Kommunikatsiya tushunchasi va uning tashkilot samaradorligiga tahsiri

4.  Informatsiyani  Qabul  Qilish  va  Qayd  etish. 

Qabul  Qilingan  informatsiya  eng  avvalo 

xotiraga  yoki  rasmiy  Qayd  etish  daftarchalariga  Qayd  etilishi  zarur.  Bu  Qabul  Qilingan 

informatsiyani 

hisobini 

yuritish 

uchun 

zarur. 

 

5.  Qabul  Qilingan  informatsiyani  shifrsizlantirish(kodsizlantirish)  va  tushunish.Q

abul 

Qilingan  informatsiyaning  mahnosi,  mazmuni,  mohiyati  uni  shifrsizlantirilgandan  keyingina 

tushunarli 

bo‘ladi. 

shakllantiradi shifrlaydi va uzatish shifrsiz- 

yoki tanlaydi. aloQa vositasini lantirish 

tanlaydi 

 

Kuzatuvchi 

 

 

 

G‘oya 

(fikr) 

 

 

 

xabar 

 

 

 

Qabul 

Qiluv 

chi 

 

 

 

fikrni 

tushi 

nish 

7 

- 

chizma. 

Informatsiya 

almashish 

jarayonining 

sodda 

modeli. 

Agar  rahbarlar  kommunikatsiyaning  mazmuni  va  mohiyatini  tushunmasalar  va  unga  ahamiyat 

bermasalar,  tashkilotning  strukturasida  uzilishlar  yuz  berishi  mumkin.SHu  sababli 

kommunikatsiya  jarayonining  har  bir  bosQichida  informatsiya  o‘z  mahnosini  o‘zgartirmay 

tezkor harakat Qilishini tahminlash zarur. 

YuQoridagi chizmada ko‘rsatilgan informatsiya almashish jarayoni to‘liQ emas deb hisoblanadi, 

chunki,  aslida  teskari  aloQa  o‘rnatilganidan  keyingina  tashkilotdagi  kommunikatsiya  jarayoni 

to‘liQ  hisoblanadi.FaQat  teskari  aloQa  vositasi  orQaligina  rahbarlar  tashkilotning  turli 

bo‘limlari,  Quyi  boshQarish  poG‘onalari,  ishlab  chiQarish  jarayoni  va  umuman  turli  xil  xatti 

harakatlar  to‘G‘risida  informatsiyaga  ega  bo‘ladilar.Bularsiz  tashkilotning  keyingi  holatini 

aniQlab bo‘lmaydi. 

---

Teskari aloQada  Qabul  Qiluvchi  va  uzatuvchi  o‘z  o‘rinlari  bilan  almashadilar  va bunda  Qabul 

Qiluvchi  yetkazilgan  informatsiyani  Qanday  tushungani,  unga  munosabati  (reaksiyasi)ni 

bildiradi.Teskari  aloQa  yordamida  informatsiya  almashish  jarayoni  samaradorligi  oshadi  va 

shovQinlar kamayadi. 

Yomon  o‘rnatilgan  teskari  aloQa  va  informatsiyani  Qabul  Qilishni  bilmaslik  (masalan, 

tinglashni) samarali kommunikatsiyaga to‘siQ bo‘ladi. 

Odatda  kommunikatsiyalarning  samaradorligini  oshirish  uchun  teskari  aloQaning  shakllanishi 

raG‘batlantiriladi.Teskari  aloQada  bo‘ysunuvchilar  rahbariyatning  xatti-harakatlari,  tashkilot 

maQsadlariga  erishish  yo‘llari,  mahsulot  sifatini  oshirish,  tarkibiy  o‘zgarishlar  va  boshQa 

masalalarga o‘z fikr va mulohazalarini yuQoriga bildirish imkoniga ega bo‘lishlari kerak. 

Ichki  xo‘jaliklarning,  boshQarish  poG‘onalarining  ko‘pligi  kommunikatsiya  jarayonini 

murakkablashtiradi.CHunki,  bular  informatsiyani  shunchaki  Qabul  Qilib  yoki  uzatibgina 

Qolmasdan, balki Qayta ishlaydilar va tartiblashtiradilar. Informatsiyaning xususiyatlaridan biri 

esa  shundan  iboratki,  u  Qancha  ko‘p  Qayta  ishlansa,  shunchalik  o‘zining  birlamchi  mahnosini 

yo‘Qotadi.Bu  hodisa,  yahni  informatsiyaning