Kirish “Ma’limki yosh avlod tarbiyasi hamma zamonlarda ham muhim va dolzarb ahamiyatga EGA bo’lib kelgan. Ammo biz yashayotgan XXI asrda bu masala haqiqatan ham hayot-mamot masalasiga aylanib bormoqda.” Sh. M. Mirziyoyev

B erilgan: Formulasi va yechilishi:
B=0,2 Tl Elektronning aylanma orbita bo’ylab aylanish chastotasi
Topish kerak: quyidagicha aniqlanadi: ( 1 )
n=? Elektron aylanma orbita bo’ylab aylanganida unga ta’sir etuvchi kuchlar, Lorens kuchi: ( 2 )
va markazdan qochma kuch: ( 3 )
teng bo’lishi kerak. Ya’ni: , yoki
. ( 4 )
Bu holda va sinα =1 ekanligidan v ni topsak,
. ( 5 )
( 5 ) ni ( 1 ) ga qo’yib quyidagini topamiz:
. ( 6 )
q_e= 1,6 ^-19 C va m_e= 9,1 10^-31 kg ekanligini hisobga olib, ( 6 ) ifodadan elektronning orbita bo’ylab aylanish chastotasini hisoblaymiz.
Hisoblash: =
Javob: 𝜈 = 5,6 10⁹ Hz.



5-ilova
Uchinchi masalani tez va to’g’ri ishlagan o’quvchining daftariga “L” harfi yozib qo’yiladi. To’rtinchi masala sharti beriladi.
4-masala. Ikkita cheksiz uzun, to’g’ri parallel o’tkazgichlardan qarama-qarshi yo’nalishlarda 50 A va 100 A toklar oqadi. Agar o’tkazgichlar orasidagi masofa 20 sm bo’lsa, birinchisidan 25 sm, ikkinchisidan 40 sm masofada joylashgan nuqtadagi magnit maydon induksiyasi B aniqlansin.
Berilgan: Formulasi va yechilishi:
I₁=50 A A nuqtadagi magnit maydon induksiyasi superpozitsiya
I₂=100 A prinsipiga muofiq I₁ va I₂ toklar hosil qilayotgan va
d=20 sm=0,2 m vektorlarning yig’indisiga teng( 1-rasm ). Ya’ni:
r₁=25 sm=0,25 m =
r₂=40 sm=0,4 m Yoki B ning moduli uchun:
Topish kerak: B=
B=? B₁ va B₂ larni cheksiz uzun tokli o’tkazgichlar hosil qilishidan: ; , ( 1 )
va α burchak uchun kosinuslar teoremasidan:
yoki . ( 2 )
( 2 ) va ( 3 ) larni ( 1 ) ifodaga qo’yamiz. µ=1.
N atijada:

h osil bo’ladi. α
. r₁ α r₂
I₁ d I₂
Hisoblash:
=21,2 ^-6Tl
Javob: B=21,2 mkTl.

To’rtinchi masalani tez va to’g’ri ishlagan o’quvchining daftariga “O” harfi yozib qo’yiladi. Masala yechish yakunlanadi. O’quvchilarning daftarlari o’qituvchi tomonidan tekshiriladi. Qaysi o’quvchining daftarida “A’lo” so’zining harflari to’liq yig’ilgan bo’lsa shu o’quvchiga bugungi masal yechish darsida a’lo baho qo’yiladi. Bitta harfni kam to’plagan o’quvchiga yaxshi baho, ikkita harfni to’plagan o’quvchiga qoniqarli va faqat bitta harfni to’plagan o’quvchiga qoniqarsiz kabi baholar qo’yiladi.