Клиник реставрацион стоматология

36. Ponasimon nuqson.Klinikasi, tashxislash va qiyosiy tashxislash.

Javob: Parodont kasalligi bor bemorlarning aksariyatida ponasimon nuqson bo'lishi aniqlangan. TishJarning bo'ynida, ko'pincha, daxliz yuzasida ponaga o'xshash kemtik hosil bo'lishi bilan xarakterlanadi.

Ponasimon nuqson asta-sekin hosil bo'lib, chuqurlashib boradi. Ko'pincha , oldingi bir ildizli tishlarda uchraydi, pre­ molyarlarda ham bo'lishi mumkin. Doimiy tishlarda, yoshi ulg'ayganda kuzatiladi.

Bu kasallik sabablari aniq ma'lum emas. Kantorovich qiziq tajriba o'tkazgan. Nuqsoni bor tishlarning 2-3 tasiga qoplama kiydirgan, 2-3 tasiga tegmagan. 3-5 yildan so'ng qoplamalar olinganda, bu nuqsonning chuqurJashmaganini ko'rgan, tegiJma­ gan tishlarda esa, bu nuqson juda chuqurlashgan. Demak, ponasi­ mon nuqsonning asosiy sababi og' iz bo'shlig'idir. Tish pulpasidagi o'zgarishlar bu kasallikning rivojlanishida muhum rol o'ynaydi, degan olirnlar ham bor. Mexanik ta'sirlar, qattiq tish chotkasi, tish pastasi kabilar sababchi omil deb ham hisoblanadi. Ponasimon nuqson ot, sigir va boshqa hayvonlarda ham uchraydi. Tishni mutlaqo tozala­ maydiganlarda ham bu nuqsonning uchrashi, etiologik omillardan faqatgina mexanik turlari ponasimon nuqsonga sabab bo'lishi mumkin, degan fikrni rad etadi.

N.1. Znamenskiy, avvalo, emalning organik moddasida buzi­ lish bo'lib, noorganik modda bilan bog'lanish o'zgaradi, organizmda modda almashinuvi buzilishi asosiy rol o'ynaydi, degan fikrni ilgari suradi. U mexanik ta'sirlar natijasida tish qattiq to'qimalarida yuvilish bo'ladi, deb aytgan. Entin bu nuqsonning sababida, neyrodistrofik buzilishlar ham asosiy rol o'ynaydi, elementar burilish ham sabab bo'lishi mumkin degan.

I.A. Meysaxovich parodontozda ponasimon nuqson ko'proq uchrashini ko'rgan. Oshqozon-ichak kasalliklarida, asab kasallikla­ rida, endokrin bezlari kasalliklarida va boshqalarda bu nuqson uchrab turadi. 32% me'da-ichak kasalliklarida ponasimon nuqson paydo bo'lishi kuzatilgan (Maxmudxanov S.M., 1968-y). lchak kasalliklari bu nuqsonning paydo bo'lishida muhum rol o'ynaydi. Ponasimon nuqsoni bor bemorlaming ko'pchiligida tishlarda yedirilish ham uchraydi.

So'lakning ham bu nuqson paydo bo'lishida ahamiyati katta. Bu nuqson nima uchun tishning bo'ynida, ko'proq, daxliz yuzasida, nega pona shaklida bo'ladi? Bunga aniq javob yo'q.

Klinik ko'rinishi o'ziga xosdir. Uchburchak shaklli, yuqori va pastga qarab yassili.klar hosil qiladi va ponaga o'xshaydi. Pona hosil qiluvchi yassilik usti silliq va yaltiroq bo'ladi. Milkda atrofiya bo'lib, tishlar ildizi, ko'pincha, ochiq bo'ladi. Turli ta'sirlardan sezgirlik, og'riq bo'lishi mumkin. Bu nuqson har xil - yillab, o'n yillab davom etishi mumkin. Pulpada atrofiya bo'ladi, tish kavagi torayadi, dentikllar rivojlanadi. Pulpa ochilmaydi, o'rinbosar dentin hosil bo'ladi. Dentin naylarida obliteratsiya kuzatiladi. Ponasimon nuqsonda, avvalo, tishlar bo'ynida notekislik, darz, yoriq hosil bo'ladi, buni kattalashtiruvchi oyna bilan ko'rish mumkin. Bu kemtik chuqurlashib; kengayib borib, qalqon - pona shakliga aylanadi, devorlari silliq, qattiq bo'ladi. Maxmudxanov S.M. (1968) bu nuqsonni 4 xii bosqichga bo' lishni tavsiya qiladi:

I. Ko' z ilg'amaydigan darajadagi to' qimaning yemirilishi, tashqi ta'sirlarga sezgining paydo bo'Iishi.

II . Emal chegarasida joylashgan yuza kemtiksimon ponasimon nuqsonlar. Chuqurligi 0,2 mm,uzunligi 3-3,5 mm gacha. Tis hlarning bo'yin qismida giperesteziya aniqlanad i.

3. 
   40- 45° burchak ostidagi ikkita yuza natijasida vujudga kelgan o'rta ponas irno n nuqsonlar. O' rtacha chuqurligi 0,2- 0,3 mm, uzunligi 3,5- 4 mm.
   
4. 
   Chuqur ponasirnon nuqso n, uzunligi 5 mm va undan ko' p. Dentinn.ing chuqur qavatlarini, hatto tish bo'shlig'i sohasigacha jarayon davom etib , tish tojining sinishi bilan yakunlanadi. Nuqson tubi va devorlari silliq, yaltiroq, qirralari tekis. Bu nuqson simmetrik bo' lib, ko'pincha, oldingi t is hlarning daxlizi yuzasida, tishJar bo' ynida uchraydi. Bemor tishlarning ko' rinishi buzilis higa shikoyat qilishi mumkin.