Kirish Monetar ekspansiyasi Uning qisqa muddatdagi ijtimoiy-iqtisodiy oqibatlari Pul agregatlari va pul multiplikatoriga ta`sir etuvchi omillarning korrelyatsion-regression

Rossiyada pul agregatlarining tarkibi

3-jadval ma’lumotlaridan ko’rinadiki, Rossiyada to’rtta pul agregatidan pul massasini miqdoriy o’lchashda foydalanilmoqda.

2-rasm. Rossiya M0 va M2 pul agregatlari miqdori, mlrd.rubl

2-rasm ma’lumotlaridan ko’rinadiki, Rossiyada 2014-2016 yillarda M2 pul agregati miqdorining o’sish tendentsiyasi kuzatilgan. Ammo, o’sish sur’ati yuqori bo’lmagan. Bu esa, pullar taklifini tartibga solish nuqtai-nazaridan ijobiy holat hisoblanadi.

2-rasm ma’lumotlaridan ko’rinadiki, Rossiyada 2015 yilda naqd pullar miqdorini 2014 yilga nisbatan kamayishi kuzatilgan. Ammo, naqd pullarning M2 pul agregatidagi tarkibidagi salmog’i 2016 yilda yuqoriligicha qolgan.

4-jadval ma’lumotlaridan ko’rinadiki, 2015-2017 yillarda O’zbekistonda M0 va M2 pul agregatlari miqdorining o’sish tendentsiyasi kuzatilgan. Ayniqsa, 2017 yilda M0 va M2 pul agregatlari miqdorining 2016 yilga nisbatan o’sish sura’ti yuqori bo’lgan. Bu esa, 2017 yil 5 sentyabrda, valyuta siyosatini liberallashtirish munosabati bilan, milily valyutaning AQSh dollariga nisbatan keskin qadrsizlanishi natijasida xorijiy valyutadagi depozitlarning mso’mdagi qiymatini oshib ketganligi bilan izohlanadi. 2017 yilning 1 yanvar holatiga ko’ra, xorijiy valyutadagi depozitlarning so’mdagi qiymati 8758 mlrd. so’mni tashkil etgan bo’lsa, ushbu qiymat 2018 yilning 1 yanvar holatiga kelib, 25699 mlrd. so’mni tashkil etdi.

4-jadval ma’lumotlaridan ko’rinadiki, tahlil qilingan davr mobaynida naqd pullarning M2 pul agregati tarkibidagi salmog’i nisbatan yuqori bo’lgan. Bu esa, naqd pulsiz hisob-kitoblarni takomillashtirishda muammolarning mavjudligidan dalolat beradi.