Компетентликка йўналтирилган дарсларни ташкил этиш ва унинг технологик харитаси

Baholash: baholar shartli belgilar, aniqrog’i elementlar belgisi bilan ifodalanadi.

5 ball-azot elementining kimyoviy belgisi N bilan ifodalanadi.

4 ball-uglerod elementining kimyoviy belgisi C bilan ifodalanadi.

3 ball-alyuminiy elementining kimyoviy belgisida Al bilan ifodalanadi.

Moddalar	Na	Zn	S	CuO	SO3	Al(OH)3	HNO3	KOH
H2O	1				2
HCl	3	4		5		6		7
KOH					8	9	10
O2	11	12	13
H2	14		15	16

• Mustahkamlash: Oksidlar, asoslar, kislotalar va tuzlarning xossalarini takrorlash orqali, ularning bir- biriga aylanishi ular orasidagi genetik bog’lanishni tushuntiring..
• Xulosa: ushbu darsda shartlar bo’yicha g’olib bo’lgan va I-o’rinni olgan guruh o’qituvchilarini kimyoga oid qo’llanma bilan rag’batlantiriladi. Dars davomida faol ishtirok etgan o’quvchilar baholanadi.
• Uyga vazifa: o’tilgan mavzularni takrorlab, “Kimyodan masala va mashqlar to’plami” kitobidan mavzuga doir masala va mashqlarni ishlab kelish.Kimyoviy genetik sxemalar tuzish.
• jadval asosida tegishli reaksiya tenglamalarini yozing.

• KIMYOVIY BOG’LANISH TURLARI

• KOVALENT

• IONLI

• METALL

• QUTBLI

• QUTBSIZ

• IV-guruh

• Guruhlarda ishlash qoidasi
• Sherigingizni diqqat bilan tinglang.
• Guruh ishlarida o’zaro faol ishtirok qiling,berilgan topshiriqlarga javobgarlik bilan yondoshing.
• Agar yordam kerak bo’lsa,albatta murojaat qiling.
• Agar sizdan yordam so’rashsa,albatta yordam bering.
• Guruhlar faoliyatining natijalarini baholashda hamma ishtirok etishi shart.
• Quyidagilarni aniq tushunishimiz lozim:
• Boshqalarga o’rgatish orqali o’zimiz or’ganamiz.
• Biz bitta kemadamiz:yo birgalikda suzib chiqamiz ,yoki birgalikda cho’kib ketamiz.

• I-guruh

• II-guruh

• III-guruh

• Elektrmanfiyliklari jihatidan bir –biridan keskin farq qiluvchi atomlar o’zaro ta’sirlashganida ion bog’lanish kelib chiqadi.

• Ion bog’lanish.

• +11

• +17

• Na

• Cl

• +11 + (-11) = 0
• +11 + (-10) = +1

• +17 + (-17) = 0
• +17 + (-18) = -1

• Na + Cl =NaCl

• Nisbatan erkin elektronlarning metal ionlari bilan o’zaro ta’sirlashuvi natijasida hosil bo’ladigan bog’lanish metal bog’lanish deyiladi

• Metall ionlari

• Metall
• atomlari

• Elektronlar

• Vodorod bog’lanish.

• Biror molekulaning vodorod atomi bilan boshqa molekulaning kuchli elektrmanfiy element atomi orasida yuzaga keladigan bog’lanishga vodorod bog’lanish deyiladi.

• H

• 

• H

• H

• H

• H

• H

• O

• O

• O

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• Vodorod bog’lanishning sxemasi.

• (H2O)n

• Bir atomning kimyoviy bog’lanishda ishtirok etmagan elektron jufti va ikkinchi atomning bo’sh orbitali o’rtasida hosil bo’lgan bog’lanish donor –akseptor bog’lanish deyiladi.

• H

• N

• H

• H

• H

• H

• H

• H

• H

• N

• Ammoniy ioni donor –akseptor bog’lanishli iondir. Azot atomi donor, vodorod ioni akseptor.

• NH3

• H2O

• NH4OH

• Ammoni gidroksid

• !

• qutubli

• qutubsiz

• kovalent

• kovalent

• Kovalent bog’lanish

• H + H H H

• Qutbsiz kovalent bog’lanish.

• Qutbsiz kovalent bog’lanish elektrmanfiyliklari bir xil bo’lgan atomlar o’zaro ta’sirlashganda kovalent qutubsiz bog’lanishli molekulalar hosil bo’ladi.

• H 2

• Qutubsiz kovalent bog’lanish mexanizmi

• Qarama –qarshi spinli ikkita elektronning bitta molekulyar kvant katakchada joylashishi.

• Qutubli kovalent bog’lanish elektrmanfiyliklari jihatidan keskin farq qilmaydigan element atomlarining o’zaro bog’lanishidir

• Elektron juftini siljishi

• Elementlarning atomlari o’zaro ta’sirlashganda umumiy elektron jufti elektrmanfiyligi kattaroq bo’lgan atom tomon siljiydi

• H

• Cl

• H Cl

• Qutubli kovalent bog’lanishning hosil bo’lishi

• Qarama –qarshi spinli ikkita elektronning bitta molekulyar kvant katakchada joylashishi.

• Quyidagi
• o’zgarishlar
• Qaysi
• bog’lanish
• turiga
• Muvofiq
• keladi.

• Ush bu
• mexanizmni
• izohlang