Kommunikatsiyalarini rivojlantirish vazirligi toshkent axborot texnologiyalari universiteti qarshi filiali

QoE (Тажриба сифати) 
QoE (Тажриба сифати) - том маънода "фойдаланувчи тажрибасининг сифати" ѐки 
фойдаланувчи қониқиш даражаси. Яқинда у телекоммуникация терминологиясида 

---

100 
ишлатилган ва охирги фойдаланувчи томонидан алоқа оператори томонидан тақдим 
этилаѐтган хизматлардан қониқиш даражасини белгилайди. 
QoSдан фарқли ўлароқ, тармоқнинг кечикиши, пакетнинг йўқолиши ѐки маршрут бўйлаб 
ўз вақтида йўналтирилиши каби хусусиятларини аниқлайдиган QoE, сўнгги уланишни, 
ушбу уланиш орқали ишлайдиган тармоқ дастурларининг тезлигини ва элементларнинг 
қандай бўлишини белгилайди. Интернет видео ѐки IPTV тармоқлари каби охирги 
фойдаланувчи талабларига жавоб беради. 
QoS ва QoE ўртасидаги "боғлиқ" муносабатлар фақат абонентнинг уланиш 
кўрсаткичидир. QoS ҳолатида, ушбу ишлаш фойдаланувчига маълум бир хизматни (VoIP, 
IPTV) тақдим этишга қаратилган, QoE холатида, маълум бир алоқа провайдери орқали 
Интернетга уланиш хизматидан фойдаланишда фойдаланувчининг хис туйғулари. 
ИТ соҳасида тажриба сифати учун ягона таъриф мавжуд эмас. Аммо одатда QoE деганда 
Интернет-провайдер хизматлари мижозларнинг умумий қониқиши тушунилади. 
Идрокнинг сифати субъектив ва объектив бўлган бир қанча омилларга боғлиқ. Биринчи 
ҳолда, фойдаланувчининг тажрибаси унинг бошқа операторлар билан ишлаш тажрибасига 
таъсир қилади. У нархларни, техник ѐрдам нисбати ва бошқаларни таққослайди. 
Объектив QoE омилларининг асосий метрикаси бу QoS. Бундай ҳолда, абонентнинг 
таассуротлари тармоқнинг ишлаши ва барқарорлиги, видеоларни томоша қилишда 
артефактларнинг мавжудлиги/йўқлиги, шунингдек VoIP суҳбатларидаги ташқи босишлар 
(щелчок) ва шовқинлардан келиб чиқади. 
Назорат саволлари 
1.
QoS нимани англатади? 
2.
Пакетли коммутация тармоқларида хизмат кўрсатиш сифати қандай? 
3.
IP тармоқларида реал вақт режимида трафик 
4.
Ҳар хил турдаги трафикни дифференциал трафиги - Diff-Serv 
5.
IntServ бирлаштирилган хизматлари 
6.
Ресурсларни заҳиралаш протоколи – RSVP 
7.
Ресурсларни заҳиралаш тартиби 
8.
QoE нима? 
9.
QoE ни ўлчаш