Kirish. Oziq-ovqat mahsulotlari tarkibiy qismlari

Almashtirilmaydigan yog’ kislotalari. Almashtirilmaydigan yog’ kislotalariga tarkibida guruhi mavjud bo’lgan to’yinmagan kislotlalar tegishlidir. Ushbu kislotalar hujayra membranalarini qurish uchun zarur. Ulardan eng ma’lumlari linolat va linoleant kislotalari bo’lib, ular zig’ir, soya, chigit va boshqa o’simlik yog’larida va ba’zi fosfolipidlarda uchraydi. Almashtirilmaydigan yog’ kislotlalari organizmga o’simlik asosidagi oziq-ovqat mahsulotlaridagi yog’ va yog’simon moddalari tarkibida kelib tushadi. Oziq-ovqatdagi o’simlik va hayvon yog’larini optimal o’zaro nisbati 3:7 hisoblanadi.

Vitaminlar. Vitaminlar organizmda kechadigan murakkab metabolik jarayonlarda ishtirok etib, qator muhim biokimyoviy funksiyalarni bajaradi. Shuni ham ta’kidlash kerakki, biokatalizatorlar, fermentlar ishtirokida organizmda kechadigan ko’pgina reaksiyalar har bir shunday katalitik reaksiyalar uchun ma’lum bo’lgan vitaminlarni (koferment) ishtirokisiz kechmaydi. Vitaminlar organizm uchun unchalik katta bo’lmagan miqdorlarda zarur bo’ladi. Vitaminlarni organizm uchun zarur bo’lgan miqdorlari milligrammda, hattoki mikrogrammda ifodalanadi.