COOH)6].(OH)3 dan iborat. Uning borligini elektronogeafik va kimyoviy usullar bilan isbotlash mumkin:
• 4Fe+24C6H5COONa+30H2O+3O2→24NaOH+4[Fe(C6H5COOH)6](OH)3
• Benzitriazol kadmiy, rux va mis ionlari bilan suvda kam eriydigan cho’kmalar hosil qilishi sababli metallarni koorroziyadan himoya qiladi.

Eritmadagi pH o’zgarganida metall sirtida hosil bo’lgan kompleks birikmaning barqarorligi o’zgaradi; buning natijasida koorroziya tezligi ham o’zgaradi. Kumush va qo’rg’oshin metallari sirtiga kaliy uch yodid (Kl3) ning suyultirilgan eritmasi ta’sir etganida suvda erimaydigan qavat hosil bo’lib, bu qavat metallarning yanada koorroziyalanishdan himoya qiladi. Lekin bu qavat Kl ning konsentrasiyalangan eritmasida erib ketadi:

• Eritmadagi pH o’zgarganida metall sirtida hosil bo’lgan kompleks birikmaning barqarorligi o’zgaradi; buning natijasida koorroziya tezligi ham o’zgaradi. Kumush va qo’rg’oshin metallari sirtiga kaliy uch yodid (Kl3) ning suyultirilgan eritmasi ta’sir etganida suvda erimaydigan qavat hosil bo’lib, bu qavat metallarning yanada koorroziyalanishdan himoya qiladi. Lekin bu qavat Kl ning konsentrasiyalangan eritmasida erib ketadi:
• AgJ+KJ=K[AgJ3]; PbJ2+KJ=[PbJ3]
• Ko’p hollarda metallar ishqor ta’siridan koorroziyaga uchraydi. Buning sababi shundaki, metall ishqor ishtirokida suvda yaxshi eruvchan komplekslar hosil qiladi, masalan: Fe+2NaOH+2H2O→Na2[Fe(OH)4]+H2