Kitap Kapağı. cdr

 

Sultanmurat ve Eğrisu yaylalarında dönüşüm 

Sultanmurat  Yaylası,  yakın  zamana  kadar  “yayla”  olarak  anılmamaktaydı.  Bunun 

nedeni ise, Sultanmurat bölgesinin, geleneksel anlamda bir yayla olmaması, diğer yaylaların 

geçiş  yolları  üzerinde  olan  bir  merkez  olması  idi.  Burada  çevre  köylülerin  pazarının  da 

kurulduğu  bir  hanın  olması  nedeniyle  “Sultanmurat  Hanı”  olarak  anılırdı.  Harita  Genel 

Müdürlüğünün  1945  tarihli  Trabzon  haritasında  da,  bu  bölge  yayla  ismiyle  değil, 

Sultanmurat  Hanı  ismiyle  geçmektedir  (Albayrak  :18).  Sultanmurat  Yaylası’na  1  km. 

uzaklıkta olan  Eğrisu Yaylası’nın,  Aşağı Eğrisu obası bölümünde Çaykara’nın Akdoğan ve 

Soğanlı  köylüleri;  yukarı  Eğrisu  obası  bölümünde    ise  Köknar  köylüleri  yaylacılık 

yapmaktadır (“caykaragazetesi.com”, 2015.).  

Sultanmurat  ve  Eğrisu  yaylalarının  bulunduğu  Çaykara  ve  yöresinde  yaylacılık, 

Türkiye’nin  diğer  bölgelerinde  olduğu  gibi,  geleneksel  Orta  Asya’dan  miras  olan  Türk 

kültürünün ve ekonomik yaşam tarzının bir devamı olarak sürdürülmüştür. Yakın geçmişte 

---

Uluslararası Yaylacılık ve Yayla Kültürü Sempozyumu, 26 - 28 Eylül 2019 - Giresun 

International Symposium on Transhumance and Upland Settlement Culture, 26

th

 - 28

th

 of September 2019 – Giresun

 

265 

 

yaşanan  hızlı  dönüşüm  öncesindeki  yörede  yapılan  yaylacılık  faaliyetlerine  ilişkin 

görüştüğümüz,  halen  Sultanmurat  yayla  yolunda  küçük  bir  işletme  sahibi  olan  yazı  işleri 

müdürlüğünden emekli Mustafa Yavuz Yıldırım, o dönemin yaylacılık faaliyetleriyle ilgili 

şu değerlendirmelerde bulundu:  

Bu yörede, geçmişte yaylacılık faaliyetlerinde ekonomik gelir elde etme düşüncesi 

ve amacı  ön planda idi. Yaylalara çıkma ve yaylada  inme ona göre belirleniyordu. 

Yaylaya çıkış, kademeli olarak yapılmakta idi. İlk olarak kom /mezire denilen yayla ile 

köy arasındaki ilk durağa çıkılırdı. Burada hayvanlar bir süre otlatılır, aynı zamanda 

da  yaylacıların  bu  yükseltinin  havasına  alışması  sağlanırdı.  Bundan  sonra  bazı 

yaylacılar,  biraz  daha  yüksek  mevkide  bulunan  ve  otu  yeni  yetişen  ikinci  durak 

komlara çıkar, aynı şekilde bir süre burada kalındıktan sonra asıl yaylalara çıkılırdı. 

Bu süre içinde hayvanların dinlenmesi, otlaklardan azami derecede faydalanması ve 

yaylacıların  bünyesinin  de  kademeli  olarak  yayla  havasına  alışması  sağlanırdı. 

Günümüzde ise ekonomik kaygı olmadığı için artık hayvan besleme ve ot temin etme 

gibi ihtiyaçlar ortadan kalktı. Onunla birlikte kom gibi ara mekânlar ve buralardaki 

çayırlıklar âtıl kaldı. Geçtiğimiz yıllarda, daha önce beraber çalıştığımız bir arkadaşa 

bizim  komun  etrafındaki  çayırları  herhangi  bir  bedel  ödemeden  kesip  almasını 

söylemiştim,  birkaç  yıl  aldı,  daha  sonra  “Müdürüm,  hazır  çayır  daha  ekonomik  ve 

zahmetsiz oluyor, ben artık sizin çayırları kesemeyeceğim”. Demişti. Yani imkânlar 

arttıkça  yaylacılığın  geleneksel  işleri  ve  mekânları  da  ortadan  kalmış  oldu  (M.Y. 

Yıldırım, kişisel iletişim, 28 Ağustos 2019).  

 

Sultanmurat ve Eğrisu yöresinin yaylacılık kültürünün geçmişine ve bu gününe dair 

görüştüğümüz emekli eğitimci olan ve halen yerel gazetecilikle uğraşan Fahri Düzenli, bize 

şu bilgileri aktardı: