Компьютер системаларининг вируслар билан захарланиш профилактикаси

4. «Қўрқинчли» (нохуш) хат. Internet орқали олинадиган электрон хатларнинг умуман номаълум шахслар томонидан жўнатилиши ва бу хатда фойдаланувчиларнинг шахсиятига тегувчи сўзлар бўлиши мумкин.
Электрон почтани ҳимоялаш
Юқорида келтирилган хавфларга нисбатан қуйидаги ҳимояланиш усуллари ишлаб чиқилган:
- калбаки манзилдан ҳимояланиш, бу холда шифрланган электрон имзоларни қўллаш таклиф қилинади;
- хатни қўлга қиритишдан ҳимояланиш, бу холда хабарни ёки жўнатиш каналини шифрлаш таклиф қилинади.
Ушбу ҳимоялаш усуллари бевосита колган хавфларнинг улушини камайтиради.
Ҳар қандай ташкилот Intenetгa уланганидан сўнг, ҳосил бўладиган қуйидаги муаммоларни хал этишлари шарт:

• 
  ташкилотнинг компьютер тизимини хакерлар томонидан бузилиши:
  
• 
  Internet орқали жўнатилган маълумотларнинг ёвуз ниятли шахслар томонидан ўқиб олиниши;
  
• 
  ташкилот фаолиятига зарар етказилиши.
  

Internet лойиҳалаш даврида бевосита ҳимояланган тармоқ сифатида ишлаб чиқилмаган. Бу соҳада хозирги кунда мавжуд бўлган қуйидаги муаммоларни келтириш мумкин:

• 
  маълумотларни енгиллик билан қўлга киритиш;
  
• 
  тармоқдаги компьютерлар манзилини сохталаштириш;
  
• 
  TCP/IP воситаларининг заифлиги;
  
• 
  кўпчилик сайтларнинг нотўғри конфигурацияланиши;
  
• 
  конфигурациялашнинг мураккаблиги.
  

Глобал тармоқларнинг чегарасиз кенг ривожланиши ундан фойдаланувчилар сонининг ошиб боришига сабаб бўлмокда, бу эса ўз навбатида ахборотлар хавфсизлигига тахдид солиш эҳтимолининг ошишига олиб келмоқда. Узоқ, масофалар билан ахборот алмашиш зарурияти ахборотларни олишнинг қатъий чегараланишини талаб этади. Шу мақсадда тармоқларнинг сегментларини хap хил даражадаги ҳимоялаш усуллари таклиф этилган:

• 
  эркин кириш (масалан: WWW-сервер);
  
• 
  чегараланган киришлар сегменти (узок масофада жойлашган иш жойига хизматчиларнинг кириши);
  
• 
  ихтиёрий киришларни ман этиш (масалан, ташкилотларнинг молиявий локал тармоқлари).
  

Интернет глобал ахборот тармоғи ўзида ниҳоятда катта хажмга эга бўлган ахборот ресурсларидан миллий иқтисоднинг турли тармоқларида самарали фойданишга имконият туғдиришига қарамасдан ахборотларга бўлган хавфсизлик даражасини оширмокда. Шунинг учун хам Интернетга уланган хар бир корхона ўзининг ахборот хавфсизлигини таъминлаш масалаларига катта эътибор бериши керак.
Локал тармоқларнинг глобал тармоқарга қўшилиши учун тармоқлар ҳимояси администратори қуйидаги масалаларни хал қилиши лозим:

• 
  локал тармоқларга глобал тармоқ, томонидан мавжуд хавфларга нисбатан ҳимоянинг яратилиши;
  
• 
  глобал тармоқ фойдаланувчиси учун ахборотларни яшириш имкониятининг яратилиши;
  

Бунда қуйидаги усуллар мавжуд:
— кириш мумкин бўлмаган тармоқ манзили орқали;
— Ping дастури ёрдамида тармоқ пакетларини тўлдириш;
— рухсат этилган тармоқ манзили билан тақиқланган тармоқ манзили бўйича бирлаштириш;
— таъқиқланган тармоқ протаколи бўйича бирлаштириш;
— тармоқ бўйича фойдаланувчига парол танлаш;
— REDIREST туридаги ICMP пакети ёрдамида маршрутлар жадвалини модификациялаш;
— RIР стандарт бўлмаган пакети ёрдамида маршрутлар жадвалини ўзгартириш;
— DNS spoofingдaн фойдаланган холда уланиш.
Ишчи станцияларга хужумнинг асосий мақсади, асосан, қайта ишланаётган маълумотларни ёки локал сақланаётган ахборотларни олишдир. Бундай хужумларнинт асосий воситаси «Троян» дастурлар саналади. Бу дастур ўз тузилиши бўйича компьютер вирусларидан фарқ қилмайди ва компьютерга тушиши билан ўзини билинтирмасдан туради. Бошқача айтганда, бу дастурнинг асосий мақсади — тармоқ станциясидаги ҳимоя тизимини ички томондан бузишдан иборат.
Бу холатда масалани хал қилиш маълум қийинчиликка олиб келади, яъни махсус тайёрланган мутахассис лозим ёки бошқа чоралар қабўл қилиш керак бўлади. Бошқа бир оддий ҳимоя усулларидан бири ҳар қайси ишчи станциядаги тизимли файллар ва хизмат соҳасидаги маълумотларнинг ўзгаришини текшириб турувчи ревизор (ингл. advizer— қирувчи) ўрнатиш саналади.