Компьютер тармоқ турлари ва уларнинг яратилиш тарихи. Махаллий хисоблаш тармоқ топологияси. Симсиз тармоқлар

Жисмоний топология–яъни компьютерларни ўзаро жойлашиши ва кабелларни ўтказиш схемаси. Бу маънода, масалан, пассив юлдуз актив юлдуз топологиясидан фарқ қилмайди, шунинг учун кўп холларда фақат “Юлдуз” деб юритилади.

Мантиқий топология–яъни компьютерлар ўзаро алоқа структураси ва сигналнинг тармоқда тарқалиш белгиларидир. Бундай таъриф топологиянинг анча тўғри тарифидир.

Ахборот алмашинувини бошқариш топологияси–бу алохида компьютерлар ўртасидаги ахборот алмашиш ҳуқуқи, кетма-кетлиги ва принципларидир.

Ахборот топологияси–бу тармоқдан узатилаётган ахборотлар оқимининг йўналишидир.

Мисол учун, жисмоний ва мантиқий топологияли «шина» тармоғи ахборотларни узатиш учун эстафета усулидан фойдаланиши мумкин (яъни бу халқа маъносида) ва бир вақтнинг ўзида барча ахборотни алохида ажратилган бир компьютердан узатиши хам мумкин (яъни бу юлдуз маъносида). Мантиқий топологияли «шина» тармоғи, жисмоний топологияли «юлдуз» (пассив) ва «дарахт» (пассив) кўринишга хам эга бўлиши мумкин.
Жисмоний, мантиқий ва бошқариш топологияли хар қандай тармоқ ахборот топологияси маъносида юлдуз деб хисобланиши мумкин, агарда бир сервер ва бир неча мижоз асосида йиғилган тармоқ бўлса, фақатгина шу сервер билан алоқа қилинади. Бу холда тармоқнинг бузилишга барқарорлик даражасининг камлиги хақидаги фикирлар марказдаги бузилишларнинг сабаби дейиш адолатли бўлади (бу холда – сервер).
Худи шунингдек хар қандай тармоқ ахборот маъносида шина топологияси деб аталиши мумкин, агарда у бир вақтнинг ўзида сервер ва шунингдек мижоз бўладиган компьютерлар ёрдамида қурилган бўлса. Хар қандай бошқа Шина холлари каби, алохида компьютерларнинг бузилиши бундай тармоққа кам тасир қилади.
Марказий хисоблаш тармоқлар топологияси хақидаги тахлилни тугатар эканмиз, такидлаб ўтиш керакки, тармоқ турини танлашда топологиянинг тури асосий омил бўла олмайди. Мухим омиллар, масалан, тармоқни стандартлик даражаси, ахборот алмашиш тезлиги, абонентлар сони, қурилмаларнинг нархи ва танланган дастурий таъминот бўла олади. Лекин, бошқа томондан олиб қараганимизда, баъзи тармоқлар турли босқичда турли топологияларни ишлатиш имконини беради. Энди танлаш бу бобда ўтилган жами фикр ва мулохазаларни хисобга олган хлда бутунлай фойдаланувчининг зиммасига тушади.