Klassik universitet darsligi o'zbekiston Milliy universitetining 100 yilligiga bag’ishlanadi

Ustun  va  doira  shaklida  ifodalanuvchi  diagrammalar
  -  bir 
nechta  tavsiflarni  o‘zaro  solishtirish  asosida  ifodalash  imkonini  beradi, 
bunda  diagramma  geografik  bog‘lanishga  ega  hisoblanadi  (masalan, 
kuzatish  posti  nuqtasida  ifloslovchi  moddalarning  nisbati  ko‘rsatilishi 
mumkin).  
Izo-chiziqlar  uslubi
  -  turli  xil  ko‘rsatkichlarni  ifodalashning  keng 
tarqalgan  uslublaridan  biri  hisoblanadi.  Izo-chiziqlar  uslubi  yordamida 
izogips (tapografik va gipsometrik) xarita, izotermalar xaritasi, izobaralar 
xaritasi,  izokorrelyat  va  boshqalar  shakllantiriladi.  Izo-chiziqlar 
yordamida  bir  xildagi  xossalar  (harorat,  bosim,  yog‘ingarchilik  miqdori, 
hodisalarning  bir  vaqtda  amalga  oshishi,  anomaliyalarning  bir  xil 
qiymatga  egaligi,  tektonik  harakatlanishlarning  bir  xil  tezlikda  amalga 
oshishi  va  boshqalar)  bilan  tavsiflanuvchi  hududlar  ajratib  ko‘rsatiladi. 
Bunda  ikkita  guruhga  tegishli  izo-chiziqlar  o‘zaro  farqlanadi:  ya’ni, 
haqiqiy 
izo-chiziqlar 
(qandaydir  ko‘rsatkichlarning  uzluksizlikda 
bo‘lmagan  tavsifda  o‘zgarishi,  ya’ni  bularga  gorizontallar  kiritiladi)  va 
statistik  tabiatga  ega  bo‘lgan  ma’lumotlarni  (masalan,  er  yuzasiga  otilib 
chiquvchi  moddalar  manbalarining  diskret  tavsifga  ega  bo‘lgan 
qiymatlari)  ifodalovchi  yolg‘ondakam  (
psevdo
)-izochiziqlar  mavjud 
hisoblanadi.  Izo-chiziqlarni  aks  ettirish  uchun,  turli  xil  tasvirlash 
vositalaridan  foydalaniladi:  jumladan,  turli  xil  tipdagi  chiziqlar,  qalinlik 
va  ranglar,  izo-chiziqlar  o‘rtasidagi  oraliqlar  bo‘yoq  fonining  qavatlar 
bo‘yicha  rangi  (yoki  shtrix  chiziqlar  to‘plami)  asosida  ifodalash 
uslublaridan foydalaniladi.