Kishilar tasarrufida bo`lgan

Hurmatli talabalar! Quyidagi savollarga javob yozing.
Har bir to`g`ri javob 4 ball

1. 
   Kishilar tasarrufida bo`lgan barcha moddiy va madaniy manfaatlar yig`indisi nima deb ataladi?
   

Iste’mol fondi

2. 
   Umuman ishlab chiqarish sohasida iste’mol etish uchun ajratilgan mahsulot va xizmatlar yig`indisi, boshqacha aytganda, ishlab chiqarishda ishlatish uchun xarid etilgan barcha investistion tovarlar nima deb ataladi?
   

Resurs, resusrslar bozori deb ataladi.

3. 
   Tovar va xizmatlar ishlab chiqarish jarayonida qo`llanuvchi inson tomonidan yaratilgan resurslar bo`lib, ular bevosita insonning iste’mol ehtiyojlarini qondirmaydi va investistion resurslar ishlab chiqarish vositalari deb nomlanadi. Bu qaysi ishlab chiqarish omili sanaladi?
   

Ishlab chiqarish vositalari va resurslar bozori — ishlab chiqarish uchun zarur bo`lgan narsalar bozori. Bu bozorda ulgurji savdo-sotiq yuz beradi. Mazkur bozor savdo firmalari, savdo uylari, birjalar faoliyatida, er va boshqa ko`chmas mulk savdosida namoyon bo`ladi. Bunday bozorda resursga talabgorlar resurs etkazuvchilar bilan koitrakt-shartnomalar asosida aloqa qiladilar. Resurs bozorining bosh bo`g`ini tovar birjasi hisoblanadi.
Tovar birjasi ulgurji savdo bilan shugullanuvchi tijorat korxonasidir.
Birjadagi savdo-sotiq opsratsiyalari quyidagi belgilarga ega: a) birjada tovarlarni etkazib berish haqida bitim tuzishib, ularning pulini to`lash birjadan tashqarida yuz beradi; b) birjada sotiladigan tovarlarning o`zi emas, ularning namunasi va naqdligini tasdiqlovchi xujjat qo`yiladi; v) birjada hali yo`q tovarlarni sotish haqida ham bitim tuzidadi, bu qishloq xo`jaligi mahsulotlariga taalluqlidir. Bo`lg`usi hosil yuzasidan savdo bitimi ilgariroq tuzilib, tovarni etkazib bsrish hosil yig`ilganidan keyii yuz beradi; g) birja uyushgan bozor bo`lib, bu erdagi savdo-sotiq operatsiyalari belgilangan tartibda o`tkaziladi. Universal birjalar har xil mollar bilan savdo qilsa, ixtisoslashgan birjalar ayrim tovarlarni (don, paxta, metall va hokazo) sotadi.

4. 
   Hozirgi Garb iqtisodchilarining nazariyasiga ko`ra, ishlab chiqarish omillari:
   

1. Inson omili
2. Mehnat omillari
3. Mehnat qurollari
4. Kapital

5. 
   Bozor iqtisodiyotining tub belgilaridan biri- novastiyaga moyillikni qanday tushunasiz?
   

innovasiya bozori – innovasiyaga texnik va ijtimoiy iqtisodiy yangiliklar, ixtiro va rasionalizatorlik takliflari hamda ilmiy texnikadagi yangi yutuqlar kiradi. Ular ham bozorda tovarga aylanadi. Shu bilan birga innovasiya bozorida intellektual mahsulotlar ham sotiladi. Ularga takliflar, fikrlar, maslahat, axborot, model, nusxalar va ovozlar kiradi. Yuqorida aytib o’tilgan bozorning turli xillari bir-biri bilan o’zaro bog’liq va bir-birini taqozo qilgan holda rivojlanadi. Ular o’rtasidagi muvozanat natijasida iqtisodiy muvozanat vujudga keladi.