Ko‟ktepa arxeologik yodgorligi tavsifi


Dafn marosimiga oid buюmlar



Download 28,53 Kb.
bet3/5
Sana02.03.2022
Hajmi28,53 Kb.
#478717
1   2   3   4   5

Dafn marosimiga oid buюmlar


Dafn marosimiga oid buyumlarning asosiy qismi daxma ichidagi qazishmalarda aniqlangan. U to„rtta hududga ajratilgan: a) sharqiy yon tokcha; b) g„arbiy yon tokcha; taxta to„shama atrofidagi go„rning o„zi; g) daxmaning turli buyumlar qo„yilgan poli.

      1. Sharqiy yon tokcha salqin ichimliklarga mo„ljallangan sopol idishlarni saqlashga xizmat qilgan. To„rtta shunday idish tik chuqurni o„g„irlash uchun kavlangan paytda qulab tushgan ravoqdan ezilgan. Ularni ichida flyaga , ellinistik kraterlarni eslatuvchi va vinoni aralashtirishga mo„ljallangan quloqli kosa bor. Ularning oldida ushlagichi yo„q ikkita ko„za ham bor. Tokchaning oldida uchta oyog„i bor temir isiriqdon yotgan. Uning kelib chiqishi va vazifasi aniqlanmagan. Florans Berteen-Bengsonning aniqlashicha isiriqdonning kosachasi 1000 S0 dan baland bo„lgan haroratda qizdirilgan. Buyum turli zanglashni boshidan kechirgan. Bu esa uni qadimda qabrni tunash uchun kavlangan paytda sodir bo„lgan deyish ehtimolini beradi. Lekin, aniq tahlil bo„lmagan bois buni qachon bo„lganligini aytish qiyin.

      2. Qarama-qarshi, ya‟ni g„arbiy tokchada uchli konussimon va ikki quloqi bronza qozon topilgan. Uning oldida marosim paytida pishirilgan mahsulotlarning qoldiqlari ham aniqlangan. Qozon tokchaning ichida va qisman polni ichida yotgan. Uning ichida so„nggi pishirilgan ovqatdan qolgan mol va buzoq suklarining qoldiqlari bo„lgan.

      3. Qabr: taxta dafn to„shamasi ustida topilgan buyumlarni ikkita kategoriyaga ajratish mumkin. Birinchisi ko„milgan marhumga tegishli libos va bosh kiyim qoldiqlari? bo„lsa; ikkinchisi o„zida “sharoit” ob‟ektlari (bosh tagiga qo„yilgan narsa va isiriqdon) bo„lgan bevosita dafn marosimiga oid hamda shaxsiy buyumlarni tashkil qiladi. Qabrda hech qanday zargarlik buyumlari topilmagan bo„lsada, libosning boy va hashamdorligi ko„milgan marhumning yuqori

mavqeidan darak beradi. Yenggi uzun ko„ylak chetlari kichik o„lchamdagi yumaloq qadamalar bilan bezatilgan. Ular kamida 345 ta bo„lib, to„liq tikib chiqilsa uzunligi 3,5 m ga yetadi. Bu esa libosni tiklashga imkon beradi (1.5-rasm). Ko„ylak belbog„ bilan to„ldirilgan. Undan oltindan ishlangan va firuza toshlar bilan qadalgan uchta oxirgi tugallangan bezak saqlangan. Belbog„ga tegishli qismda F. Berteen-Bengson junli matoga o„xshash pishiq mato qoldiqlarini aniqlagan.
Marhumning boshi boshtiragich sifatida xizmat qilgan kumush piyolaga tiralgan. Boshning ikki yonida 60 ta shishadan yasalgan mayda bochkasimon, tekisroq va tilla suvi yuritilgan hamda ikkita alohida pishiq iplarga tizilgan munchoqlar yotgan. Undan tashqari, boshdan chap tomonda har biri ikki martadan qayrilgan uchta oltin plastina topilgan. Ularning shakli, ulardagi harir gazlama izlari va qizil bo„yoq qoldiqlari mazkur plastinalarni qizil hoshiyali tillaqosh (diadema) ko„rinishida yoki bosh kiyimga tikib chiqilganligiga guvoxlik beradi (1.5-rasm, №16-18 rekonstruksiya).
F. Berteen-Bengsonga ko„ra bosh atrofi ikkita xar-hil turdagi mato bilan o„ralgan. Biri ingichka iplardan to„qilgan bo„lsa, ikkinchisi ancha qalinroq iplardan to„qilgan. O„sha yerning o„zida mayda mis qotishmadan tayyorlangan boshchali va kumush o„qli ikkita parchin (zaklyopka) topilgan. Ularning dastlabki joylashgan o„rni tiklashga imkon bermaydi.
Marhumaning o„ng qo„li pastida to„qilgan matodan bo„lgan sumkacha qo„yilgan. Uning ichidagi buyumlar tos suyagi va o„ng tizza atrofida topilgan va ular “sarmat” turidagi ot protomasi bilan bezatilgan suyak taroq bo„laklari hamda asosi qo„rg„onishdan tashkil topgan qotishmadan tayyorlangan xitoy turiga mansub og„ir oynadan tashkil topgan (1.5-rasm, №14 va №15). Mazkur yasatilgan buyum o„ralgan mato bosh suyagi oldida aniqlangan matolardan biriga o„xshash. F. Berteen-Bengsonga ko„ra bu mato ipak, kanop, paxta yoki zig„ir matosidan to„qilgan mato bo„lgan. Marhuma qo„li va oyna oldida ko„plab mis bo„lakchalari opilgan. Ularning ayrimlari qizil rangga bo„yalgan bo„lsa, boshqalari esa o„rama tilla iplar bilan qoplangan. Biroq, buyumning dastlabki vazifasini, ya‟ni nima (so„mka yoki tasma?)ligini aniqlashni imkoni bo„lmagan. Chap oyoq bo„ylab temir
buyumlar – dumaloq sopli ikkita pichoq va bigiz yotqizilgan (1.5-rasm, №11 va
№12). Shuningdek, ular oldida oq marmardan yasalgan qandaydir buyum topilgan. Chamasi, u kamarga buyumlarni mahkamlash uchun xizmat qilgan bo„lsa kerak. O„ng oyoq panjasi oldida ichida kuygan foldiqlari bo„lgan loydan yasalgan va qizilga bo„yalgan kvadrat isiriqdon aniqlangan.
g) Daxma poliga to„shalgan qamish bo„yra ustida ikkita buyum yotgan. Birinchisi marhumaning chap yelkasi tomonida bo„lib, yumaloq taglikli kumush qadahni namoyon qiladi. Uning aniq nimaga ishlatilganligi bizga noma‟lum (ichish uchun idish yoki surtma uchun piyolacha?). Ikkinchi buyum ham marhumaning bosh tomonida bo„lgan va u loydan ishlangan isiriqdon bo„lib, qizil tusga kirguncha qizdirilgan. Bu ham qolgan loydan va temirdan ishlangan ikkita isiriqdon kabi dafn marosimida ishlatilgan.



Download 28,53 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish