Klassik universitet darsligi o'zbekiston Milliy universitetining 100 yilligiga bag’ishlanadi

Kartografik  proeksiya
.  Kartografik  proeksiya  uch  o‘lchamli  Er 
yuzasining yassi ko‘rinishdagi ikki o‘lchamli shaklga qayta o‘zgartirilishi 
hisoblanadi. 
Bu  jarayon  geometrik  figuralar  yoki  yo‘nalishlar  shaklidagi, 
masofa,  maydonga  tegishli  bo‘lgan  kartografik  me’yoridan  chetga 
og‘ishlarni  yuzaga  keltiradi.  Natijada  barcha  yassi  shakldagi  xaritalarda 
ma’lum  darajada  makonga  oid  buzilishlar  mavjud  hisoblanadi. 
Foydalaniluvchi  proeksiyaning  tipi  xaritada  mavjud  ushbu  buzilishlar 
tiplari  va  ularning  ifodalanish  darajasini  belgilab  beradi.  Alohida 
kartografik  proeksiyalarda  boshqa  xossalar  o‘zgarishi  hisobiga  yoki 
kompromis  sifatida  aniqlik  darajasi  kamaytirilgan  bir  nechta  xossalar 
hisobiga bitta xossaning buzilmagan tarzda saqlanishi mumkin.  
Shuningdek, sizning ma’lumotlar bazangizga nisbatan kam darajada 
zarar keltiruvchi buzilishlarni bilish talab qilinadi.  
Sana
  (
Datum
)  -  proeksiyalar  bilan  bog‘liq  muhim  jihatlardan  biri 
hisoblanadi.  Sanalar  (belgilangan  sonlar)  -  bu  Erning  uch  o‘lchamli 
shaklini  aniq  ifodalash  uchun  foydalaniluvchi,  asos  sifatidagi  (baza)  va 
nazorat nuqtalarining to‘plami hisoblanadi. Sanalar kenglik va uzunliklar 
chiziqlarining  mo‘ljal  olinishi  va  hisoblanishi  boshlang‘ichlari 

---

 
66 
hisoblanadi.  Sanalar  er  yuzasining  joylashish  joyini  aniqlash  uchun  asos 
sifatidagi  lavhalarni  ifodalaydi.  Xaritadan  olingan  makonga  oid 
ma’lumotlardan  samarali  tarzda  foydalanish  uchun,  ushbu  xarita 
proeksiyalari va sanalarini bilish talab qilinadi.