Kirish Tarix o`quv xonalarini zamonaviy jihozlash

ESTETIK TALABLAR
Fan xonasini jihozlashda foydalanilgan barcha narsalar estetik didli bo‘lishi va bir-birini to‘ldirish lozim.
Fan xonasi hujjatlarining moslik sertifikati va gigiena sertifikati bo‘lgan, Davlat me’yorlariga mos maxsus mebellar komplekti bilan jihozlangan bo‘lishi shart.
TEXNIKAVIY TALABLAR

1. 
   Sinfdan foydalanish, texnika xavfsizligiga rioya qilish tartib qoidalari ishlab chiqilgan bo‘lishi lozim.
   
2. 
   Fan xonasida mavjud texnika vositalarining davlat tomonidan chiqarilgn, foydalanish muddati va foydalanish tartib qoidalari ko‘rsatilgan hujjatning nusxasi bo‘lishi shart (asli maktab direktorining xo‘jalik ishlari bo‘yicha o‘rinbosarida saqlanadi )
   
3. 
   Fan xonasiga kiruvchi hamma o‘quvchilar va o‘qituvchilar, to‘garak a’zolari ushbu xonada mavjud bo‘lgan texnik asboblar bilan ishlashdan oldin majburiy ravishda texnika xavfsizligi bo‘yicha ko‘rsatmalar bilan tanishgan va bu maxsus jurnalda qayd etilgan bo‘lishi kerak.
   
4. 
   Fan o`quv xonasidagi jihozlarni saqlanishga javobgar shaxs haqida ma’lumot bo‘lishi lozim.
   

Tarix xonasida bo‘lishi lozim bo‘lgan ko‘rgazmali vositalari:
- ko‘rgazmali qurollari; atlas, xaritalar, video tasmalar, slaydlar, ovoz yozuvlari tushirilgan tasmalar, lazer disklari, albomlar, rasmlar va boshqalar.

№	Nomlanishi	Miqdori	Izoh
	Shartli-ramziy vositalar
	Tarix fani bo‘yicha atlaslari	1 komplekt
	O‘zbekiston Respublikasi Davlat ramzlari	1 komplekt
	Amir Temur va temuriylar davri xaritasi	1 komplekt
	Tarixiy voqealar ifodalangan xaritalar	1 komplekt
	O‘zbekiston Respublikasi siyosiy ma’muriy xaritasi	1 komplekt
	Dunyo siyosiy xaritasi	1 komplekt
	O‘zbekiston tarixi atlasi	1 komplekt
	O‘zbekistonning ijtimoiy va iqtisodiy xaritasi	1 komplekt
	O‘zbekiston aholisi xaritasi	1 komplekt
	O‘zbekiston-suveren mustaqil davlat xaritasi	1 komplekt
	Buyuk Xorazmshohlar davlati (1072-1231) va mo‘g‘illar istilosi xaritasi	1 komplekt
	Eftaliylar davlati. Turk xoqonligi xaritasi	1 komplekt
	Arab xalifaligi davri xaritasi	1 komplekt
	Parfiya. Yunon, Baqtriya va Kushon podsholiklari xaritasi	1 komplekt

Maxsus tayyorlangan illyustrativ-tasviriy ko‘rgazmalar

1	Tarix faniga oid xronologik va sinxronologik jadvallar	1 komplekt
2	Turkistonning zabt etilishi (foto arxiv xujjatlar majmuasi albom)	1 komplekt
3	Rasmlarda Vatan tarixi (tarixiy suratlar majmuasi)	1 komplekt
4	Tarixiy shaxslar portreti	1 komplekt
5	Milliy qahramonlar hayoti va ijodiga doir albomlar, bukletlar	1 komplekt
6	Istiqlol uchun kurashganlar surati	1 komplekt
7	Tarixiy madaniy yodgorliklarga oid illyustrativ suratlar majmuasi	1 komplekt

Ko‘rgazmalilik va texnik namoyish qilish manbalari

1	Tarixiy voqealar ifodalangan videolavhalar	1 komplekt
2	Tarixiy sanalarga doir videolavhalar	1 komplekt
3	Tarixiy voqealar ifodalangan filmlardan parchalar	1 komplekt
4	Milliy qahramonlar va istiqlol uchun kurashganlar hayotiga oid videolavhalar	1 komplekt
5	Buyuk siymolar hayotiga oid videolavhalar	1 komplekt
6	Prezident tunqlari ifodalangan videolavhalar va audio tasmalar	1 komplekt
7	Mustaqillik yillaridagi yutuqlar aks ettirilgan videolavhalar	1 komplekt
8	Test to‘plamlari (kompyuterda)	1 komplekt

