Kirisiw Burǵılaw

Burg’ilaw u’skenelerinin’ esabi
Reje:
I . Kirisiw.
II . Tiykarg’I bo’lim.
1. Burg’law haqqinda tu’sinik.
2. Burg’lawdin’ tu’rleri.
3. Burg’law u’skenelerin esaplaw.
4. Matkap ushlarin materiallar boyinsha klassifikatsiyalaw.
III . Juwmaq.
IV. Paydalang’an a’debiyatlar.


Kirisiw
Burǵılaw kesiw arqalı tesiklerdi ashıwń eń keń tarqalǵan usıllarınan biri bolıp tabıladı. Kesiw quralı matkap bolıp tabıladı.Burǵılaw burawlaw mashinalarında hám qolda - qolda matkaplar hám mexanizatsiyalasqan ásbaplar menen - elektr hám pnevmatik burawlaw mashinalarında ámelge asıriladı. Sońǵı jıllarda arnawlı mashinalarda elektrospark hám ultrasonik usıllar járdeminde tesikler de qazilgan. Kemasazliq kárxanalarında eń keń tarqalǵan vertikal burawlaw mashinaları 2118 klasslar bolıp tabıladı (burg'ilangan tesiklerdiń maksimal diametri 18 mm); 2 A125 (tesik 25 mm ge shekem ); 2 A135 hám basqalar, sonıń menen birge, 2 A53, 2 A55 hám basqalardıń radial burawlaw mashinaları qollanıladı.
Burawlaw waqtında jumıs penenbólegi burawlaw mashinasınıń stoliga shtutserlar menen, vitse yamasa basqa usılda ornatıladı. Matkapga eki qospa háreketler etkaziladi - aylanıw, tiykarǵı (jumısshı ) háreket dep ataladı hám translatsiya (burawlaw o'qi boylap jóneltirilgen), besleme háreketi dep ataladı.
Spiral matkaplar tesiklerdi burawlaw ushın isletiledi. Bunday matkap (4. 13-súwret) eki tiykarǵı bólekten ibarat : jumıs penenbólegi hám burawlaw mashina miliga ornatılǵan. Shanklar konusning hám cilindrsimon. Cilindrsimon shpakka iye matkap arnawlı geweklerge ornatıladı.
Forma 4. 13. Búklem matkapining elementleri.
1 - old maydan : 2 - tishning arqa bólegi; 3 - arqa maydan ; 4 - kese shet; 5 - tıs; 6 - truba; 7 - shıǵıp ketiw; 8 - lenta; 9 - yadro ; 10 - tepadagi múyesh; 11 - pıshaqlı ótiw úskenesi; 12 - kese sızıqtı engashtirish.
Matkapning jumısshı bólegi cilindrsimon hám shıǵıp ketiw bólimlerinen ibarat. Cilindrsimon bólekte arnawlı profildiń eki vintli yivlari ámeldegi bolıp, olar shıǵıp ketiw qırlarınıń tuwrı qáliplesiwin hám chiplarning ótiwi ushın etarli jaydı támiyinleydi. vintli oluklar boylap jaylasqan hám lentalar dep atalǵan eki tar sızıqlar matkapning tesiktiń diywallarına salıstırǵanda súykelisiwin azaytadı, matkapni tesikke jóneltiredi hám matkapning qaptal tárepke ótiwine jol qoymaydı. Súykelisiwdi kemeytiw ushın matkapning jumısshı bóleginiń teris konusidan paydalanıladı, sebebi shıǵıp ketiw bólegindegi matkapning diametri qıraqtıń diametrinen úlkenlew bolıp tabıladı (100 mm uzınlıqqa konus penen0, 03-0, 1 mm).
Matkapning joqarı bólegindegi múyesh (shıǵıp ketiw qırları arasındaǵı ) úlken áhmiyetke iye, sebebi matkapning tuwrı islewi hám islewi oǵan baylanıslı. Polat ushın bul 116 -118 °, alyuminiy-magniy eritpeleri ushın - 115-120 °.
