Клиник лаборатор диагностика бўйича қЎлланма

Кўзнинг кимёвий моддалардан шикастланиши 
1. Кўзни ишқалаш ярамайди. Контакт линзалар олиб қўйилади. 
2. Кўп миқдорда сув оқими билан, кўзни мумкин қадар тезроқ ях-
шилаб ювиш 
3. Тиббий ёрдам олиш учун дарҳол мутахассисга мурожаат қилиш 
лозим. 
 

Ўт олувчан кимёвий модда ёнишидан чиққан оловни 
ўчириш: 
1. Ўт олувчан кимёвий моддаларнинг ёнишидан чиққан оловга ҳаво 
етиб келишини тўхтатиш зарур. 
2. Иш столида чиққан кичикроқ аланга устига қопқоқ ёки пишиқ 
газлама ёпилади. 
3. Полдаги оловни устига қум ёки тупроқ босиб, ёхуд, агар бор бўлса, 
ўт ўчиргич ёрдамида ўчирилади. 
Кимёвий моддалардан чиққан оловни сув билан ўчириш 
тақиқланади. 

---

12 
 
 
Клиник - лаборатор текширувлар учун материал. Клиник -лаборатор 
текширувлар учун материал бўлиши мумкин: қон (веноз ва капилляр), 
сийдик, нажас ва бошқалар. Беморлардан қонни оч қоринга (овқатлангандан 
камида 12 соатдан кейин), одатда эрталаб (соат 7-10лар орасида), иложи 
бўлса физик зўриқиш ва диагностик муолажалардан олдин олиш тавсия эти-
лади. Текширув йўлланмасида бемор исми, шарифи, ёши ва материал олинган 
вақти ёзилади.
 
Зардобни ажратиб олиш 
Венадан кон олиш:
 
 
Гемолизни олдини олиш учун, қонни 
қуруқ шприцда, қуруқ игна (бир мар-
та ишлатиладиган) билан қуруқ про-
биркага олиш керак. Жгутни вена 
тешилгандан кейин максимум 1 
дақиқадан кейин олинади. Кўпириб 
кетишни олдини олиш учун қонни 
шприцдан пробиркага аста - секин 
туширилади. Лабораторияга келти-
рилган пробиркалар копқоқ билан 
ёпилади ва 10-15 дақиқага термо-
статга, 37

С ҳароратгача иситиш 
учун қўйилади. Сўнгра зардоб ажра-
лишини тезлатиш учун темир ёки 
шиша таёқча ёрдамида эҳтиёткорлик 
билан пробирканинг ички деворлари 
бўйлаб ўтказилади. 
 
Ажралаётган зардобнинг ҳажми олинган қон ҳажмининг 1/3 қисмини 
ташкил қилади деб ҳисобланади. Қон солинган пробиркани 10-15 дақиқа 
ичида 1500та айланиш/дақиқа тезликда центрифугаланади. Центрифугалан-
гандан кейин зардоб пипеткалар ёрдамида бошқа тоза пробиркаларга соли-
нади. Янги йўлланма бланки тўлдирилади. 
 Қон плазмасини ажратиш. Қон плазмасини ажратиш учун қон ивиш 
жараёнини олдини олиш керак, бунинг учун пробиркага олдиндан 
антикоагулянт (ЭДТА, гепарин, натрий цитрат, оксалат) солинади. 7-10 
дақиқа давомида 1500 та айланиш/дақиқа тезликда центрифугалангандан 
кейин плазма қоннинг ҳужайравий элементларидан ажратилади ва текширув 
ўтказиш учун фойдаланилади.
Текширилаётган материал барча таҳлиллар тугагунга қадар сақланади, 
бу эса ўз навбатида у ёки бу таҳлилни зарурият туғилганда қайтариш 
имконини беради. 

---

13