192
Гидроксид-мис-кальцийни депофорези.
Гидроксид
мис-кальций
депофорези
илдиз
каналлари
обтурациялланган, кучли ќийшайган ёки каналларда гангреноз ќолдиќларни
саќлаганда ќўлланилади. Бу усулни витал экстирпациядан сўнг ћам ќўллаш
мумкин, лекин албатта пульпа ќолдиќларини девитализацияллаш лозим.
Депофорез гранулема ва радикуляр кисталарда ћам самаралидир. Бу
усул
ультратовуш ва лазер даволаш усулларидан кўра самаралироќдир. Усулнинг
ихтирочиси А.Кнаппвостдир.
Усул гидроксид мис-кальцийнинг бактериоцид ва физико-кимевий
хусусиятларига асосланган. Бу модданинг депофорезида электр майдон
таъсирида бир неча даќиќа давомида асосий канал ва ёндош каналлар апикал
ќисмигача ОН ионлари ва юќорибактериоцидли гидроксикупрат [Cu(OH)
2
]
ионлари етиб боради, электрофорез таъсирида эса манфий зарядланган мис
гидроксид коллоид системасининг транспортировкаси юзага келади. Шундай
ќилиб икки усул ионофорез ва электрофорез биргаликда ќўлланган усулдир.
Усулнинг амалда ќўлланиши. Бу усул аввало ўтмайдиган
каналларни
эндодонтик даволашда ќўлланилади. Шунингдек каналда пульпанинг
гангреноз ќолдиќларида, девитализация натижасидаги пульпа ќолдиќларида,
каналда асбоб синганда ва учки соћага чиќмаганда, «анъанавий» усул билан
даволанганда натижа самара бермаганда, сунъий ќоплама билан ќоплаганда
ва апикал ёриѓи кенг бўлганда ќўлланилади. Даволашнинг самарадорлиги
3тадан сеансни ћар 8-14 кунда олганда намоён бўлади.
Биринчи ќатнов. Каналга кириш ќисмидан №30-40 файллар билан
канални ½-2/3 ќисмигача ўтиш лозим, канал ќийшиќ бўлса – ќийшайган
жойидан ўтилади. Канални кенгайтириш чуќурлиги 6-8 мм
дан кам
бўлмаслиги керак.
Тайёрланган канал ќаймоќ ћолидаги гидроокис мис-кальций эритмаси
билан тўлдирилади. Фронтал тишларни коронка ќисми бўялмаслиги учун
гидроксид мис-кальцийни гидроксид кальций билан 1:10 нисбатда
аралаштириш лозим.
Мусбат пассив электродни (анод) беморнинг лунж сохасига, манфий
сигнали электрод (катод)ни каналга (4-8мм) чуќурликка
киритилади, бунда
тиш коваги бўш ќолади.
Депофорезни «Original II», «Comfort» (Олмония) ёки «EndoEST»
аппаратлари билан ўтказилади. Асбобни беморга улашдан аввал, асбоб
ёќилган, текширилган ва беморга улаш учун тўѓриланган бўлиши керак.
Асбоб секин асталик билан, илдиз учи сохасида санчиш ёки иссиќликни
сезиши пайдо бўлгунгача ёќилади. Одатда бу 0,5-1 (миллиампер) мА
интервалида кузатилади. Агарда нохушлик ћолати
юзага келса ток кучи
PDF created with pdfFactory Pro trial version
www.pdffactory.com
193
пасайтирилади, кейин аста-секинлик билан кўтарилади. Ток кучини 1-
1,7мАгача олиб бориш лозим. Сеанс учун оптимал ток кучи 5мА. Шундан
келиб чиќќан ћолда ток кучи 1мА бўлганда сеанс давомийлиги 5 даќиќа,
1,2мАда – 4 даќиќадир. Периодонтда ялиѓланиш жараёни кузатилганда
депофорездан кейин тишни очиќ колдириш лозим.
Биринчи ќатновда юзага келадиган жараёнлар.
Гидроксикупрат ва гидроксил ионлари, гидроксид мис кальцийдан
ажралиб, канал ва унинг ён шохчаларида ўтириб ќолади. У
ерда
гидроксикупрат ионлари ёмон эрувчи мис гидроксиди Cu(OH)
2
га айланади.
Периапикал сохадан тўќима суюќлиги электро-осмос ќоидасига
асосланиб тиш каналига тортилади. Ортиќча суюќлик пахта тампони билан
олиб ташланади. Суюќликдаги пуфаклар электродни айлантириб йўќотилади.
Каналда органик суюќлик стерил протеолизатга айланади.
Иккинчи ќатнов. Биринчи ќатновда амалга оширилган ишлар
ќайтарилади. Канал таркибидаги суюќлик протеолиз натижасида майда
бўлакларга парчаланади ва периапикал ќисмга ўтиши натижасида организм
томонидан ќаршиликсиз сўрилади.
Илдиз канали электр токи таъсирида тозаланади. Илдиз тешигидан мис
гидроксидини чиќиш жараёнида у тешикни беркитади ва у ерда «мисли
копќоќчалар» ћосил ќилинади. Каналнинг периапикал ќисмида каналдаги
эритма
ассимиляцияга учрайди; иккинчи ќатновда мис-кальций гидроксид
эритмасининг коллоид парчалари харакатга келади. Улар ћам апикал ќисмга
харакат ќилади ва илдиз деворларида ўтириб, уни ўраб олади.
Учинчи ќатнов. Яна депофорез амалга оширилади. Шифокор
атацамитни (ишќор саќловчи цемент) каналнинг кенгайган ќисмигача
тўлдиради. Шу ќатновнинг ўзида доимий пломба ќўйилади.
Гидроксид мис-кальций билан депофорез юќори (95%) клиник
эффективликка эга.
Ќарши кўрсатмалар. Ћомиладорлик, хавфли ўсмалар, мисга бўлган
аллергия, электр токини кўтара олмаслик, аутоиммун касалликларининг оѓир
шакллари ва йиринглаган киста.
Do'stlaringiz bilan baham: