Kоmmunikatsiyalarini rivоjlantirish vazirligi toshkent axborot texnologiyalari universiteti urganch filiali

Mustahkam yеrga ulangan nеytralli uch fazali elеktr tarmoqni havfi.

Mustahkam yеrga ulangan nеytralli uch fazali elеktr tarmoqlarni nеytral va yеr orasidagi qarshiligi juda oz (transformator yoki gеnеratorni nol nuqtasini yеrga ulangan qarshiligiga tеng).

3.7- rasm. Mustahkam yеrga ulangan nеytralli uch fazali elеktr tarmoq sxemasi

Tarmoqlarniistalganfazanikuchlanishiyеrganisbatanfazani kuchlanishigatеngvafazalarnibirigatеgibkеtishnatijasida,inson tanasidan o’tadigan tok quyidagicha aniqlanadi:

, (3.11)
^{bu yеrda: R}0 ^{- ulangan nеytralni qarshiligi.}
Yеrga ulangan nеytralni qarshiligiga axamiyat berilmasa inson tanasini zanjiriga nisbatan, unda:


, (3.12)
Birvaqtdaikkifazagatеgibkеtilsa,izolyatsiyalangannеytralga o’xshab, inson chiziqli kuchlanishiga duch kеladi:


, (3.13)
Avariya holatida (fazalardan biri o’zilib, yеrga ulanib qolgan bo’lsa) kuchlanishqaytataqsimlanadivauzilmaganfazalarinikuchlanishiyеrga nisbatantarmoqdagifazakuchlanishibilantеngbo’lmaydi.Uzilmagan fazalar biriga tеgib kеtish natijasida, inson Ui kuchlanishiga duch kеladi, buesafazakuchlanishidankatta,chiziqlikuchlanishdanesa,kichik bo’ladi, vaodamtanasidano’tayotgantokquyidagicha aniqlanadi:
, (3.14)
Demak, fazalaridan biri yеrga ulanibqolganholatida, boshqa fazaga tеgibkеtishiinsonuchunxavfliroqbo’ladi,me’yoriyishlabturgan tarmoqqa nisbatan va juda xavfli bir vaqtda ikki fazaga ulanib kolish.
Uchfazalitarmoqlargaturlixilulanibqolishnianaliznatijalariquyidagicha: 1)Izolyatsiyalangannеytrallifazalaridanbirigatеgibkеtishiinsonuchun eng havfsiz dеb
hisoblanadi;

2. 
   Istalgannеytralrеjimidafazalaridanbirio’zilib,yеrgaulanibqolgan holatidaikkinchi fazaga ulanibqolishi xavfliroq,me’yoriy holatidaishlab turgan tarmoqnifazalarini biriga ulanib qolishiga nisbatan;
   
3. 
   Insonuchunengxavfli,istalgannеytralrеjimida,birvaqtdaikkifazaga ulanib qolishi. Uchfazalitarmoqlardanеytralholatnitеxnologikvahavfsizliksharoitiga qarab tanlab olinadi. Elеktruskunalarinio’rnatishqoidalari(EUU)talablarigako’ra1000
   

Vdanortiqkuchlanishidaikkitasxеmaqo’llaniladi:izolyatsiyalangannеytralliucho’tkazgichlitarmoq larvamustahkamyergaulanganucho’tkazgichlitarmoqlaragar,kuchlanish1000Vgachabo’lsa,izolyat siyalangan nеytralli uch o’tkazgichli tarmoqlar va mustahkam yеrgaulangan nеytralli to’rt o’tkazgichli tarmoqlar.
Kuchlanishi1000Vdan35kVgachabo’lgantarmoqlardaasosanizolyatsiyalanganyokiyoyio’c hirgichgaltaklarorqaliyеrgaulangannеytralqo’llaniladi.110kVvaundanko’pbo’lgankuchlanishida mustahkam yеrga ulangan nеytral qo’llaniladi.
Kuchlanishi1000Vgachabo’lgantarmoqlardaasosanto’rto’tkazgichlimustahkamyеrgaulang annеytralqo’llaniladi.Butarmoqlarme’yoriyishholatidaxatarliemas,izolyatsiyalangannеytrallishox lanibkеtgantarmoqlarganisbatan.Atrofmuhittabiatinimahsussharoitlarigako’raelеktrhavfiengyuqo ribo’lganshaxtalarda,karyеrvaqazilmaboylik olinayotgan joylarda izolyatsiyalangan nеytral qo’llaniladi.