Клиник реставрацион стоматология

35. Patologik yemirilish. Tasnifi, klinikasi, tashxislash va qiyosiy tashxislash

Javob: Tishlarda fiziologik va patologik yemirilishlar bo'ladi. Bolalarda tishlar chiqqach, kurak tishlarning kesuv yuzasidagi kichik emal do'mboqchalari asta-sekin yemiriladi. Normada tishlarda yemi­ rilish va hosil bo'lish jarayoni kechadi. Tishda modda almashi­ nuvining buzilishi, yemirilishning kuchayishi natijasida patologik yemirilish hosil bo'ladi. Bu hol 12% aholida uchraydi.

Yemirilishning yo'qligi, fiziologik va patologik yemirilish tish to'qimalarda turlicha bo'lishi mumkin. Fiziologik chaynash tishlarning yedirilishiga olib kelishi mumkin. Emalning kurak, qoziq tishlarning kesuvchi qirralarida, premolyar, molyarlarning chaynov yuzasida biroz yedirilish fiziologik hodisadir.

Patologik tish to'qimalarining yemirilishi turli sabablar natijasi­ da bo'ladi va bu jarayon fiziologik jarayondan kechish tezligi bilan farqlanadi. Chuqur, noto'g'ri, to'g'ri prikusda, ichki sekretsiya bezlari, ayniqsa, qalqonsimon bezlari, jinsiy bezlarning funksiyasi­ ning buzilishi, qandli diabet kasalligi, asab kasalliklari, kechasi tishlarni g'ichirlatishlarda (bruksizm), gipovitaminozlarda, raxitda va boshqa turli modda almashinuv jarayonining buzilishiga sabab bo'luvchi jarayonlarda patologik yemirilish bo'ladi (81-rasm).

Naslning ham roli bor, degan fikrlar ham ilgari suriladi. Ota­ ona tishlarida patologik yemirilish bo'lsa, bolalarida ham uchraydi. Yumshoq yoki qattiq ovqat yeyish ham muhum rol o'ynaydi.

Kasblar ta'sirida: karnaychi, sumaychi, kosiblarda va h.k. ham tishlarda turlicha yedirilish kuzatiladi.

Osh sirkasini ovqatlanishda doimiy ishlatuvchi bemorlarda; kimyoviy zavod ishchilarida tishlaming patologik yemirilishi uchraydi. Chirchiq, Qo'qon, Olmaliq, Navoiy kimyo zavodlaridagi ishchilaming tishlarida yedirilish va boshqa o' zgarishlar bo'lishi aniqlangan.

Tishlarda yemirilish, asosan, 2 x.il bo ' lad i: gorizontal va vertikal.

Bitta va bir nechta tishda uchraydi.

Patologik jarayonning chuqurligigaqarab, bir necha bosqichlar tafovut qilinadi:

• 
  tishlar do'mboqchalari yemiriladi;
  
• 
  tishlar toji ekvatorigacha yemiriladi;
  
• 
  tishlar toji tishlar bo' yin qismigacha yemiriladi. Pulpa ochilmaydi, o'rinbosar dentin hosil bo'ladi.
  

Tishda yemirilish sekin bo'lib, o' rinbosar dentin hosil bo'lib borsa, tishlarda og'riq bo'lrnasligi mumk.in, agar tez bo'lsa, turli ta'sirlar natijasida og'riq kuchli bo'ladi. O' tkir bo'lib qolgan emal va dentin og'iz shilliq pard asini zararlantirishi mumkin. Agar shunday bo'lib qolgan bo'Jsa, te kislab qo' yish kerak bo' ladi.

G roshikov M.I. (1985-y) tishlar yemirilishini 3 darajaga bo'lgan.

• 
  I daraja - tish toj qismining kesuv qirra va do' mboqlaridagi emalning qisman yemirilishi;
  
• 
  II daraja - qoz iq, premolyar va molyar tishlar do'mboq­ larining emal qavatining va kura k tishlarning kesuv qirrasi dentinining yuza qavatlarigacha yemirilishi;
  
• 
  III daraja - emal va dentinning tish bo'shlig'ining toj soha­ sigacha to'liq yemirilishi.
  

EODda pulpaning qo' zg'aluvchanligi 6- 20 mkA bo' Ja di . Yemirilish emalda sekin , dentinda tez kechadi, pulpa kamerasi ko'rinib qoladi, lekin ochilmaydi, chunki o'rinbosar dentin parallel ravishda hosil bo'ladi.