Kommunikatsiyalarini rivojlantirish vazirligi muhammad al-xorazmiy nomidagi toshkent axborot texnologiyalari universiteti samarqand filiali

1.5. Python da ko’rsatkichlar 
Python  da  C  tilida  qo’llanilgan  ma’nodagi  ko’rsatkichlar  yo’q.  Lekin 
barcha o’zgaruvchilar bir vaqtning o’zida ko’rsatkich (ko’rsatkich) hisoblanadi. 
Bu  Python  tilida  qo’shimcha  ko’rsatkich  turidagi  ob’ektning  zarur  emasligini 
ta’minlaydi. Python da o’zgaruvchilarni hosil qilishda avtomatik ravishda ushbu 
ob’ektga ko’rsatkich yaratiladi.  
Quyida C tilida dastur qismi keltirilgan: 
int foo = 3; 
int &bar = foo; 
Bunda  ikkita  ob’ekt  -  foo  o’zgaruvchisi  va  bar  ko’rsatkichsi  yaratilgan. 
Ikkala ob’ekt ham  bitta  adresni ko’rsatadi.  Agar  foo  o’zgaruvchisining  qiymati 

---

13 
 
o’zgartirilsa,  bar  ning  ham  qiymati  avtomatik  o’zgaradi  va  teskarisi.  Xuddi 
shunday bar boshqa ob’ektga ko’rsatkich kabi yo’naltirilishi mumkin emas, ya’ni 
C tilida bu o’zgarmas (immutable) hisoblanadi. 
Python  da  ko’rsatkich  bir  vaqtning  o’zida  ham  o’zgaruvchi  sifatida 
qo’llanilishi mumkin. Quyidagi misolda ikkita ro’yxat hosil qilingan: