Kolloid eritmalarni tozalashda sentrafugadan dastlab qaysi olim foydalangan?
1913 yil A.V.Dumanskiy *
1857 yil M.Faradey
1827 yil Braun
1888 yil Perren}
2. Mayda zarrachalarning yorug’likni yoyish hodisasi qanday nomlanadi?
A. Opalessensiya *
B. Flotasiya
C. Sedimentasiya
D. Koagulyasiya}
Qaysi qonunda - Kolloid sistema orqali yorug’lik o’tganda difraksiya tufayli yoyilgan yorug’likning intensivligi kolloid zarrachalarning soniga, zarracha hajmining kvadratiga to’g’ri proporsional, tushayotgan nur to’lqin uzunligining to’rtinchi darajasiga teskari proporsionaldir deyilgan?
Reley qonuni *
Faradey qonuni
Braun qonuni
Perren qonuni}
Oltingugurt zolini qaysi usul bilan olish mumkin?
Erituvchini almashtirish usuli*
Dispergatsiya
Fizikaviy kondensatsiya
Tiksotropiya}
Qaysi usul yordamida sedimentasiyaga uchragan kolloid cho’kmani qayta zolga o’tkazish mumkin?
Peptizasiya*
Dispergatsiya
Fizikaviy kondensatsiya
Kimyoviy kondensatsiya}
Nima yordamida sedimentasiyaga uchragan kolloid cho’kmani qayta zolga o’tkazish mumkin?
A. Peptizatorlar*
B. Dispergatsiya
C. Inisiatorlar
D. Ingibitorlar}
Bo`kishni o`lchash uchun ishlatiladigan qulay asbob (nabuhametr)ni kim taklif qilgan?
1949-yilda K.S. Ahmedov va S.N.Nabixo`jayev *
1950-yilda B.A. Dogatkin va A.A. Shelov
1952-yilda A.A. Shelov va V.V.Korshak
1954-yilda G.S. Deryagin va A.A. Shelov }
Nima uchun kolloid eritmalar tozalanadi?
Quyi molekulyar aralashmalardan, elektrolitlardan tozalash uchun*
Dispers faza zarrachalarini yiriklashtirish uchun
Stabilizator ta’sirini yuqotish uchun
Dispersion muhitni ajratish uchun}
Dializ usuli bilan zollarni tozalashda qaysi sharoit qo’llanilishi kerak?
Yarim o’tkazgich membranalar yordamida*
Elektr toki yordamida
Qog’oz filtrdan foydalanish
Bosim ta’sirida}
Elektrodializni dializdan farqi?
Elektr toki yordamida dializ jarayonini tezlashtirish*
Elektr maydonida zarrachalarning cho’kishi
Flotasion holatga o’tkazish
Sedimentasiyaga uchratish}
Sedimentatsiya nima?
Og’irlik kuchi ta’sirida zarrachalarning cho’kishi*
Elektr maydon ta’sirida zarrachalarning yiriklashishi
Yopishqoqlik hisobiga zarrachalar o’lchamining kattarishi
Zollarni ultrafiltratsiya usulida tozalash nima ta’sirida o’tkaziladi?
Bosim ta’sirida *
Qizdirish natijasida
Sovutish natijasida
Kuchlanish ta’sirida}
Sistemsning qaysi biri emulsiyaga misol bula oladi?
{=Dispers fazasi suyuqlik va dispers muhiti suyuqlik bo’lgan sistemalar
~Dispers fazasi qattiq va dispers muhiti suyuqlik bo’lgan sistemalar
~Dispers fazasi gaz va dispers muhiti suyuqlik bo’lgan sistemalar
~Dispers fazasi suyuqlik va dispers muhiti gaz bo’lgan sistemalar}
Dastlab ul’tramikroskopni kim yaratgan?
{=1903 yil Avstriyalik olim R.Zigmondi
~1908 yil nemis olimi Faradey
~1912 yil fransiya olimi Tindal
~1895 yil rus olimi Lomonosov}
Kolloid zarrachalarning o’lchami qaysi asbob yordamida aniqlanadi?
{=Nefelometr
~Kalorometr
~Areometr
~Barometr}
Elektroforez nima?
{=Elektr yurutuvchi kuch ta’sirida kolloid zarrachalarning harakati
~Zarrachalarning yiriklashishi
~Kapillyarda suyuqliklarni harakati natijasida elektr yurutuvchi kuchni hosil bo’lishi
~Elektr yurutuvchi kuch ta’sirida zarrachalarning cho’kishi}
Erigan modda zarrachalarining o’lchami 1 dan 100 nm gacha bo’lgan sistemaga qanday eritma deyiladi?
{=Kolloid eritma
~Chin eritma
~Dag’al despers sistema
~Aralashma}
Sistemada miqdori ko’p bo’lgan modda nima deyiladi?
{=Dispers muhit
~Dispers faza
~Erigan modda
~Cho’kma}
Erigan modda zarrachalarining o’lchami 100 nm dan katta bo’lgan sistemaga nima deyiladi?
{=Dagal dispers sistema
~Chin eritma
~Kolloid eritma
~Emulsiya}
Moddalarni disperslovchi elektrolitlar yordamida gel holatidan zol holatiga o’tkazishga, kolloid eritma olishning qaysi usuli to’gri keladi?
{=Peptizatsiya usuli
~Ultratovush usuli
~Mexanik usuli
~Kimyoviy kondensatsiya usuli}
Vodorod sulfid oksidlantirilib oltingugurt zoli olindi. Bu kolloid eritma olishning qaysi usuli hisoblanadi?
{=Kimyoviy kondensatsiya usuli
~Dispergasiya usuli
~Fizikaviy kondensatsiya
~Koagulyasiya}
Oltin tuzining qaytarilishi natijasida oltin zoli olinadi, bu kolloid eritma olishning qaysi usuli hisoblanadi?
{=Kimyoviy kondensatsiya usuli
~Fizikaviy kondensatsiya
~Dispergasiya usuli
~Sedimentasiya}
Adsorbsiyaga oid dastlabki ilmiy ishlar qaysi olim bilan bog’liq?
{=1792 yil rus olimi T.E.Lovis
~1788 yil rus olimi M.Lomonosov
~1908 yil nemis olimi Faradey
~1903 yil Avstraliyalik olim R.Zigmondi}
Kolloid tegirmonlar yordamida kolloid zarrachalar olish qaysi usulga mansub?
{=Bir moddaning mayda zarrachalari dispersion muhitda tarqalishdan hosil bo’lgan geterogen sistema
~Qattik modda zarrachalarining erituvchida erishidan hosil bo’lgan sistema
~Ikkita bir-biri bilan aralashmaydigan suyuqliklardan iborat gomogen sistema
~Qattik modda zarrachalarining erituvchida erimasligidan hosil bo’lgan sistema}
Shulse-Gardi qoidasi
{=Koagulyatsiyani elektrolitning bitta ioni qarama-qarshi zaryadlanganini chaqiradi va uning valentligi qancha katta bo’lsa, koagulyatsiya chegarasi shuncha katta bo’ladi.
~Koagulyatsiyani elektrolitning bitta ioni qarama-qarshi zaryadlanganini chaqiradi va uning valentligi qancha katta bo’lsa, koagulyatsiya chegarasi shuncha kichik bo’ladi
~Koagulyatsiyani elektrolitning bir xil zaryadlangan ioni chaqiradi, uning valentligi qancha kichik bo’lsa, koagulyatsiya chegarasi shuncha kichik bo’ladi
~Koagulyatsiyani elektrolitning bitta ioni qarama-qarshi zaryadlangani chaqiradi va uning valentligi qancha kichik bo’lsa, koagulyatsiya chegarasi shuncha katta bo’ladi}
Elektr yoyi yordamida metallarni maydalab zol olish kolloid eritma olishning qaysi usuli hisoblanadi?
{=Metallarni elektr yordami bilan “changlatish” usuli
~Peptizatsiya usuli
~Kimyoviy kondensatsiya usuli
~Fizikaviy kondensatsiya usuli}
Nodir metallarning gidrozollari qaysi kolloid sistemaga kiradi?
{=Gidrofob
~Gidrofil
~Liofil
~Benzazol}
Aerozollarda dispers faza qanday agregat holatda bo‘ladi?
{=Suyuq va qattiq
~Suyuq va gaz
~Qattiq va gaz
~Gaz}
Zollar deb qanday kolloid sistemalarga aytiladi?
{=Disperslik darajasi yuqori bo’lgan kolloid sistemalarga
~Disperslik darajasi kichik bo’lgan kolloid sistemalarga
~Disperslik darajasi past bo’lgan kolloid sistemalarga
~Disperslik darajasi o’rtacha bo’lgan kolloid sistemalarga}
Ko‘piklar deganda nimani tushunasiz?
{=Dispersion muhiti suyuq, dispers fazasi gaz bo’lgan dispers sistemani.
~Dispersion muhiti gaz, dispersion fazasi suyuq bo’lgan dispers sistemani
~Dispersion muhiti suyuq, dispersion fazasi qattiq bo’lgan dispers sistemani
~Dispersion muhiti va dispersion fazasi suyuq bo’lgan dispers sistemani}
Sedimentatsion (kinetik) barqarorlik nima?
{=Zol zarrachalarini cho’kishiga (sedimentatsiyasiga) qarshilik ko’rsatishi.
~Zol zarrachalarini yiriklashishiga bo’lgan qarshilik
~Zol zarrachalarining yiriklashishi
~Zollardagi fazalar ajralishi}
Koagulyatsiya chegarasi nima?
{=Koagulyatsiya chaqirish uchun sarflanadigan elektrolitning millimol bilan ifodalanadigan minimal miqdori.
~Elektrolitni koagulyatsiya chaqirish qobiliyati
~Koagulyatsiya chaqirish qobiliyatini ion valentligiga bogliqligi
~Bitta zolni boshqa zol bilan koagulyatsiyalanishi}
Alkazol va gidrozolning farqi nimada?
{=Alkazolda dispersion muhit spirt, gidrozolda dispersion muhit suv bo’ladi.
~Dispers faza tabiati bilan farqlanadi
~Dispers muhit va dispers faza tabiati bilan farqlanadi
~Saqlash usuli bilan farqlanadi}
Nabuxametr asbobi qaysi jarayonni amalga oshirishda qo‘llaniladi?
{=Bo’kish jarayonini o’rganishda.
~Kolloid eritma olishda
~Zollarni agregatlashda
~Zolni cho’ktirishda}
Metallarni elektr yordami bilan “changlatish” usulini kim taklif etgan?
{=1898 yil Bredig
~1827 yil Braun
~1856 yil Shalnikov
~1894 yil Roginskiy}
Kolloid sistemani olish uchun qanday komponentlarning bo‘lishi shart?
{=Dispers faza, dispersion muhit va stabilizator
~Dispers faza va dispersion muhit
~Dispers faza
~Dispersion muhit}
Erigan modda zarrachalarining o’lchami 100 nm dan katta bo’lgan sistemaga nima deyiladi?
{=Dagal dispers sistema
~Emulsiya
~Chin eritma
~Суспензия}
Oltin tuzining qaytarilishi natijasida oltin zoli olinadi, bu kolloid eritma olishning qaysi usuli hisoblanadi?
{=Kimyoviy kondensatsiya usuli
~Dispersion usuli
~Polikondensatsion usuli
~Peptizasiya usuli}
Vodorod sulfidni oksidlab oltingugurt zoli olindi. Zol qaysi usul yordamida olindi?
Sistemada erituvchini o‘zgartirish yo’li bilan zol olish kolloid eritma olishning qaysi usuli hisoblanadi?
{=Fizikaviy kondensatsiya usuli
~Mexanik usuli
~Peptizatsiya usuli
~Kimyoviy kondensatsiya usuli}
Nodir metallarning gidrozollari qaysi sistemaga kiradi?
{=Gidrofob
~Gidrofil
~Aerozol
~Liozol}
Elektroforez nima?
{=Kolloid zarrachalarni tashqi elektr maydoni ta’sirida harakatlanishi
~Kolloid eritma suyuqligining tashqi elektr maydoni ta’sirida harakatlanishi
~Kolloid eritmaning tashqi elektr toki maydoni ta’sirida harakatlanishi
~Kolloid eritmaning harakatlanishi}
Suspenziyalar va zollar orasidagi farq nimadan iborat?
{=Dispers faza zarrachasining o‘lchami bilan farqlanadi
~Dispersion muhiti har xil
~Dispersion muhiti suyuq va gaz holatida
~Dispers fazasi bilan farqlanadi}
Aerozollarda dispersion muhiti qanday agregat holatda bo‘ladi?
{=Gaz
~Qattik
~Suyuk
~Suyuk va qattiq}
Emulsiyalarga qanday dispers sistemalar kiradi?
{=Dispersion muhiti va dispers fazasi suyuq
~Dispersion muhiti va dispers fazasi qattiq
~Dispersion muhiti suyuq va dispers fazasi qattiq
~Dispersion muhiti gaz va dispers fazasi suyuq}
Ko‘piklar deganda nimani tushunasiz?
{=Dispersion muhiti suyuq, dispers fazasi gaz bo‘lgan dispers sistema
~Dispersion muhiti gaz, dispers fazasi suyuq dispers sistema
~Dispersion muhiti suyuq, dispers fazasi qattiq dispers sistema
~Dispersion muhiti va dispers fazasi suyuq dispers sistema}
Sedimentatsion (kinetik) barqarorlik nima?
{=Zol zarrachalarini cho‘kishiga (sedimentatsiyasiga qarshilik ko‘rsatishi
~Zol zarrachalarini yiriklashishiga bo‘lgan qarshilik
~Zollardagi fazalar ajralishi
~Zol zarrachalarining yiriklashishi}
Agregativ barqarorlik nima?
{=Zol zarrachalarining bir xil zaryadga ega bo‘lib, agregatlanishiga bo‘lgan qarshilik
~Zol zarrachalarini cho‘kishiga yo’l qo‘ymaslik
~Kolloid eritmalarning zarrachalarini cho‘kishdan saqlash qobiliyati
~Zollarni sedimentatsiyadan saqlash}
Kolloid eritmalarni umumiy olish usullari.
{=Disperslash va kondensatsiyalash
~Elektrolitlar ta’sir ettirish
~Elektr toki ta’sir ettirish
~Ultratovush ta’sir ettirish}
Roginskiy va Shalnikov asbobida nima olinadi?
{=Metallarning organozollari
~YuMB lar eritmasi
~Sirt faol moddalar eritmasi
~Mitsellalar}
Kanifolning spirtli eritmasiga suv qo’shib kolloid eritma olindi. Bu qanday usul?
{=Erituvchini almashtirish usuli
~Cho’ktirish usuli
~Kimyoviy usul
~Kondensatsiya usuli}
Alkazol va gidrozolning farqi nimada?
{=Alkazolda dispersion muhit spirt, gidrozolda dispersion muhit suv bo‘ladi.
~Dispers faza tabiati bilan farqlanadi.
~Dispersion muhit va dispers faza tabiati bilan farqlanadi.
~Olish usuli bilan farqlanadi}
Peptizatsiya nima?
{=Yangi hosil bo‘lgan cho‘kmalarni kolloid eritmaga o‘tkazish usuli.
~Koagulyatsiya
~YuMB lar eritmasini olish usuli
~Kolloidlarni himoya usuli}
Bevosita peptizatsiya usuli?
{=Peptizatorning o‘zi zarracha sirtiga adsorbsiyalansa
~Cho’kmani ko‘p erituvchi ta’sirida kolloid eritmaga o‘tkazish.
~Raginskiy-Shalnikov usulida kolloid eritma olish.
~Yangi hosil bo‘lgan cho‘kmadan bevosita to‘g‘ridan-to‘g‘ri kolloid eritma olish}
Erigan modda zarrachalarining o‘lchami 1-100 nm bo‘lgan eritma qanday eritma deyiladi ?
Dispers faza zarrachalarining o‘lchamlariga qarab tushayotgan yorug‘lik ta’sirida kolloid eritma xar xil rangga ega bo‘ladi. Bu kolloid sistemaning qaysi xossasiga mansub?
{=Optik xossasi
~Diffuziya
~Broun harakati
~Sedimentatsiya}
Eritmada zarrachalar uzluksiz tartibsiz harakat qiladi. Bu harakat-?
{=Broun harakati
~Diffuziya
~Optik xossasi
~Osmos xossasi}
Dispers sistemalarning asosiy belgilarini ko‘rsating.
{=Disperislik va geterogenlik
~Geterogenlik
~Ko‘p fazalilik
~Termodinamik beqarorlik}
Kolloid sistemalarning olinish usullarini aytib bering.