Компьютерные сети

Axborotlarni uzatish tezligi

• Ma`lumotlarni uzatishning kichik tezligi– bunda ma`lumotlarni uzatish tezligi 10 dan 100 gacha kilobit bo’ladi;
• Ma`lumotlarni uzatishning o’rtacha tezligi– bunda ma`lumotlarni uzatish tezligi, birdan bir necha o’nlab megabit diapazonda bo’ladi;
• Ma`lumotlarni uzatishning yuqori tezligi– bunda ma`lumotlarni uzatish tezligi 100 dan yuqori megabit va gegabit diapazonda bo’ladi.

Aloqa, ulanish topologiyasi bo’yicha kompyuter tarmoqlari quyidagicha bo’lish mumkin:

• Umumiy shina topologiyasi (Bus– Общая шина );
• Yulduz topologiyasi (Star– Звезда);
• Halqa topologiyasi (Ring– Кольцо);
• Daraxtsimon tuzulmali topologiya (Tree– Древовидной);
• Aralash tuzulmali topologiya (Mixed– Смешанной).

“Umumiy shina” topologiyasi

• Umumiy shina tarmoq tapologiyasi (bus- Общая шина)– bunda hamma kompyuterlar bir aloqa liniyasiga parallel ulanadi va har bir kompyuterdan axborot bir vaqtda hamma qolgan kompyuterlarga uzatiladi.

“Yulduz” topologiyasi

• Yulduz topologiyasi (Star– Звезда)– bunda bitta markaziy kompyuterga chetda qolgan kompyuterlar ulanadi, shu bilan birga har biri o‘zining alohida aloqa liniyalaridan foydalanadi.

“Halqa” topologiyasi

• Halqa topologiyasi (Ring– Кольцо)– bunda har bir kompyuter axborotni har doim faqat bitta zanjirda kelayotgan kompyuterga uzatadi, axborotni esa faqat zanjirdagi oldinda kelayotgan kompyuterdan oladi va bu zanjir “halqa” bo‘lib birlashgan

Daraxtsimon tuzulmali topologiya

Aralash tuzulmali topologiya

Kompyuter tarmog’ining texnik ta`minoti

• Kompyuter tarmog’ini tashkil qilish uchun albatta bir nechta tarmoqda ishlatiladigan texnik vositalardan foydalaniladi. Bu vositalar vazifalari har xil bo’lishi mumkin, lekin ularning ayrimlari tarmoqdagi axborot almashinuviga yordam bersa, ayrimlari axborot almashinuvi ishonchligini oshiradi, ayrimlari esa uzatish tezligi va masofasini oshiradi va hakozo.
• Quyida bu texnik vositalar va ular xaqida ma’lumotlarni keltiramiz.