Kommunikatsiyalarini rivojlantirish vazirligi toshkent axborot texnologiyalari universiteti qarshi filiali

4.12-rasm. “Umumiy shina” topologiyasi. 
Bunday  sxemaning  asosiy  jihati  uning  arzonligi  va  tarmoqqa  yangi 
tugunlarni  ulash  osonligidir.  ―Umumiy  shina‖ning  jiddiy  kamchiligi  uning 
yetarlicha  ishonchli  emasligidir:  kabelning  har  qanday  defekti  yoki  qaysidir 
tarkibiy  qismning  kamchiligi  butun  tarmoqni  ishdan  chiqaradi.  ―Umumiy 

---

 
47 
 
shina‖ning  boshqa  kamchiligi  o‘tkazuvchanlik  qobiliyatining  pastligidir.  Bu 
ulanish  usulida  har  bir  vaqt  momentida  faqat  bitta  kompyuter  tarmoq  bo‘ylab 
ma'lumot  uzatishi  mumkin.  Shuning  uchun  aloqa  kanalining  o‘tkazuvchanlik 
qobiliyati  har  doim  tarmoqning  butun  tugunlari  o‘rtasida  taqsimlanadi.  Yaqin 
vaqtlargacha  ―umumiy  shina‖    lokal  tarmoqlar  uchun  eng  taniqlilardan  biri 
bo‘lgan.  
    Unchalik  katta  bo‘lmagan  tarmoqlar  ―yulduz‖,‖halqa‖  yoki    ―umumiy  shina‖  
topologiya turlariga ega. Katta tarmoqlarda kompyuterlar o‘rtasidagi aloqa turliligi 
bilan  xarakterlidir.  Bunday  tarmoqlarda  topologiya  turiga  ega  bo‘lgan  alohida 
turda bog‘langan fragmentlarni (tarmoq osti) ajratish mumkin. Shu sababdan ular 
aralash topologiyali tarmoqlar deb ataladi (4.13-rasm).