Компьютер тармођи, интернет, компьютер хавфсизлиги

5. Testlash. Bu boskichda hamma kilingan ishlar tekshiriladi: navigiyaning kulayligi, ma’lumotlarning to’liq ligi, orfografiya va murojaatlarning aniqligi. Odatda testlash jarayoni saytni yaratuvchisi tomonidan emas, balki boshqa kishilar tomonidan amalga oshirishilsa maqsadga muofik bo’ladi. Chunki saytni yaratish jarayonida muallif, o’nga shunchalik o’rganib koladiki, oddiy xatolarni ham sezmasligi mumkin.
Hammaga ma’lumki istalgan dasturni jumladan saytni ham testlash bir nechta boskichlardan iboratdir. Birinchi, alьfa-versiya deyilib, bunda mualliflar o’zning ayrim xatolarini ko’rmasligi mumkin. Keyinchalik beta- versiya boskichi bo’lib unda sayt boshqa kishilarga tekshirishga beriladi. Hamma topilgan xato va kamchiliklar islox etiladi.
6. Publikatsiya. Saytni Internetga joylashtirish. Publikatsiya qilishda tekin xostinglardan (www.narod.ru, www.boom.ru va b.) yoki saytni provayderda joylash va boshqa imkoniyatlardan foydalanish maqsadga muofikdir.
7. Sayt targiboti. Saytni ma’lum qilish va o’nga foydalanuvchilarni jalb etish reklama kompaniyasi tomonidan amalga oshiriladi. Bu kompaniyaga izlash sistemalarida saytni ruyxatdan utkazish, murojaatlar bilan almashish, banner reklama xizmati va boshqa ishlar kiradi. Sayt targiboti juda muxim bo’lib usiz sayt haqida xech kim xabardor bo’lmasligi mumkin.
8. Saytni takommillashtirish. Saytni loyixalash boskichida muallif o’ziga savol kuyishi kerak, kanday qilib saytga yangi-yangi bo’limlar va ma’lumotlar kushiladi, eskirgan ma’lumotlar nima bo’ladi. Extimol, o’z dolzarbligini yukotgan ma’lumotlar tuplamini saqlaydigan ma’lumotlar arxivini tuzishga to’g’ri keladi. Yana ham muximrok jarayon, bu saytdagi ma’lumotlarni muntazam yangilab borish xisoblanadi (kamida 2 xaftada bir marta), buni kim va kanday bajaradi. O’z ukuvchilarini extiyojlarini shunday kondirib turish kerakki, sayt foydalanuvchilari o’nga xar zamonda murojaat qilib tursin. Bu albatta sayt yaratuvchisiga boglik.
Sayt tuzishni yukorida qurilgan bu boskichlari turli tuman maqsaddagi, ya’ni ta’lim beruvchi resurslardan tortib toki informatsion – reklamali saytlarni yaratishning asosi xisoblanadi.