O‘quv qo‘llanmalar

1	5-sinf. B. Axmedov va boshqalar. -“Vatan tarixidan hikoyalar”	1 komplekt
2	5 -sinf U. Juraev va boshqalar. -“Jahon tarixidan hikoyalar”	1 komplekt
3	5 -sinf Q. Usmonov va boshqalar. -“Tarixdan hikoyalar”	1 komplekt
4	6 -sinf A.Sagdullaev va boshqalar. -“Tarix”	1 komplekt
5	6 -sinf A. Sagdullaev va boshqalar. -“O‘zbeksiton tarixi”	1 komplekt
6	6 -sinf A. Kabirov va boshqalar. -“Jahon tarixi”	1 komplekt
7	7 -sinf A. Muhammadjonov -“O‘zbeksiton tarixi”	1 komplekt
8	7 -sinf T. Salimov va boshqalar. -“Jahon tarixi”	1 komplekt
9	9 -sinf G. Hidoyatov“O‘zbeksiton tarixi”	1 komplekt
10	9-sinf E. Holiqov -“Jahon tarixi”	1 komplekt
11	10-sinf D. Alimova“O‘zbeksiton tarixi”	1 komplekt
12	11-sinf n. Jo‘raev“O‘zbeksiton tarixi”	1 komplekt
13	10 -sinf G.Hidoyatov-“Jahon tarixi”	1 komplekt
14	11 -sinf G.Hidoyatov-“Jahon tarixi”	1 komplekt
15	Dars jarayonida foydalanish uchun tavsiya etiladigan qo‘shimcha adabiyotlar

Fan xonasining pasporti
1. Fan xonasida o‘qiydigan sinflarning o‘qish vaqti.
2. Mavjud bo‘lgan jihozlarning ro‘yxati.
3. Ko‘rgazma qurollarining ro’yxati.
4. O‘quv qo‘llanmalar va adabiyotlar ro’yxati.
5. Fan xonasidan foydalanish tartib qoidalari.
6. Fan xonasida o‘tiladigan darslar haqida ma’lumot
7. Fan xonasini foydalanish uchun qabul qilib olinganligi va dastlabki holati haqidagi dalolatnoma nusxasi.
Fanga oid DTS talablari va dasturi.
O‘qituvchidan talab qilinadigan ish hujjatlari (dars ishlanma-
lari, ish rejalari va hokazo).
Nazorat turlaridan namunalar saqlanadigan maxsus papka.
Maktab olimpiadasiga tayyogarlik ko‘rish to‘g‘risida tavsiyalar.
Fan xonasining ko‘rinishi
1. Fan xonasining maydoni 50.kv. m eni 6 metrdan kam bo‘lmasligi lo­zim.
60 m kv maydonni egallaydigan sinf xonasi o‘quvchilar uchun ancha qulayliklarga ega bo‘ladi.
2. Fan xonasi maydoni sanitariya-gigiena talablariga mos ravishda mebellarni joylashtirish imkonini berishi lozim.
3. O‘quvchilar partasi odatdagidek uch qator qilib qo‘yiladi, lekin darsni tashkil qilishdan kelib chiqqan holda, ikki qator va bir qator qilib qo‘yishga ham ruxsat beriladi.
4. Qator qilib qo‘yilganda partalar bilan stolning oraligi 0,6 m., partalarning oralig‘idagi masofa 0,6m., yon devorlar bilan partalarning oralari 0,5-0,7 m., birinchi parta bilan old devor oraligi 2.6-2.7 m., eng so‘ngi parta bilan sinf doskasi orasidagi masofa 8.6 m. bo‘lishi kerak.
Sinfning old tomonidagi devorga sinf doskasi, magnit doskasi, ek­ran joylashtiriladi. Ulardan tashqari, sinf burchagi, UO‘TDTS talablari joylashtirilishi tavsiya etiladi. Sinfning oldi tomoniga videoikkilik uchun moslama, o‘qituvchining stoli joylashtiriladi. Kodoskop uchun stol o‘qituvchiga qulay, o‘quvchilarga halaqit bermaydigan qilib moslanadi.
Sinfning orqa tarafidagi devorda jahon siyosiy xaritasi, O‘zbekistonning siyosiy xaritasi, O‘zbekistonning iqtisodiy xaritasi va jahonning siyosiy-iqtisodiy xaritasi osiladi. O‘quv va metodik qo‘llanmalar uchun ikkita «El» OA jamiyati tomonidan tavsiya etilgan EL 1-1-1-04-2 rusumli shkaf bo‘lishi lozim.


X U L O S A

Xulosa o`rnida shuni aytish mumkinki, O`zbekistonning eng qadimgi davri davlatchiligi tarixi haqida tarix o`quv xonasi va ta’lim muassasalarida tashkil etlgan kutubxonalarni jihozlash va tarix oquv xonasining zamonaviy talablar asosida jihozlash hozirgi zamon talablari asosida o`quvchilarga tarixiy bilimlarni berish hamda ularda tarixiy xotirani uyg`otish imkoniyatini beradi Tarix o`quv xonasida dars o‘tishda faqat kinodars bilan cheklanib xatoga yo‘l qo‘ymaslik kerak. Dars materiallariga qo‘shimcha bor imkoniyatlardan foydalanish kerak. O`quv xonasida ishni tashkil qilish o‘qituvchiga har xil ma’lumotlardan foydalanishga imkon beradi. Bu yerda har xil o‘qitish usullarini qo‘llashga imkon tug‘iladi. O`quv xonasi devorlariga o‘quvchilarning mustaqil ish ko‘nikmalarini hosil qilishda yordam beradigan instruktiv materiallar joylashtiriladi.

Har tamonlama jihozlangan va ta’minlangan tarix o`quv xonasiida har xil darsdan tashqari ishlarni tashkil qilish mumkin. Masalan, o‘lkashunoslik burchagini yoki tarixiy burchaklar, muzey tashkil qilish ishlari, disputlar, viktorinalar ko‘rgazmalar, tarixiy voqea guvohlari bilan uchrashuvlar, tarixiy bulletenlar chiqarish, devoriy gazeta chiqarish, darsdan tashqari o‘qishlarni tashkil qilish mumkin.
Xulosa qilib shuni aytish mumkinki, tarix o`quv xonalarini zamonaviy talablar asosida jihozlash, birinchidan, o`quvchilar tarixiy manbalarni o`rganishga qiziqishlarini oshiradi, ikkinshidan, mamlakatimizning eng qadimgi davri, umuman tarixi haqida to`liqroq ma’lumotlarga ega bo`lishi uchun muhim omil bo`lib xizmat qiladi, uchinchidan, o`quvchilar manbalarni bir-biriga taqqoslash orqali nisbatan aniqroq bo`lgan xulosalarga xizmat qiladi.


FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR

1. 
   Karimov I. O`zbekiston: milliy istiqlol, iqtisod, siyosat, mafkura. 1-jild. - Toshkent: O`zbekiston, 1996.
   
2. 
   Karimov I.A. Biz tanlagan yo`l - demokratik taraqqiyot, ma'rifiy dunyo bilan hamkorlik yo`li. 11-jild. —T.: O`zbekiston. 2003.
   
3. 
   Yo`ldoshev R. Qadimgi turkiy til(ma’ruzalar matni), Urganch-2007y.
   
4. 
   G`aniyeva S., Sodiqov Q. Yozuv tarixi va kitobat san'ati. — T.: 2006.
   
5. 
   Qayumov A., Is’hoqov M., Otaxo`jayev A., Sodiqov Q. Qadimgi yozma yodgorliklar. — T.: Yozuvchi. 2000.
   
6. 
   Is'hoqov M., Rahmonov N., Sodiqov Q., To`xliev B. O`lmas obidalar (O`zbekiston xalqlarining qadimgi yozma yodgorliklari bo`yicha tadqiqotlar). - T.: 1989.
   
7. 
   Abdurahmonov G\, Rustamov A. Qadimgi turkiy til, Toshkent, 1982.
   
8. 
   Sodiqov Q. Qadimgi turkiy yozuvlar, Toshkent, 1995.
   
9. 
   Rahmonov N., Matboboyev B. O`zbekistonning ko`hna turkiy-run yozuvlari, "Fan", Toshkent, 2006.
   
10. 
    Ahmedov B.A. O`zbekiston tarixi manbalari. — Toshkent: O`qituvchi, 2001.
    
11. 
    O`zbekiston tarixi. R.X.Murtazayeva tahriri ostida. — Toshkent, 2003.
    
12. 
    Sa'dullayev A.S. Qadimgi O`zbekiston tarixi manbalardan. — Toshkent, 1996.
    
13. 
    Saidqulov T.S. O`rta Osiyo xalqlari tarixining tarixnavisligidan lavhalar. — Toshkent: O`qituvchi, 1993.