Kirish,,0'rta asrlar tarixi haqida

Buyuk bobolarimizning jahon ilm-fani taraqqiyotiga qo`shgan hissalari. Aniq fanlarning yuksak taraqqiyoti bu davr mamlakatlari madaniyatining o`ziga xos xususiyatidir. Bu fanlar ravnaqiga eng ko`p hissani buyuk bobolarimiz qo`shganlar. Ular orasida Muhammad al-Xorazmiy va Ahmad al-Farg`oniy alohida o`rin tutadi.

Al-Xorazmiy algebra fanining asoschisidir. Xalifa Horun ar-Rashid uni Bag`dodga taklif etgan. Keyin-chalik u „Bayt ul-hikmat"ga rahbarlik ham qilgan. Al-Xorazmiy hindlarning o`nlik raqam tizimini mukammallash-tirgan. Buning natijasida har qanday sonni ham o`nlik sanoq tizimiga kiruvchi raqamlar bilan ifodalash mumkin bo`lgan. Bu hodisa o`sha davr uchun buyuk kashfiyot edi. Uning nomi algoritm tushunchasiga aylandi va tarixda abadiy qoldi.

O`rta asr astronomiya fanini yurtdoshimiz Ahmad al-Farg`oniysiz tasav-vur etish qiyin. Ahmad al-Farg`oniy „Bayt ul-hikmat"da al-Xorazmiy bilan birgalikda ijod qilgan.

Uning astronomiya fani rivojiga qo`sh-gan hissasi osmon jismlari radiuslarini birinchi bo`lib aniqlab berganligida edi. Ahmad al-Farg`oniy, shuningdek, Yer eng kichik yulduzdan ham kichkina ekanini isbotlab berdi. U Yer shari aylanasi uzun-ligini hisoblab chiqdi va hisob-kitobda atigi 792 km xatolikka yo`l qo`ydi.

Ahmad al-Farg`oniy asarlari keyinchalik yangi-yangi ilmiy kashfiyotlarga yo`l ochdi.