Kirish,,0'rta asrlar tarixi haqida

Buyuk Karl hukmronligi. Pipin 768- yilda vafot etgach, taxtga o`g`li Karl o`tiradi. Unga keyinchalik Frank davlati oldidagi xizmatlari uchun „Buyuk" laqabi berilgan. U mohir sarkarda, davlat arbobi,jasur, zabardast va matonatli shaxs bo`lgan.

0'rta asrlarda Buyuk Karl to`g`risidajuda ko`p afsonalar to`qilgan, qo`shiqlar yaratilgan. Ularda uning qahramonliklari, adolatparvarligi va donoligi madh etilgan.

Buyuk Karlning istilochilik urush-lari. Buyuk Karl hukmronligi yillarida (768-814) 50 dan ortiq harbiy yurishlar uyushtirgan. Bular istilochilik urushlari edi. 772- yilda u dastlab Italiya hududida tashkil topgan Langobardlar qirolligiga qarshi yurish boshlagan. 776- yilda qirollik hu-dudlari Franklar davlati tarkibiga qo`shib olindi.

778- yilda Ispaniyaga qarshi yurish qilgan. Bu davrda Ispaniyada arablar hukmronlik qilardi.

Buyuk Karl oxir-oqibatda bu mamlakatning kichik bir viloyatini egallay oldi, xolos.

Unga Ispan markasi deb nom berilib, keyinchalik bu viloyat Barselona grafligi deyilgan.

Buyuk Karl sakslarni bo`ysundirish uchun ko`p kuch sarflagan. Sakslar franklardan keyingi eng katta german qabilasi bo`lgan edi. Ular Reyn daryosidan Elba daryosigacha cho`zilgan juda katta hududda yashar edilar. U yerlar serunum bo`lganligi sababli frank feodallarini bosqinchilik urushlariga undar edi.

Franklar davlati sakslarni bo`ysundirmasdan turib, Boltiq dengiziga chiqa olmas, shuningdek, bu dengiz orqali olib boriladigan savdo-sotiq ishlarida yetakchi o`rinni egallay olmasdi. Dengiz savdosidan tushadigan katta bojga ham egalik qilolmasdi. Sakslarga qarshi olib borilgan urush 30 yildan ortiq davom etdi (772 - 804). Sakslarni bo`ysundirishda Franklar davlatiga Rim cherkovi ham yordam bergan.

Bundan tashqari, Buyuk Karl katta yer maydonlari in'om etish hisobiga saks zodagonlarini o`z tomoniga og`dirib olgan.

Nihoyat, sakslar bo`ysundirilgach, ularning yerlarida ham grafliklar tuzilgan.