Bulgular
Araştırmanın sonucunda ulaşılan bulguları aşağıdaki gibi sıralamak mümkündür:
Göle ilçesine bağlı toplam 54 köy yerleşmesi bulunmaktadır. Bu köylerden
birkaç tanesi haricinde neredeyse tamamı yaylacılık faaliyetiyle ilgilenmektedir.
İlçede hemen hemen her köye ait bir yayla yerleşmesinin bulunduğunu, bazı yaylaların
iki köy tarafından paylaşıldığını söylemek mümkündür. Göle’de köylerin yanı sıra ilçe
merkezine ait olan bir yayla da mevcuttur. Bulgulara göre araştırma sahasında toplam
45 yayla yerleşmesi olduğu tespit edilmiştir.
Göle’deki köy yerleşmeleri genel olarak 2000 m yükseltiye sahip Göle
Ovası’nda akarsuların çevresinde yayılış göstermektedir. Yaylalar ise köylere göre
nispeten bir üst basamakta, 2200m - 2300m’lerde yer almaktadır. Yörede yaylalar ve
daimi yerleşim birimleri olan köyler arasında yükselti farkının az (ortalama 100-200
metre), mesafenin kısa olduğu tespit edilmiştir (Şekil 2).
Göle’de iklim koşullarına bağlı olarak yaylada kalma süresi Türkiye’de
yaylacılık yapılan diğer yörelere göre daha kısadır. Göle’nin coğrafi konumu ve
yüksek bir topografyaya sahip olması kışların uzun ve sert geçmesine neden olmuştur.
Ardahan Meteoroloji İstasyonu verilerine göre yörede yıllık sıcaklık ortalaması 5 °C
yıllık yağış miktarı ise 638 mm’dir. Göle’de kış yağışlarının büyük bölümü kar olarak
düşmekte, Nisan ayının sonuna kadar kar örtüsü yerde kalabilmektedir (Koçman,
1993). Yükselti değerlerini göz önüne alarak Göle ilçe merkezi ve köylerin bile yayla
yerleşmelerine benzer iklim koşullarına sahip olduğunu söylemek mümkündür. Bu
koşullara bağlı olarak Göle’de yaylada kalma süresi 80 günü aşmamaktadır. Yöre halkı
Haziran’ın ortalarında yaylalara çıkmakta, en geç Ağustos sonu Eylül başı gibi
dönmektedir.
Göle’de göç tarihleri köyün ihtiyar heyeti tarafından belirlenmektedir. İhtiyar
heyeti süreci belirlerken; yaylalardaki sıcaklık koşulları, karların erimesi ve otlakların
uygun hale gelmesi, tarım alanlarının hasat dönemi ve geleneksel yaylacılık süreçlerini
göz önünde bulundurmaktadır. Yörede sıcaklık değerlerinin son yıllarda arttığı ve
yaylaya çıkma döneminin geçmiş yıllara göre daha erkene alındığı şeklinde bir kanı
mevcuttur. Ancak yıllara göre yaylaya çıkma ve geri dönüş tarihleri değişebilmektedir.
Uluslararası Yaylacılık ve Yayla Kültürü Sempozyumu, 26 - 28 Eylül 2019 - Giresun
International Symposium on Transhumance and Upland Settlement Culture, 26
th
- 28
th
of September 2019 – Giresun
165
Do'stlaringiz bilan baham: |