Klassik universitet darsligi o'zbekiston Milliy universitetining 100 yilligiga bag’ishlanadi

 
Nazorat savollari: 
1
. 
Geografik joylashuvni tahlil qilish vazifalari nimadan iborat? 
2. Kartografik modellashtirish nima? 
3.  Joylardagi  geografik  axborotning  tematik  komponenti  qanday  tahlil 
qilinadi? 
4. Kartografik modellashtirishning analitik usullari nima
? 
 
6.2. Geo-makonga oid tahlillarning turlari  
 
Ma’lumotlarni  tahlil  qilish  Sizga  mavjud  ma’lumotlar  bazasi 
tarkibidan  yangi  axborotlarni  olish  imkonini  beradi.  Tahlil  qilinayotgan 
ma’lumotlar o‘z tarkibiga quyidagi holatlarni qamrab oladi: 

 
Makonga oid, o‘zaro bir-birini qoplovchi ob’ektlar; 

---

 
108 

 
Ma’lum  bir  aniq  xossalarga  ega  bo‘lgan  axborotlarni  olish  uchun 
beriluvchi so‘rovlar; 

 
Ob’ektlarni  tasniflash,  birlashtirish  va  olib  tashlash  va  boshqa 
ko‘plab operatsiyalar. 
Quyidagi keltirilgan rasmda oddiy so‘rov namunasi ko‘rsatilgan. Bu 
holatda GAT bilan ish olib boruvchi mutaxassis ma’lum bir aniq tipdagi 
tuproq  qatlamida  qanday  uy  qurish  mumkinligini  bilishi  talab  qilinadi. 
Ushbu  so‘rovga  javob  berish  uchun,  quyidagi  keltirilgan  ikkita  turdagi 
ma’lumotlardan  foydalanish  talab  qilinadi:  ya’ni,  tuproq  tiplari  va 
hududning  ma’lum  bir  aniq  uchastkalarida  joylashgan  uylar  haqidagi 
ma’lumotlar.  
 
 
 
6.2.1.-rasm. So‘rovning strukturasi 
 
GAT  tarkibida  ikkita  axborotlar  qavatidan  olingan  ma’lumotlardan 
foydalaniladi  va  ular  birlashtiriladi,  o‘z  navbatida  yangi  axborot 
manbasini  olish  imkoni  yuzaga  keladi.  Ikkala  ma’lumotlar  qavatlari 
o‘rtasidagi  bog‘lanish  har  bir  nuqta  uchun  geografik  joylashish  holati 
(kenglik  va  uzunlik)  sifatida  xizmat  qiladi.  Ushbu  keltirilgan  misol, 
chegaraviy  darajada  oddiy  vaziyat  hisoblanadi  va  shu  sababli,  bu 
ko‘rinishda ishlarni ma’lum bir aniq tuproq tiplari tarqalgan uchastkalarda 
uylar  qurilgan  hududlarni  shunchaki  ko‘zdan  kechirish  orqali  bajarish 
murakkab  ish  hisoblanmaydi,  biroq  agar  Siz  bir  xil  tavsifga  ega 
bo‘lmagan  uchastkalarga  ega  bo‘lgan,  juda  katta  maydonni  egallagan