Klassik universitet darsligi o'zbekiston Milliy universitetining 100 yilligiga bag’ishlanadi

Nazorat savollari: 
1
. 
3D obyektlari haqida nimani bilasiz? 
2. GATda pseudo-3D modeli qanday yaratilgan? 
3. Nima uchun "grid" deb nomlanuvchi bo'rtma relefda ishlatiladi? 
4. Uchburchak nosimmetrik tarmoqlarning afzalligi nimadan iborat? 
5. GISda haqiqiy 3D modeli qanday paydo bo'ladi? 
 
6.TUPROQSHUNOSLIKDA 
GEOAXBOROTLAR 
MA’LUMOTLARINING 
GEO-MAKONGA 
OID 
TAHLIL 
QILINISHI  
6.1. Geo-makonga oid tahlil haqida umumiy tushunchalar 
 
Geo-makonga  oid  tahlil  tushunchasiga  aniqlik  kiritish. 
Geo- 
makonga  oid  tahlil  -  bu  geografik  ma’lumotlarning  makon  bo‘ylab 
taqsimlanish  qonuniyatlari  va  ob’ektlar  o‘rtasidagi  o‘zaro  aloqadorlik 
tipidagi bog‘liqliklarni qidirish jarayoni hisoblanadi.  Makonga oid tahlil - 
bu GATning yadrosini tashkil qiladi.  
Geo-makonga oid tahlil olamga nisbatan alohida nuqtai nazar bilan 
yondoshish  hisoblanadi  va  u  orqali  Erda  va  bizning  planetamiz  yaqinida 
amalga  oshayotgan  va  joylashgan  hodisalar,  jarayonlar  va  strukturalarni 
o‘rganish  mumkin  bo‘lgan  o‘ziga  xos  takrorlanmas  tavsifga  ega  linza 
sifatida  tavsiflanishi  mumkin.  Geografik  axborotlarni  tahlil  qilish 
natijasida  sifat  jihatidan  yangi  axborotlar  olinadi  va  oldin  aniqlanmagan 
qonuniyatlar kashf qilinadi. 
Geo-makonga  oid  tahlilning  vazifalari  quyidagilardan  tashkil 
topgan: 

 
Ob’ektlarning joylashish joyini tahlil qilish - ya’ni, ob’ektlarning 
qaerda joylashganligi masalasiga aniqlik kiritish; 

 
Sonlar  orqali  ifodalangan  ko‘rsatkichlarning  taqsimlanishini 
tahlil  qilish  -  ya’ni,  bu  ko‘rsatkichlarning  qaerda  kam  va  qaerda  ko‘p 
taqsimlanganiga aniqlik kiritish; 

 
Zichlik  xaritasini  tuzib  chiqish  -  ya’ni,  zichlikni  xaritaga 
tushirish; 

 
Sohalar  ichidagi  ob’ektlarni  qidirish  -  ya’ni,  sohalarning  ichida 
nima joylashganligini izlash; 

---

 
104 

 
Atrof-muhitni  tahlil  qilish  -  ya’ni,  yaqin  sohalarda  nimalar 
joylashganligiga aniqlik kiritish; 

 
Makonga  oid  o‘zgarishlarni  tahlil  qilish  -  ya’ni,  o‘zgarishlarni 
xaritaga tushirish.