Kitap Kapağı. cdr

Tartışma, Sonuç ve Öneriler 

Yaylacılık  faaliyetleri  Türkiye’nin  farklı  yörelerinde  yazları  çıkılıp  oturulan  serin 

yerler,  dağların  üzerindeki  yazlık  oturma  alanları  ya  da  yazlık  meralar  şeklinde 

tanımlanmaktadır (Emiroğlu, 1977). Yayla kelimesinin kökeni itibariyle eski Türkçe ’de yer 

alan yay (yaz) ve yaylamak (yazı geçirmek) ifadeleriyle ilgili olduğu kabul edilir (Doğanay 

& Coşkun 2014). Ancak Göle’de doğal koşullar yaylacılık faaliyetlerini zorunlu bir geçim 

kaynağı  haline  getirmiştir.  Yöredeki  yaylacılık  faaliyetlerinde  yaz  döneminde  serinlemek 

gibi  bir  amaçtan  bahsetmek  mümkün  değildir.  Türkiye’de  Akdeniz  Bölgesinde  yaylada 

geçirilen süre 4-5 ayı bulurken Giresun’da yer alan 1640 m yükseklikteki Kümbet Yaylası 

örneğinde  olduğu  gibi  bazı  yerlerde  ise  yaylalar  hem  yaz  hem  de  kış  döneminde 

kullanılmaktadır (Aydınözü  & Solmaz, 2003). Ancak Doğu Anadolu Bölgesinde  sıcaklık 

koşullarına bağlı olarak yaylacılık süresi daha kısadır. Ağrı İli güneyinde yer alan Aladağlar 

’da  yaklaşık  2500  m  yükseltilerde  kurulan  yaylalar  yılın  3  ayında  kullanılabilmektedir 

(Kaya, 2011). Göle’de iklim koşullarının sertleşmesi yaylacılık süresini daha da kısaltarak, 

yaklaşık 2-2,5 ayla sınırlandırmaktadır. 

Türkiye genelinde olduğu gibi Göle’de de yaylacılık faaliyetlerine katılanların sayısı 

azalmaktadır.  Yörenin  gençleri  eğitim  ve  çalışmak  için  büyük  yerleşim  birimlerine  göç 

etmekte, iş gücü yetersizliğine bağlı olarak geride kalanlar yaylaya çıkmak istememektedir. 

---

172 

Uluslararası Yaylacılık ve Yayla Kültürü Sempozyumu, 26 - 28 Eylül 2019 - Giresun  

International Symposium on Transhumance and Upland Settlement Culture, 26

th

 - 28

th

 of September 2019 – Giresun 

 

Türkiye’de  son  yıllarda  özellikle  Karadeniz  ve  Akdeniz  yaylalarında  şenlikler 

düzenlenmekte  bazı  yaylalar  geleneksel  amacından  sapıp  bütünüyle  rekreasyon  alanına 

dönüşmektedir. Araştırma sahasındaki yaylalarda küçük çaplı etkinlikler dışında böyle bir 

durum söz konusu değildir. Bu durum yöreyi turizm gelirlerinden mahrum bıraksa da yörede 

geleneksel  yaylacılık  anlayışının  ve  doğal  ortam  özelliklerinin  korunmasına  katkı 

sağlamıştır. Göle’de  yürütülen  yaylacılık  faaliyetleri doğal koşullara bağlı olarak kendine 

özgüdür.  Yaylaların  köylere  uzaklığı,  yaylaya  çıkma  ve  geri  dönme  dönemleri,  yaylada 

kalma  süresi  bakımından  Akdeniz  ve  Karadeniz  bölgelerinde  gerçekleştirilen  yaylacılık 

faaliyetlerinden  farklıdır.  Doğu  Anadolu  Bölgesi’nin  diğer  kesimlerindeki  yaylacılık 

faaliyetleri ise Göle’dekine benzer özellikler gösterse de önemli farklılıklar söz konusudur. 

Bulgulardan yola çıkarak Göle’de yürütülen yaylacılık faaliyetleri için; Türkiye’de 

yaylaya çıkma döneminin en geç, yaylada kalma süresinin en kısa, yayladan geri dönüşün 

ise en erken gerçekleştiği yerin burası olduğunu, yaylalar ile daimi yerleşmeler arasındaki 

mesafenin en kısa olduğu yerin ise yine Göle olduğunu söylemek mümkündür. 

Göle’deki  yaylalarda  zaman  zaman  çobanlar  ayı,  kurt  gibi  vahşi  hayvanların 

saldırısına uğramaktadır. Bu saldırılarda sürüler zarar görmekte hayvanlar telef olmaktadır. 

Çobanlarında yaralandığı vakalar mevcuttur. Bunun yanı sıra kendini korumaya çalışan yöre 

halkı  vahşi  hayvanlara  zarar  verebilmektedir.  Ortaya  çıkan  zararların  önüne  geçebilmek 

adına vahşi hayvanları yaylalardan uzak tutacak tedbirler alınmalı, hayvanların yaşam alanı 

ve  kullandıkları  güzergâhlar  doğa  korumacılar  tarafından  tespit  edilerek  yöre  halkına 

anlatılmalıdır.  Aksi  takdirde  yörede  bu  sorunun  ciddi  boyutlara  ulaşacağı,  doğal  hayatın 

zarar göreceği düşünülmektedir.  

Yayla  meskenlerinde  kullanılan  malzeme  ve  mesken  şekilleri  bakımından  yörede 

kültürel  yozlaşma söz konusudur. Bu konuda ilgili kurum  ve kuruluşların  yaylalarda  inşa 

edilen  meskenlerin  denetlenmesi  ve  planlamalar  yapılması  gerekmektedir.  Aksi  takdirde 

yöre yaylacılığının kültürel değerlerini kaybetme riski vardır. 

Köylere  ait  mera  alanları  netleştirilerek  yöre  halkına  bildirilmeli  ve  önleyici 

tedbirlerle sınır ihlallerinden doğabilecek husumetlerin önüne geçilmelidir.