Kodifikatori

Ma’lumotlar ombori (omborga ekvivalent so‘z: baza). 

4.1 

Ma’lumotlar  ombori,  uning  asosiy  elementlari  (jadval, 

yozuv,  maydon,  rekvizit)  va  modellari  (tarmoqli,  ierarxik, 

relyatsion). Ma’lumot turlari: matnli, sonli va mantiqiy.  

4.2 

Ma’lumotlar omborini boshqarish sistemalari (MOBS): MS 

Access,    uning  asosiy  elementlari  (jadval,  so‘rov,  hisobot, 

forma, makros). 

4 

 

Axborot va axborotli jarayonlar. Axborot 

texnologiyalari. 

1 

Axborot va axborotli jarayonlar.  

1.1 

Axborot  tushunchasi  va  bilish  haqida:  bilish  jarayonining 

ikki bosqichi; axborot tushunchasi va ko‘rinishlari, axborot 

---

 

nazariyasi; 

1.2 

Axborotli 

jarayonlar: 

obyekt, 

axborot 

obyektlari, 

axborotning 

asosiy 

xususiyatlari,  axborot  tashuvchi 

vositalar,  axborotni  qayta  ishlash  va  uzatish,  axborot  tur-

lari. 

1.3 

Axborotlarni  kodlash:  belgi  va  belgilar  sistemasi,  kodlash 

va  dekodlash,  shifrlash,  qadimda  axborotlarni  kodlash, 

tekis  va  notekis  kod;  kodlash  usullari:  o‘rin  almashtirish, 

alifboni  surish,  Morze,  tartiblangan  alifbo,  aralashtirilgan 

alifbo. 

1.4 

Axborotlarning  kompyuterda  tasvirlanishi:  axborotni  ikkita 

belgi yordamida kodlash, kod uzunligi, ASCII kodlash jadva-

li. 

1.5 

Axborot  hajmi:  bit  va  alifboli  yondashuv,  axborot  hajmining 

o‘lchov  birliklari,  axborot  uzatish  tezligi  birliklari;  grafik 

axborotni ikkita belgi yordamida kodlash. 

2 

Internetda ishlash asoslari. 

2.1 

Axborot 

texnologiyalari: 

ichki 

va 

tashqi 

omillar; 

kompyuter tarmoqlari: lokal, mintaqaviy va global, modem, 

server, ishchi stansiyalar; axborot tizimlari. 

2.2 

Axborotli  olam  muammolari  va  Internet:  Internet  tarixi, In-

ternet va  Word  Wide  Web;  multimedia, gipermurojaat  va  gi-

permatn,  WWW  tarkibi:  web-sahifa,  web-sayt,  web-server, 

URL-adres, provayder; ZiyoNet tarmog‘i. 

2.3 

Internetda  ishlashni  ta’minlovchi  dasturlar:  Web-brauzerlar, 

Internet Explorer dasturi interfeysi, Internet Explorer dasturin-

ing uskunalar paneli.

 

2.4 

Internetda  ma’lumotlarni  izlash:  qidiruv  tizimlari,  qidiruv 

tizimida izlash imkoniyatlari, kalit so‘z. 

2.5 

Elektron pochta: pochta tarixi, elektron pochta, elektron man-

zil, pochta qutisi, saytlardagi  elektron pochtalar, login va pa-

rol.

 

2.6 

Axborotlarni  himoyalash  va  antiviruslar  haqida:  axborot  va 

jinoyat, axborot bilan ishlashda axloqiy va huquqiy me’yorlar, 

viruslar  ta’siri,  viruslar  klassifikatsiyasi,  viruslardan 

himoyalanish, antivirus dasturlar. 

2.7 

Ma’lumotlarni  arxivlash.  Arxivlash  dasturlari.  Fayllarni 

arxivlash va arxivlangan fayllarini ochish . 

3 

Web-sahifa. 

3.1 

HTML  haqida  tushuncha:  Web-sahifalarni  tayyorlash  im-

koniyatlari;  HTML  tili,  HTML  tilining  buyruqlari;  HTML-

hujjat, HTML-kod, teglar (deskriptorlar):  HTML, head, title, 

body, frameset. 

3.2 

Web-sahifaga  matn  kiritish:  Web-sahifaga  matn  kiritish 

tushunchasi; teglar: sarlavha, abzas, satrni bo‘lish,  shriftning 

---

 

yozuv shakli; shriftning chizma ko‘rinishi; abzasni tekislani-

shi; formatlashni bekor qilish. 

3.3 

Shrift o‘lchami, rangi va web-sahifa foni: formatlash teglari: 

shrift o‘lchami va rangi; matn va fon rangini belgilash; fonga 

rasm joylashtirish. 

3.4 

Web-sahifada  grafika:  Web-sahifaga  rasm  joylashtirish; 

rasm  hajmi;  rasm  va  matnni  o‘zaro  joylashish  holatlari; 

rasmni joylashtirish imkoniyatlari. 

3.5 

Web-sahifaga  ro‘yxat  joylashtirish:  ro‘yxat  turlari,  ro‘yxat 

joylashtirishga  oid  teglar;  atamalar  ro‘yxatini  joylashtirishga 

oid teglar. 

3.6 

Web-sahifaga  jadval  joylashtirish:  jadval  joylashtirishga 

oid  teglar:  satr,  ustun,  sarlavha  satri,  chegara,  chegara 

rangi; sarlavha, kataklarni birlashtirish, bo‘shliq tashlash. 

3.7 

Web-sahifada  “o‘tish”  (gipermurojaat):  gipermurojaat, 

gipermatn  tushunchasi;  o‘tish  nuqtasi,  manzil;  pochtaga 

ma’lumot yuborish; tarkibiy web-sahifalar. 

3.8 

Formalar:  forma  tushunchasi,  forma  joylashtirish  tegi 

parametrlari;  forma  shakliga  oid  teglar;  formada  muloqot 

hosil qilish teglari. 

3.9 

Interaktiv  web-sahifa  haqida:  Web-sahifa  turlari:  statik, 

dinamik, 

interaktiv; 

interaktiv 

web-sahifaga 

oid 

ma’lumotlar. 

5