Klasterlarni shakllantirish: tajribalar, natijalar va innovatsion yondashuvlar

 
 
ЎЗБЕКИСТОНДА БИОИҚТИСОДИЁТ СОҲАЛАРИНИ
РИВОЖЛАНТИРИШНИНГ ЗАРУРАТ ВА ИМКОНИЯТЛАРИ
М.А.Орипов 
БухДУ Иқтисодиёт ва туризм факультети
“Иқтисодиёт” кафедраси доценти, и.ф.н. 
Дунё аҳолисининг ўсиши ва айрим мамалакатлар аҳолисининг ўртача даромадлари 
юқори ёки аҳолисининг алоҳида қатламларининг ўта катта даромадга эга бўлганлиги 
оқибатида истеъмолчиларнинг табақалашувининг кескинлашуви глобал товар ва хизмат 
бозорида талабнинг ҳам миқдор ва ҳам сифат жиҳатдан жуда юқори суръатлар билан 
ўсиши ва ўзгариш тенденциясига асос солди.Товар ва хизмат бозорида шаклланган 

---

14 
миқдоран катта талаб ўз навбатида товар таклифини ўсишига олиб келди.Пировардида 
хом-ашё ва материаллар ва ишлаб чиқаришнинг бошқа омилларига бўлган талаб ва 
таклиф ҳам ўсиш тенденциясига эга бўлди. Бозордаги таклифни ўсиш суръатларини 
юксалтиришда ишлаб чиқаришда янада кўпроқ ишлаб чиқариш омилларини жалб этиш 
билан бирга интенсив-инновацион- унумдорлиги юқорироқ технологияларини, ишлаб 
чиқаришни ташкил этиш ва бошқарувини самарали усулларини қўллаш ҳам авж олди. 
Натижада инсоннинг табиатга таъсири янада ортиб, атроф муҳитга салбий таъсири янада 
кучайди. Гарчи, бозор иқтисодиёти дунёда етакчи хўжалик юритиш шаклига айланган 
бўлсада унинг очизликларидан бири-деб топилган атроф муҳитни асраш муаммоси (иқлим 
ўзгариши, чўллашиш, тупроқ деградацияси, сув танқислиги, зарарли газ ва моддаларни 
атроф муҳитга ташлаш, корхоналар ва ўй хўжалиги чиқиндиларини йўқ қилиш ҳамда 
камайтириш ...) кескинлашиб, инсониятга таҳдид солмоқда. Масалан, 2020 йилда Жаҳон 
банки маълумотларига кўра фақатгина бир-
CO
2
атроф муҳитга ташлашни ўзи дунё 
бўйича 32284,1 млн.т ташкил этган. Мазкур кўрсатгич бўйича Хитой Халқ Республикаси 
дунё бўйича етакчи уринни эгаллаган (1-жадвал). 
1-жадвал маълумотларидан кўриниб турибдики, дунёдаги