Kitap Kapağı. cdr

 

 

 

 

 

 

GÖLE’DE (ARDAHAN) YAYLACILIK 

 

TRANSHUMANCE

 

IN

 

GÖLE

 

(ARDAHAN) 

Harun Reşit BAĞCI

*

, Hediye KILIÇ

**

 

 

Özet 

Bu  çalışmada  Göle’deki  yaylacılık  faaliyetleri  ele  alınmıştır.  Doğu  Anadolu  Bölgesinin, 

Erzurum  Kars  Bölümünde  yer  alan  Göle,  Ardahan’ın  en  büyük  ve  kalabalık  ilçesidir.    Deniz 

seviyesinden yaklaşık 2000 m yüksekte ve engebeli bir topografyaya sahip olan Göle’de doğal ortam 

özellikleri  beşeri  ve  iktisadi  faaliyetleri  kısıtlamaktadır.  Çalışmanın  amacı;  Göle’de  yürütülen 

geleneksel  yaylacılık  faaliyetlerini  coğrafi  perpektifle  inceleyip,  açıklamak,  Türkiye’nin  diğer 

bölgelerinde  yürütülen  yaylacılık  faaliyetleriyle  kıyaslayarak  benzer  ve  farklı  yönlerini  tespit 

etmektir. Bu amaçla, arazi çalışmalarıyla, yaylalar ve ulaşım güzergâhları incelenmiş, yöre halkıyla 

görüşülmüştür. CBS ve UA teknikleri kullanılarak uydu görüntüleri üzerinden ölçümler yapılmıştır. 

Çeşitli kuruluşlardan veriler temin edilerek, analizler yapılmıştır.  

Bulgulara  göre,  Göle’de  temel  geçim  kaynağı  hayvancılıktır.  İlçedeki  54  köyden  44’ü 

yaylacılık  yapmaktadır.  Yörede  geniş  alan  kaplayan  dağ  ve  platolar  pek  çok  iktisadi  faaliyeti 

zorlaştırırken  meralar  yaylacılık  açısından  uygun  koşullar  ortaya  çıkarmıştır.  Yörede  yılın  belirli 

dönemlerinde hayvanlar meralarda otlatılmakta bu sayede taze otlarla beslenen hayvanların et, süt 

verimi  ve  kalitesi  artarken  besicilik  maliyetleri  düşmektedir.  Yöre  halkı,  aynı  zamanda  alçak 

kesimlerde,  kırsal  yerleşmelerin  yakınında  bulunan  tarım  alanlarını  hayvanlar  tarafından  tahrip 

edilmeden hasat etmek amacıyla da yaylalara çıkmaktadır.  Göle’de iklim koşullarına bağlı olarak 

yaylada  kalma  süresi  80  günü  aşmamaktadır.  Haziran’ın  ortalarında  yaylalara  çıkılmakta,  en  geç 

Ağustos sonu Eylül başı gibi dönülmektedir. Göle’de yayla yerleşmeleri ile daimi kırsal yerleşmeler 

arasında 10-20 km mesafe bulunmakta, köyler ortalama 2000 m yükselti basamağında iken yaylalar 

                                                

*

  Dr.  Öğr.  Üyesi,  OMÜ,  Fen  Edebiyat  Fakültesi,  Coğrafya  Bölümü,  [e-mail].  

ORCID: 0000-0003-1833-6293 

**

  Yüksek  Lisans  Öğrencisi,  OMÜ,  Fen  Edebiyat  Fakültesi,  Coğrafya  Bölümü,  [e-mail].  

ORCID: 0000-0002-9219-8397 

---

Uluslararası Yaylacılık ve Yayla Kültürü Sempozyumu, 26 - 28 Eylül 2019 - Giresun 

International Symposium on Transhumance and Upland Settlement Culture, 26

th

 - 28

th

 of September 2019 – Giresun

 

161 

 

2200  -  2300  metrelerde  kurulmaktadır.  Buna  bağlı  olarak  göçler  günübirlik  olarak,  herhangi  bir 

konaklama  noktasına  ihtiyaç  kalmadan  yapılabilmektedir.  Göle’de  taş  ve  ahşap  malzemeden  inşa 

edilen  geleneksel  yayla  meskenleri,  sedirlerden  kurulmuş  oturma  alanı,  aşhane  ve  hayvanların 

barındığı koz olmak üzere üç bölümden oluşmaktadır.  

Sonuç  olarak;  Göle’de  yaylacılık  faaliyetlerinin  geleneksel  olarak  devam  ettiği,  ancak 

üretimin  ve  elde  edilen  gelirin  yörenin  potansiyelinin  altında  olduğu  söylenebilir.  Göle’de  doğal 

koşullara bağlı  olarak  yaylaya  çıkma  dönemleri,  yaylada  kalma  süresi  ve  yaylaların  yerleşmelere 

uzaklığı Türkiye’nin pek çok yöresine göre önemli farklılıklar göstermektedir.