Kommunikatsiyalarini rivojlantirish vazirligi toshkent axborot texnologiyalari universiteti qarshi filiali

Тармоққа кириш даражаси
- бу тармоққа уланишнинг энг паст сатхи. Ушбу даража 
маълумотлар блокларини хатосиз узатишни таъминлайди. Фақатгина бу даража бит кетма-
кетлиги, кодлаш усуллари, маркерлар каби элементлар билан ишлайди. 
•
Тармоққа кириш даражаси тўғридан-тўғри уланган тармоқ элементлари орасидаги 
жойларда пакетларнинг тўғри узатилиши учун жавобгардир ва узатиш воситасига 
киришни бошқаришни таъминлайди. Мураккаблиги туфайли тармоққа кириш 
даражаси икки пастки даражага бўлинади: 
•
- МАC (Medium Access Control - мухитдаги киришни бошқариш); 
•
- LLC (Logical Link Control – мантиқий каналларни бошқариш). 
•
МАC даражаси тармоққа киришни бошқаради ва тармоқни бошқаришни 
таъминлайди. МАC даражасининг юқори қисмида ишлайдиган LLC даражаси 
аслида маълумот юборадиган ва қабул қиладиган даражадир. 
Узоқ вақт давомида киришнинг энг кенг тарқалган технологияси коммутацияли уланиш 
эди, бунда фойдаланувчи корпоратив тармоққа ѐки Интернетга овозли частота 
диапазонида ишлайдиган модем ѐрдамида телефон тармоғи орқали уланишни ўрнатган. 
Ушбу усул аниқ ва сезиларли камчиликка эга - телефон тармоғининг ҳар бир абонентига 
ажратилган 3,4 кГц частотали кенглиги туфайли кириш тезлиги бир неча ўнлаб кбит / с 
гача чекланган. Бундай тезликлар бугунги кунда кам сонли фойдаланувчиларни 
қониқтирмоқда. 
Бугунги кунда мавжуд бўлган абонент инфратузилмаси - телефон тармоқлари ѐки кабел 
телевидениеси тармоқлари асосида юқори тезликдаги масофавий уланиш хизматларини 
тақдим этадиган бир қатор технологиялар мавжуд. Бир неча юз кбит/с дан бир неча ўнлаб 
Мбит/с гача тезликни таъминлайдиган ушбу технологиялар қуйидаги техникадан 
фойдаланади: РОР га эришгандан сўнг, компьютер маълумотлари энди телефон тармоғига 
ѐки кабел телевидениеси тармоғига кирмайди, лекин махсус қурилмалар ѐрдамида 
маълумотлар узатиш тармоғига уланади. Бу сизга телефон тармоғида ѐки кабел 
телевидениясида абонентга ажратилган тармоқли кенглиги чекловларини енгиб ўтишга ва 
кириш тезлигини оширишга имкон беради. Ушбу турдаги энг машҳур технологиялардан 
бири АDSL технологиясидир. 
Турли симсиз уланиш технологиялари ҳам собит, ҳам уяли уланишни таъминлайди. 
Бундай симсиз технологиялар мажмуи жуда кенгдир, у симсиз Ethernet тармоқларини 
(802.11), турли хил фирма технологияларни, уяли телефон тармоғи орқали маълумотларни 
узатишни, шунингдек, рухсат берилган технологияларни, масалан, 802.16 стандартни ўз 
ичига олади. 
6.4-расмда масофадан туриб киришнинг ранг-баранг дунѐси тасвирланган. Бу ерда биз 
ишлатилган қурилмалар ва кириш параметрларига қўйиладиган талаблар турлича бўлган 
ҳар хил турдаги мижозларни кўрмоқдамиз. Бундан ташқари, мижозлар хоналари 
телекоммуникация операторининг энг яқин кириш жойига (яъни, сиз телефон 
тармоғининг операторлари терминологиясидан фойдалансангиз, энг яқин марказий 
офисга) турли хил усулларда уланиши мумкин: телефон тармоғининг аналогли ѐки 
рақамли ўчирилиши, телевизор кабели ѐки симсиз алоқадан фойдаланиш. Ва ниҳоят, 
телеком операторининг ўзи турли хил ихтисосларга эга бўлиши мумкин, яъни телефон 
хизмати провайдери ѐки Интернет-провайдери ѐки кабел телевидениеси оператори 
бўлиши мумкин. Ёки у тўлиқ хизматларни тақдим этадиган ва ҳар қандай турдаги ўз 
тармоқларига эга бўлган универсал оператор бўлиши мумкин. 

---

69 
Масофадан кириш мижозлари