|
Uluslararası Yaylacılık ve Yayla Kültürü Sempozyumu, 26 - 28 Eylül 2019 - Giresun
International Symposium on Transhumance and Upland Settlement Culture, 26
th
- 28
th
of September 2019 – Giresun
Kosova Vilayetinin İpek Sancağına bağlı Tirgovişte Kazasının Dıragazade köyü ile
aynı kazanın köyleri olan Buşevice, Susince ve Tuğlaf köylüleri arasında yayla davası ortaya
çıkmıştır. Dıragazade köylülerinin Buşevice köyü sınırındaki yaylada bulunan mandıraları
daha önceden yakılmış, yeniden inşası sırasında, yukarıda bahsedilen köylüler silahlanarak
yaylaya doğru harekete geçmişlerdir. Dıragazade köylüleri kendilerini müdafaa için çevre
köylerden adam toplamaya başlamıştır. Tirgovişte’de bulunan jandarma kuvvetlerinin az
olması ve buradan bir sevkiyat olsa bile fayda sağlamayacağı için kuvvetli bir müfrezenin
mutlaka sevk edilmesi gerektiği, bu yapılmadığı takdirde pek çok kanın dökülmesine yol
açacağı bildirilmiştir (BOA. TFR.I.KV. 164/16380, H. 04.05.1325/M. 15 Haziran 1907).
Kosova Vilayetinin Yakova Kazasının Luka ile Tirgovişte Kazasının Belutik
köylüleri arasında 30 seneden beri devam eden yayla meselesini çözmek için heyetler
gönderilmiştir. Yapılan görüşmelerde bir sonuç alınamamış ve iki taraf arasında bir
çatışmaya sebebiyet vermemek için 50 kişilik bir müfreze bölgeye sevk edilmiştir. Yayla
meselesinin çözümü gelecek senenin mayıs ayına bırakılmıştır (BOA. DH. MKT. 1001/87,
H. 24.06.1323/ M. 26 Ağustos 1905).
Kosova Vilayetinin İpek Kazasına bağlı Rugova köyünün Müslüman halkı ile Berane
Kazasına bağlı Poliçe Nahiyesi Hıristiyanları arasında yayla anlaşmazlığı ortaya çıkmıştır.
Anlaşmazlık çatışmaya dönüşmüş ve Rugovalı Müslümanlardan 3 kişi öldürülmüştür.
Katiller Karadağ’a kaçmışlar ve burada yakalanmışlardır. Karadağ prensi katillerin teslim
edileceği konusunda söz vermesine rağmen bu sözünü yerine getirmede gecikince, Kosova
genelinde iki taraf arasında gerilmelere yol açmıştır (BOA. Y. A. HUS. 179/77, H.
03.11.1301/M. 25 Ağustos 1884).
İşkodra Vilayetinde meskûn olan Koçlularla Kalemendliler arasında, Velipoye’deki
yayla meselesi uzun süre devam etmiş, bu meselenin çözülmesi için iki taraf arasındaki dava,
İşkodra Mahkemesine havale olunmuştur(BOA. DH. ŞFR, 144/31, R. 03.05.1306/M. 15
Temmuz 1890). İşkodra Valisi Bahri Bey, Dâhiliye Nezaretine çekmiş olduğu telgrafta, iki
taraf arasındaki yayla davasının reddedildiğini ve yaylada bulunan Osmanlı tebaası
Malisörlerin, yayladan dönüşüne kadar bir çatışma çıkmaması için gerekli tedbirlerin
alınmasını istemiştir (BOA. DH. ŞFR, 144/43, R. 09.05.1306/M. 21 Temmuz 1890).
İlginç bir yayla anlaşmazlığı Filibe’de yaşanmıştır. Filibe Sancağına bağlı Hanımlar
yaylasının kullanım hakkının kendisinde olduğunu iddia eden Konya eski valisi Ragıp Paşa,
Divan-ı Muhasebat Muhasebe Kâtibi Refik Bey ile yayla kullanımı ile ilgili bir mücadele
içerisine girmiştir. Her iki taraf, ortaya koydukları delillerle yaylanın kendi kullanımlarında
olduğunu ispatlamaya çalışmışlardır (BOA. MVL. 993/1, H. 27.01.1281/ M. 2 Temmuz
1864).
İşkodra Vilayetinde yaşayan Osmanlı halkı Malisörler ile Karadağ’a bağlı Vasodik
halkı arasında uzun süreden beri yayla anlaşmazlığı devam etmiş ve her sene aynı sıkıntılar
yaşanmıştır. İki taraf arasındaki bu anlaşmazlığın giderilmesi için sınıra kuleler yapılması
Uluslararası Yaylacılık ve Yayla Kültürü Sempozyumu, 26 - 28 Eylül 2019 - Giresun
International Symposium on Transhumance and Upland Settlement Culture, 26
th
- 28
th
of September 2019 – Giresun
47
ile ilgili çalışmalar başlamıştır (BOA. BEO. 2382/178613, H. 20.05.1322/M. 2 Ağustos
1904).
Vidin Vilayetinin Lofça Kazasına bağlı Toyran Köylüleri ile Filibe Sancağına bağlı
Tırnova Kazasının Akçakilise köylüleri arasında yayla anlaşmazlığı ortaya çıkmıştır. Toyran
köylüleri 20 seneden beri hayvanları için Delikli adı verilen bu yaylayı kullanmışlar, yayla
üzerine birkaç yüz hanelik evler inşa etmişlerdir. Akçakilise köylüleri yayladan hak iddia
ederek, yaylanın emval-i miriye olduğundan bahisle, mahallinde yapılan inceleme
sonucunda 80 bin kuruş bedel istenmiştir. Toyran köylüleri 80 bin kuruş değil, 160 bin
kuruşa razı oldukları halde, Toyran köylülerine yayla kullanım ruhsatı verilmemiş, 80 bin
kuruş bedel ile Akçakilise köylülerine ruhsat verilmiştir. Toyran köylüleri hayvanlarının
telef olacağını, mutlaka meralara ihtiyaçları bulunduğunu, Akçakilise köylülerine 80 bin
kuruş bedel ile ihale edilen yaylanın kendi kullanımlarına 160 bin kuruşa verilmesini talep
etmişlerdir İki köy halkının yıllardan beri süren mücadelesine son vermek için yayla sınırının
belirlenmesi çalışması başlatılmıştır. Bu amaçla Edirne Valiliğinden yardım istenmiştir.
Yüzbaşı ve mülazım raddesinde, zabıtan-ı askeriyeden olup, hendese biliminden haritaya
vakıf bir mühendis talep edilmiştir (BOA. A. MKT. UM. 347/90, H. 29.08.1275/M. 3 Nisan
1859). Mühendisin dışında kurulacak olan komisyon tarafından yaylada keşif yapılması
kararlaştırılmıştır. Keşif için mevsimin uygun olmaması üzerine, bahar mevsiminde
komisyon üyeleri ve Filibe Mutasarrıfının da katılmasıyla yapılması uygun görülmüştür
(BOA. A. MKT. UM. 449/76, H. 07.07.1277/M. 19 Ocak 1861). (BOA. İ. MVL. 443/19716,
H.06.08.1277/17 Şubat 1861).
Do'stlaringiz bilan baham: | 
