Kirish Resurslarni tejash

Qayta tiklanuvchan resurslar 
 
Qayta tiklanuvchan resurslar o’ziga xos o’ringa ega. Ular qayta 
tiklanishining butun mexanizmi geotizimlarning quyosh energiyasini 
yutib, o’z funksiyalarini namoyon etishiga asoslangan. Qayta 
tiklanuvchan resurslariga “kelajak resurslari” deb qarash lozim. Shuni 
e’tiborga olish kerakki, odamning biologik hayot aylanishiga aralashishi 
biologik resurslarning tabiiy qayta tiklanish jarayoniga katta zarar 
keltiradi.
Erkin kislorod 
 

---

Erkin kislorod o’simliklarning fotosintez jarayonida qayta tiklanadi; 
tabiiy sharoitlarda kislorod muvozanati uning nafas olishga sarflanishi, 
chirish, karbonatlarning shakllanish jarayonlari bilan bilan saqlanadi. 
Hozirda bashariyat atmosferadan keladigan kislorod muvozanatining 
10% ishlatadi. Aniqligi yuqori bo’lgan asbob-uskunalar ham 
atmosferadagi kislorodning kamayishini aniqlay olishmayapti. Biroq, 
sanoa-energetika ehtiyojlari uchun kislorod iste’moli har yili 5% ga 
o’sishi uning atmosferadagi tarkibini 2/3 marotaba kamayishiga olib 
keladi, ya’ni kislorod 180yildan so’ng inson hayoti uchun tanqis bo’lib 
qoladi, yiliga 10% o’sganda esa 100 yildan so’ng tanqis bo’ladi. 
 
Chuchuk suv resurslari 
 
Chuchuk suv atmosfera yog’inlari sifatida har yili Yer yuzi bo’ylab 
qayta tiklanadi, ularning hajmi 520 ming km
3
ni tashkil etadi. Shundan 
yer yuzi bo’ylab oquvchi va suv omborlarini tashkil etuvchi suvning 
hajmi 37-38 ming km
3
ni tashkil etadi. Hozirgi kunda xo’jalik va 
kundalik ehtiyojlar uchun dunyo bo’ylab 3,6 ming km
3
hajmdagi suv 
sarflanadi, aslida esa bundan ko’p sarflanadi, chunki ifloslangan suvni 
aralashtirishga ham suv sarflanadi; ularning birgalikdagi miqdori 8,2 
ming km
3
ni tashkil qiladi, ya’ni dunyodagi daryo suvlarining 1/5 qismi. 
Suv resurslarining qo’shimcha zahiralarini chuchuklashtirilgan dengiz 
suvlari, muzliklarni ishlatilishi tashkil qiladi.