|
Pul oqimlarini tasniflash mumkin:
1. NS O miqyosi biznes -jarayonlarga xizmat ko'rsatish va shunga qarab bo'linadi umumiy umuman korxonaning pul oqimlarining barcha turlarini to'playdigan pul oqimi, ba'zi turlari uchun iqtisodiy faoliyat, alohida tarkibiy bo'linmalar tomonidan(mas'uliyat markazlari) korxona, yakka tartibdagi operatsiyalar uchun;
2. NS O turlariiqtisodiy faoliyat pul oqimlarining bu turlarini ajratib ko'rsatish:
- operatsion faoliyat to'g'risida(joriy) - qandaydir tarzda, xomashyo va materiallar etkazib beruvchilarga to'lovlar, ish haqi, soliq to'lovlari va boshqalar, va mahsulot xaridorlaridan tushumlar, soliqni qaytarish va hk.;
- investitsiya faoliyati uchun-uzoq muddatli aktivlarga investitsiyalar (er uchastkalari, binolar, uskunalar va boshqalar), boshqa tashkilotlar va sho''ba korxonalarning ustav kapitaliga investitsiyalar va shunga mos ravishda uzoq muddatli aktivlarni sotishdan tushgan tushumlar va investitsiya investitsiyalaridan tushgan daromadlar;
- moliyaviy faoliyat uchun- yangi aktsiyalar va obligatsiyalar joylashtirish, dividendlar va foizlarni to'lash, o'z aktsiyalarini sotib olish, obligatsiyalar va o'z veksellarini sotib olish orqali qo'shimcha ustav kapitali va ustav kapitalini jalb qilish bilan bog'liq tushumlar; kreditlarni qaytarish va ular bo'yicha foizlarni to'lash va h.k.
Ushbu turdagi faoliyat uchun pul oqimi sxemalari 1 -ilovada keltirilgan.
3. NSO yo'nalishlar pul oqimlari farqlanadi ijobiy pul oqimi (kirish, tushum) va salbiy pul oqimi (chiqish, to'lovlar).
4. NSO hisob ajratmoq qo'pol pul oqimi ma'lum bir davrdagi mablag 'tushumlari yoki xarajatlari to'plami sifatida va toza pul oqimi pul mablag'larining tushishi va sarflanishi o'rtasidagi farq sifatida.
Sof pul oqimi ularning nisbatlarini aks ettiradi va quyidagi formula bo'yicha hisoblanadi.
- taqchillik pul oqimi - naqd pul sarflashga bo'lgan haqiqiy ehtiyojdan past bo'lgan tushumlar. Sof pul oqimi miqdorining ijobiy qiymati bo'lsa ham, agar olingan mablag 'korxonaning naqd pulga bo'lgan minimal ehtiyojini qondirmasa, uni kamomad sifatida tavsiflash mumkin.
Sof pul oqimi miqdorining salbiy qiymati uni avtomatik ravishda defitsitga olib keladi. Moliyaviy tahlilda etarlilik darajasini har bir faoliyat turi uchun alohida emas, balki faoliyatning barcha turlari majmui sifatida aniqlash maqsadga muvofiqdir. Bu holda, ayrim turdagi faoliyat uchun pul oqimi taqchilligi, boshqalar uchun ijobiy pul oqimi bilan qoplanadi.
6. By o'z vaqtida baholash usuli ajratmoq hozirgi (hozirgi) va kelajak (chegirmali) vaqt o'tishi bilan pul qiymatini baholashni aks ettiruvchi pul oqimi. Pulning tabiiy qadrsizlanishi tufayli u boshqacha. Masalan, yigirmanchi asrning boshlarida AQShda tabiiy matodan tikilgan qimmatbaho kostyum 50 dollar turadi. Va bugungi kunda bunday kostyumning narxi taxminan 3000. Shuning uchun chegirmaning maqsadi kelajakda pulning sotib olish qobiliyatining pasayishini aks ettirishdir.
7. By shakllanishining uzluksizligi o'ylab ko'ring: muntazam, ya'ni doimiy ravishda, shu jumladan bir xil va notekis vaqt oralig'ida amalga oshiriladi (ko'p hollarda kompaniyaning pul oqimi muntazam bo'ladi va iqtisodiy vaziyat o'zgarganda vaqt oralig'i buzilishi mumkin) va alohida - pul mablag'larini bir martalik qabul qilish yoki sarflash (tekin yordam, boshqa korxonani sotib olish va boshqalar) sifatida.
8. V narxlarga bog'liq farq qilmoq joriy narxlarda pul oqimi;prognoz narxlardagi pul oqimi va deflyatsiya qilingan narxdagi pul oqimi(belgilangan vaqtda narx darajasiga tushiriladi).
9. By amalga oshirish shakli ga bo'linadi naqd va naqdsiz pul oqimi.
10. By aylanish sohasi baham ko'rish tashqi va ichki tomonga(korxona bo'linmalari o'rtasida).
11. By bashorat qilish - rejalashtirilgan va o'z -o'zidan paydo bo'lgan (ba'zi favqulodda hodisalar tufayli).
Pul oqimlarining uzluksizligi pul oqimlarining takrorlanishini keltirib chiqaradi, bu ularning davriyligini bildiradi. Tsikl davomida aktivlarga qo'yilgan pul mablag'lari ushbu aktivlarning faoliyati davomida olingan natija sifatida qaytariladi (masalan, tovarlar va xizmatlarni sotishdan tushgan daromad yoki qo'yilgan kapital bo'yicha foizlar). Korxona faoliyatining har bir turiga xizmat qiladigan pul oqimi o'z davriga ega - joriy faoliyat, investitsiya faoliyati, moliyaviy faoliyat uchun.
Joriy faoliyatning tsikli (ishlab chiqarish va tijorat tsikli) ishlab chiqarishdan oldingi zaxiralarga (xom ashyo, materiallar va boshqalarni sotib olish) sarmoya kiritish paytidan to mahsulot va xizmatlarni qabul qiluvchilardan (qarzdorlardan) olingan vaqtgacha bo'lgan davr bo'ladi. Investitsiya faoliyati tsikli, pul mablag'larini daromad olishdan oldin, ularni uzoq muddatli aktivlarga kiritish vaqt parametrlari bilan o'lchanadi. Va boshqalar. Pul oqimlari davrlarini aniqroq aniqlash uchun ularni pul oqimlarining moddiy asosi sifatida iqtisodiy aktivlarning aylanishi bilan bog'lash zarur.
Keyin kapital elementlarining aylanishi ko'z oldida bo'ladi: joriy faoliyat haqida- xom ashyo va materiallar zaxiralari - etkazib beruvchidan ishlab chiqarishga o'tish uchun qabul qilingan paytdan boshlab, shu jumladan korxona omborida o'tkazilgan vaqt; tayyor mahsulotlar - yaratish tugagandan to sotilgunga qadar, shu jumladan omborda qoladigan vaqtgacha; debitorlik qarzlarining aylanish muddati - sotilgan paytdan boshlab ushbu mahsulotlar uchun mablag 'tushgunga qadar.
Do'stlaringiz bilan baham: |
