Kitap Kapağı. cdr

Şekil 4: Göle İlçesi ulaşım haritası. 



 Yayla  evlerinin  aşhane  olarak  kullanılan  bölümlerinde,  hayvansal  gıdaların 

üretimi  gerçekleştirilmekte  ve  üretilen  ürünler  muhafaza  edilmektedir.  Aşhanede 

bulunan, yörede “kulcık” olarak adlandırılan ocaktan peynir üretimi yapmak ve ekmek 

pişirmek için faydalanılmaktadır (Foto 3). Yörede hayvan barınağı olarak inşa edilmiş 

üstü kapalı alanlara ise “koz” adı verilmektedir. 



 

Yörede iklim koşulları  nedeniyle  sebze,  meyve üretme olanaklarının kısıtlı 

olmasına  bağlı  olarak  geleneksel  besin  kaynaklarını  daha  çok  hayvansal  gıdalar 

oluşturmaktadır. Yaylalarda kurulan sofralarda; etli yemekler, süt ve peynir, tereyağı, 

yoğurt, kaymak gibi süt ürünleri, buğday unundan yapılmış yöresel hamur işi tatlar en 

sık  tüketilen  ürünler  arasında  yer  almaktadır.  Yaylalarda  iş  yükü  fazla  olduğu  için 

zamanı  daha  iyi  değerlendirebilme  açısından  daha  çok  hızlı  pişen  yiyecekler  tercih 

edilmektedir. Yayla alanlarına yakın yerlerde bulunan kaynak sularından, kadınlar ve 

çocuklar omuzluklarla içme suyu temin etmektedirler.  

 

Araştırma  sürecinde  yörede  yaylacılık  faaliyetleri  yürüten  insanların  karşılaştığı 

birtakım  zorluklar  ve  mekânsal  problemler  tespit edilmiştir.  Bunları  şu  şekilde  sıralamak 

mümkündür. 

 



 

Yayla yerleşmelerine belediye hizmetleri ulaşmamakta, yaylacıların çöplerini 

atabilecekleri konteynırlar bulunmamaktadır. Buna bağlı olarak  yöre halkı çöplerini 

---

168 

Uluslararası Yaylacılık ve Yayla Kültürü Sempozyumu, 26 - 28 Eylül 2019 - Giresun  

International Symposium on Transhumance and Upland Settlement Culture, 26

th

 - 28

th

 of September 2019 – Giresun 

 

dere  kenarlarına,  yerleşim  birimlerinden  daha  uzak  alanlara  atmayı  ya  da  toprağa 

gömmeyi tercih etmektedirler. Hayvanlar bu çöpleri yiyerek hastalanabilmekte hayvan 

ölümleri bile yaşanabilmektedir.  



 

Yayla  meskenlerinde  son  yıllarda  doğal  yapıya  uygun  olmayan  yapı 

malzemesi  kullanılmaya  başlanmış,  yayla  evleri  geleneksel  şeklinden  uzaklaşarak 

betonarme  yapılara  dönüşmektedir.  Bu  durum  yöredeki  yaylacılık  kültürünün 

yozlaşmasına ve sıradanlaşmaya neden olmaktadır.  



 

Yaylacılar  yakacak  temin  etmek  ve  hayvanlara  otlak  alan  açmak  amacıyla 

ormanlık  alanları  tahrip  etmektedirler.  Bu  konuda  herhangi  bir  yaptırım 

uygulanmamaktadır.  



 Yaylalara yakın mera alanlarda, hayvan otlatan çobanlara ayı saldırıları çok 

sık yaşanmaktadır. Ayılar tarafından saldırıya uğrayan yöre halkı da ayıları öldürmeye 

çalışmaktadır.  Yörede  bu  açıdan  ciddi  bir  güvenlik  sorunu  olduğu  ve  planlamaya 

ihtiyaç duyulduğu tespit edilmiştir.  



 

Yörede köylere ait meraların sınırları net olarak bilinmediği için sınır ihlali 

sorunları  yaşanabilmektedir.  Bazı  yaylalarda  çobanlar kendilerine ait olmayan  mera 

alanlarında  hayvan  otlatmaktadır.  Bu  durum  yörede  kavga  ve  huzursuzluklara  yol 

açmaktadır.  



 

Türkiye’nin pek çok yöresinde olduğu gibi Göle’de de yaylacılık faaliyetleri 

gerçekleştirilirken  bakıma  muhtaç  durumdaki  çocuklar  ve  ihtiyarlar  dışında  kalan, 

ailenin bütün üyeleri birtakım sorumluluklar üstlenmektedir. Aile içindeki iş bölümü 

genellikle  şöyle  olmaktadır;  evin  reisi  olan  babalar  ve  15  yaş  üstü  erkek  çocuklar 

hayvanların  bakımı  ve  otlatılmasıyla  ilgilenirken,  anneler  ve  genç  kızları  sütün 

sağılması ve işlenmesi sürecinde rol almaktadır. Yörede yaşlı kadınlar kazları otlatıp, 

tilki,  atmaca  gibi  yırtıcılardan  korumakta,  yumurtaları  toplamaktadır.  Kız  ve  erkek 

çocuklar ise güçleri yettiği kadar, su taşıma gibi işlerde ailelerine yardım etmektedir 

(Foto 4). Göle’de yaylacılık faaliyetini gerçekleştiren ailelerden bazıları son yıllarda 

çocuklarının  okumak,  çalışmak  veya  evlenmek  gibi  amaçlarla  başka  şehirlere  göç 

etmiş  olmasına  bağlı  olarak  aile  içindeki  iş  gücünü  yitirmiştir.  Buna  bağlı  olarak 

yörede yaylaya çıkmayan aileler de mevcuttur.  

---

Uluslararası Yaylacılık ve Yayla Kültürü Sempozyumu, 26 - 28 Eylül 2019 - Giresun 

International Symposium on Transhumance and Upland Settlement Culture, 26

th

 - 28

th

 of September 2019 – Giresun

 

169