Kitap Kapağı. cdr

19. YÜZYILDA OSMANLI DEVLETİ’NDE YAYLALARDAKİ  

ANLAŞMAZLIKLAR İLE İLGİLİ ÖRNEKLER 

 

EXAMPLES OF THE DISPUTES IN THE OTTOMAN  

PLATEAUSES IN 19th CENTURY 

Oktay KARAMAN

*

 

 

Özet 

Osmanlı Devleti’nde halk arasında en fazla anlaşmazlık yaşanan konulardan birisi yaylalar 

olmuştur. Orta Asya’dan gelen geleneksel yaylacılık kültürü ve hayvancılığın en önemli ekonomik 

alanlardan birisi olması bu anlaşmazlıkların her zaman ortaya çıkmasına sebep olmuştur. Devlet bu 

anlaşmazlıkların  giderilmesi  konusunda  her  türlü  tedbiri  almaya  çalışmıştır.  Tedbirler  arasında, 

güvenliğin  sağlanması  ilk  sırada  gelmektedir.  Güvenliğin  dışında  otlak  ve  mera  anlaşmazlığı,  su 

sıkıntısının  had  safhaya  ulaştığı  yaz  aylarında  su  kaynakları  ile  ilgili  sıkıntılar  ve  bazı  bölgelerde 

Müslim-gayrimüslim aileler arasında anlaşmazlıklar meydana gelmiştir. Yaylalardaki anlaşmazlıklar 

ülkenin  Rumeli  topraklarında  daha  fazla  görülmektedir.  Filibe  ve  Lofça  köylüleri  arasındaki 

anlaşmazlığın  çözümü  ve  Tırnova’da  anlaşmazlığın  giderilmesi  için  mühendis  talep  edilmiştir. 

Karadağ’da  yayla  anlaşmazlığı  silahlı  çatışmaya  dönüşmüş,  iki  tabur  asker  istenmiştir.  İpek 

kazasında Müslümanlar ile Hıristiyan halk arasında yayla anlaşmazlığı ortaya çıkmıştır. İşkodra ve 

Karadağ ahalisi arasındaki yayla anlaşmazlığının giderilmesi için yayla sınırlarına kuleler yapılması 

gündeme gelmiştir. Kosova’daki yayla anlaşmazlıkları için askeri kuvvet istenmiştir. Anadolu’da ise 

Gümüşhane,  Konya,  Ankara,  Trabzon,  Erzurum  şehirlerine  bağlı  yaylalarda  halk  arasında 

anlaşmazlıklar  ortaya  çıkmıştır.  Konya’daki  yaylalarda  halkın  ihtiyacı  için  yeterli  mera  ve  su 

kuyularının  açılması  için  yetkililer  görevlendirilerek,  elli  bin  kuruş  tahsisat  ayrılmıştır.  Yayla 

anlaşmazlıklarında  ölüm  olayları  meydana  gelmiş  ve  zanlılar  yakalanmıştır.  Erzurum’da  bulunan 

Kürt ahali mera ve yaylalar nedeniyle her zaman tartıştıklarından dolayı gerekli tedbirler alınmıştır. 

Yayla anlaşmazlıkları çok uzun yıllar devam etmiş, mahkemeler yıllarca sürmüş ve anlaşmazlıklar 

sonucunda can kaybı olmaması için askeri kuvvetler sevk edilmiştir.