Kоmmunikatsiyalarini rivоjlantirish vazirligi toshkent axborot texnologiyalari universiteti urganch filiali

Mehnatni muhofaza qilish bo‘yicha tadbirlar belgilash va xavfsizlik usullarini o‘qitish.

Tashkilot va korxonalarga ishga yangi qabul qilingan barcha ishchilar ish o‘rinlarida kirish instruktaji va birlamchi instruktajdan o‘tganlaridan keyingina ishga qo‘yilishlari mumkin.
Kirish instruktajini xavfsizlik texnikasi bo‘yicha muxandis o‘tkazadi. Bunda ishga qabul qilingan yangi ishchi ayni ishlab chiqarishdagi mehnatni muhofaza qilishning holati, ichki tartib- qoidalari, ishlab chiqarish sanitariyasi, yong‘inga qarshi himoya tadbirlari bilan tanishadi. Kirish instruktaji bo‘yicha mashg‘ulotlar xavfsizlik texnikasi xonasida, ishlarning xavfsiz usullari
tasvirlangan ko‘rgazmali qo‘llanmalardan foydalanib o‘tkaziladi. Instruktaj o‘tkazgan shaxs va undan o‘tgan shaxslar maxsus kitobga imzo qo‘yadi.
Ish o‘rinda xavfsizlik texnikasi bo‘yicha birlamchi instruktajni bo‘lim rahbari o‘tkazadi. Birlamchi instruktajga ishchini o‘z ixtisosligi bo‘yicha vazifalari, ish o‘rnini xavfsiz tashkil qilish tartibi bilan tanishtirish, qurilma va mexanizmlarning tuzilishi hamda ularga xizmat ko‘rsatish (ishga tushirish, to‘xtatish va h.k.), asbob-uskuna va moslama, himoya vositalari va to‘siqlar ishlatish hamda ulardan foydalanish qoidalari, tayyor mahsulotlarni joylash qoidalari, yuk ko‘tarish va transport vositalarini ishlatishning xavfsiz qoidalari, shuningdek, xavf tug‘ilgan taqdirda o‘zini qanday tutish kerakligi bilan tanishtiriladi. Instruktaj o‘tkazilgandan so‘ng master o‘z kasbi yoki bajarayotgan ishning turi bo‘yicha xavfsizlik texnikasiga oid instruksiya yoki eslatma topshirishi kerak.
Ish o‘rnida beriladigan instruktaj, shuningdek, har safar boshqa ishga o‘tganda yoki ish sharoitlari o‘zgarganda ham o‘tkaziladi; brigada ishchilari o‘zlari bajaradigan barcha ish turlari bo‘yicha xavfsizlik texnikasidan instruktaj o‘tishlari shart.
Xavfsizlik texnikasi qoidalarini, ishlab chiqarish sanitariyasi hamda yong‘inga qarshi texnika normalarini ma’muriy-texnik xodimlar va ishchilar yaxshi o‘rganib bilib olgan hamda ularga qat’iy rioya qilgan taqdirdagina bu qoida normalar yaxshi natija beradi.
Tashkilotlarda va korxonalarda xavfsizlik texnikasi hamda ishlab chiqarish sanitariyasini targ‘ibot qilish bo‘yicha o‘quv-uslubiy markazi sifatida xavfsizlik texnikasi kabinetlari va burchaklari tashkil etilib, ular tegishli o‘quv qo‘llanmalari bilan ta’minlanadi.
Amaldagi tartib-qoidalarga binoan, ishga kirayotgan ishchilarning hammasi xavfsizlik texnikasi bo‘yicha ta’lim olish kerak.
Asosan, ishchilarni xavf-xatarsiz ishlashga o‘rgatish maqsadida dastlabki (umumiy) instruktaj, ish o‘rnining o‘zida ishlab chiqarish instruktaji o‘tkaziladi va kursda ta’lim beriladi.
Ishchilarga ta’lim berishning bu tizimi majburiydir. Xavfsizlik texnikasi qoidalarining o‘z vaqtida, to‘la-to‘kis va to‘g‘ri o‘rgatilishi uchun korxona rahbari javobgardir.
Korxonaga ishga kirgan ishchilarning hammasi (ixtisosidan va bajaradigan ishidan qat’i nazar), shuningdek ishga yo‘llashdan oldin ishlab chiqarish tajribasini o‘tish uchun ishlab chiqarish amalga oshirayotgan joyga yuboriladi va o‘quvchilar ishga tushishlaridan oldin dastlabki (umumiy) instruktaj va ish o‘rnining o‘zida tashkil etiladigan instruktajdan o‘tishlari shart.
Ixtisosiga ko‘ra avvalo tibbiy ko‘rigidan o‘tishlari lozim bo‘lgan ishchilar ma’muriyatga tegishli tibbiy hulosasini topshirishlari lozim, ana shundan keyingina ularni ishga qabul qilish hamda instruktajdan o‘tkazish mumkin. Masalan, qurilish tashkilotlarida balandda ishlaydigan montajchilar ishga kirayotganlarida dastlabki ko‘rikdan o‘tishlari, keyin yiliga bir marta tibbiy ko‘rikdan o‘tib turishlari kerak. Kompleks brigadaning a’zolariga esa brigada bajaradigan barcha turdagi ishlarni bexatar bajarish usullari o‘rgatiladi.