Matkapning shıdamlılıǵı (eki registrlar arasındaǵı waqıt) ishlov berilip atırǵan materialdıń qásiyetlerine, matkapning materialına, ótkir múyeshlerge hám shıǵıp ketiw qırlarınıń formasına, shıǵıp ketiw tezligine, chipning kesesiwine (besleme tezligi) hám sawıpıwǵa tásir etedi. Burǵılaw waqtında shıǵıp ketiw processinde úlken muǵdardaǵı ıssılıq payda boladı, bul temperaturanı tómenlewine, yaǵnıy kesiw bóleginiń qattılıǵınıń tómenlewine alıp keledi. Sol sebepli matkapning qarsılıgın asırıw ushın arnawlı kesetuǵın suyıqlıqlar (sabın hám sodali suw, maylı emulsiyalar hám basqalar ) isletiledi. Olar tekǵana matkap, bólim hám chiplarni sawıpibgina qalmay, bálki súykelisiwdi sezilerli dárejede azaytadı hám usınıń menen shıǵıp ketiw procesin ańsatlashtiradi. Birpara materiallardı (qattı polat, quyma temir, shıyshe hám basqalar ) burawlaw ushın karbidli qosımshalar járdeminde matkaplar qollanıladı, bul bolsa miynet ónimliligin sezilerli dárejede asırıwı múmkin. Jumıs waqtında ayirim matkap ayriqsha dawıs shıǵaradı. Bunday matkap regrindga jiberiliwi kerek. Matkaplarni keskinlestiriw ásbaplar bólmelerinde yamasa ustaxonalarda arnawlı ótkirlestiriwshi qurallar tárepinen ámelge asırılıwı kerek. Matkaplarni burawlaw mashinasınıń milida bekkemlew ushın járdemshi qurallar qollanıladı, olar ishine adapter uslagichlari, hár túrlı túrdegi burawlaw shelekleri, mandrellar hám basqalar kiredi. Mashina stoliga bólimlerdi bekkemlewde, balshıq jerde vintli qısqıshlar bolǵan hár qıylı qısıw úskeneleri keń qollanıladı.
Sońǵı payıtlarda operativ tásir etetuǵın qolda isleytuǵın qısqıshlar - eksantrik, qanjar hám basqalar, sonıń menen birge, pnevmatik hám gidravlik tásir mexanizatsiyalasqan qısqıshları bolǵan apparatlar keń tarqalıp atır. Diametri 10 mm ge shekem tesiklerdi burǵılawda kishi bólimler qolda yamasa universal prizmatik ásterda ornatıladı. Oraylardı oraylashtirilishi menen markirovka boyınsha burawlaw eki basqıshda ámelge asıriladı : birinshiden, tesik diametri 0, 25 tesikten ibarat qolda besleme menen aldınan qaziladi, keyininen matkap kóteriledi, chiplar alıp taslanadı hám tesik markirovka sheńberi menen hizalanishi tekseriledi. Eger olar bir-birine sáykes keletuǵın bolsa, ol jaǵdayda mexanik yemni jaǵıp, burǵılawdı dawam etiń. Eger burg'ilangan tesik orayda bolmaǵan bolsa, ol halda burawlawdı ótkeriw kerek bolǵan tereńchaning qaptal tárepindegi oraydan eki yamasa ush olukni kesiw arqalı dúzetiledi. Oluklar matkapni urıs jayına jóneltiredi. Keyin joqarıda aytıp ótilgeni sıyaqlı, burǵılawdı dawam etiń.
Joqarı anıqlıqtaǵı burawlaw zárúr bolǵanda, sonıń menen birge bólimlerdiń etarlicha úlken bólegi bolsa, burawlaw tesikleri arnawlı ótkeriwshilerde ız qaldırmasdan ámelge asıriladı. Berilgen tesiklerdi málim bir tereńlikke burǵılawda, mashina arnawlı úskene boyınsha aldınan dúzilgen. Eger bunday úskene bolmasa, ol halda qısıw dástegi matkapga qóyıladı hám málim biyiklikte qulflash vinti menen bekkemlenedi. Tesikler arqalı burǵılaw waqtında, matkap tesikten shıǵıwǵa jaqınlashganda, yemni kemeytiw kerek, sebebi matkap metalldıń úlken qatlamın tartıwı múmkin, qanjar hám sınıw.